Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân đồng chủ trì cuộc họp.

Tham dự cuộc họp còn có ông Trần Quang Hoài – Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, ông Đồng Văn Tự - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi.

Tại cuộc họp, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân cho biết, hiện nay do biến đổi khí hậu nên lòng dẫn các hồ chứa thủy điện biến đổi rất nhiều. EVN đề xuất cần có những thay đổi trong Quy trình vận hành liên hồ chứa cả trong mùa cạn và mùa lũ để phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay. 

Đồng thời, Tập đoàn mong muốn tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT để vận hành an toàn, hiệu quả các nhà máy thủy điện trên bậc thang sông Hồng nói riêng và trên toàn hệ thống nói chung. 

Báo cáo chi tiết tại cuộc họp, Phó Tổng giám đốc EVN - Ngô Sơn Hải cho biết: Năm 2019, thiên tai không gây thiệt hại lớn về tài sản, không có thiệt hại về người đối với các đơn vị trong EVN. Các hồ chứa thủy điện vận hành đúng theo các quy trình liên hồ/đơn hồ. Hệ thống lưới điện 110 - 500kV ít bị ảnh hưởng, chủ yếu ảnh hưởng trực tiếp đến lưới điện trung, hạ áp. Tuy nhiên do tình hình nắng nóng, hạn hán kéo dài nên đến hết năm 2019, tổng lượng nước tích được ở các hồ chứa của EVN trên lưu vực sông Hồng thiếu hụt khoảng hơn 7 tỷ m³.

Những tháng đầu năm 2020, tình hình thời tiết tiếp tục diễn biến bất thường. Hạn hạn kéo dài dẫn đến nguồn nước tại các hồ thủy điện không được cải thiện nhiều. Mực nước trên các lưu vực sông ở phía Bắc cũng thiếu hụt khoảng 40% so với trung bình nhiều năm, gây nguy cơ hạn hán, thiếu nước cục bộ ở khu vực Bắc Bộ.

Trước thực trạng trên, Tập đoàn đã phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan và các địa phương trong việc thực hiện kế hoạch điều tiết, vận hành các hồ thủy điện, đảm bảo nguồn nước phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn cho hạ du; hài hòa giữa mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng và cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt.

Tập đoàn chỉ đạo các đơn vị thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của Nhà nước, trong đó ứng dụng khoa học công nghệ trong quan trắc an toàn đập, khí tượng thủy văn, vận hành các hồ, khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước cho sản xuất, góp phần phòng chống lũ, hạn hán.

Hiện nay, các đơn vị thủy điện trên lưu vực sông Hồng đã thực hiện lắp đặt bổ sung các trạm đo mưa (Thủy điện Sơn La 20 trạm, Thủy điện Hòa Bình 11 trạm). Tập đoàn đang triển khai xây dựng đề án “Tối ưu hóa vận hành hồ chứa bậc thang thủy điện sông Đà và sông Gâm theo thời gian thực”, trong đó dự kiến sẽ mua số liệu khí tượng thủy văn của 81 trạm đo mưa, 16 trạm thủy văn và 2 trạm rada đặt tại Mộc Châu (Sơn La) và Mường Tè (Lai Châu) để phục vụ vận hành tối ưu thời gian thực các hồ chứa trên các bậc thang này.

Để đảm bảo vận hành an toàn hồ chứa, EVN kiến nghị Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, trên cơ sở dự báo khí tượng thủy văn và mức nước tại Hà Nội, cho phép vận hành linh hoạt hồ chứa trên lưu vực sông Hồng đảm bảo cắt từng cơn lũ an toàn cho công trình, an toàn cho hạ du và hiệu ích kinh tế cho phát điện.

Trên cơ sở dự báo khí tượng thủy văn, cho phép tích nước sớm để đảm bảo nguồn nước phòng chống hạn hán, bảo đảm an ninh năng lượng và phục vụ sản xuất, sinh hoạt năm 2021.

EVN mong muốn Ban Chỉ đạo kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép sửa đổi Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng song song với việc triển khai thực hiện Đề án “Tối ưu hóa vận hành hồ chứa bậc thang thủy điện sông Đà và sông Gâm theo thời gian thực”.

Đối với Bộ NN&PTNT, EVN kiến nghị phê duyệt và bàn giao đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến bản đồ ngập lụt các lưu vực sông Cả, sông Đồng Nai; cập nhật hiệu chỉnh các lưu vực khác như sông Hồng - Thái Bình để EVN triển khai xây dựng phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp.

Cùng với đó, Bộ NN&PTNT bàn giao bổ sung tài liệu đối với bản đồ ngập lụt của các lưu vực sông Hồng - Thái Bình, sông Mã, sông Sê San, sông Srêpôk, sông Ba và sông Vu Gia - Thu Bồn. Tiếp tục chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ, tập quán canh tác của bà con để đồng bộ và rút ngắn thời gian lấy nước. Nghiên cứu thực hiện các giải pháp công trình, cải tạo đầu tư xây dựng mới các trạm bơm chủ động lấy nước không phụ thuộc vào vận hành xả nước các nhà máy thủy điện. 

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đánh giá cao EVN trong thời gian qua đã phối hợp rất tốt với Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, Bộ NN&PTNT trong việc chống lũ, chống hạn, góp phần thúc đẩy ngành Nông nghiệp phát triển.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị trong thời gian tới, EVN cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác quản lý vận hành hồ chứa thủy điện, đặc biệt sớm đưa vào thực hiện vận hành hồ chứa theo thời gian thực. Điều này không chỉ giúp cho EVN mà còn giúp Ban Chỉ đạo tính toán vận hành xả lũ hiệu quả nhất, tránh xả tràn gây lãng phí tài nguyên nước.

Cùng với đó, EVN cần phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT đẩy mạnh công tác tuyên truyền về hiệu quả của các nhà máy thủy điện do EVN vận hành như phát điện, chống lũ, chống hạn, cấp nước hạ du…

Lê Việt