Báo cáo từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (Crea) chỉ ra rằng sự bùng nổ của Trung Quốc trong việc triển khai năng lượng tái tạo và xe điện trong năm 2024 đã vượt xa kỳ vọng, ngay cả sau mức tăng trưởng ấn tượng vào năm 2023. Hơn một nửa số ô tô mới bán ra là xe điện trong ba tháng liên tiếp đầu năm 2024. Đồng thời, ngành xây dựng — một ngành gây ô nhiễm lớn — đã có dấu hiệu suy thoái.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng, từ tháng 2 năm nay, lượng khí thải đã có sự giảm nhẹ, một phần nhờ vào sự phục hồi của sản lượng thủy điện sau hạn hán. Tuy nhiên, mặc dù lượng khí thải đã ổn định, nhưng không có sự giảm mạnh theo cơ cấu nền kinh tế.

Ông Lưu Chấn Dân, đặc phái viên về khí hậu của Trung Quốc, tại Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu của Liên hợp quốc COP29. Ảnh: Financial Times

Tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp Quốc ở Baku, ông Lưu Chấn Dân, đặc phái viên về khí hậu của Trung Quốc đã nhận được sự hoan nghênh nồng nhiệt tại COP29 khi phát biểu rằng biến đổi khí hậu "là thách thức toàn cầu cấp bách, đòi hỏi cộng đồng quốc tế phải có phản ứng chung."

Mặc dù Trung Quốc đã thực hiện các bước tiến tích cực, Lauri Myllyvirta, nhà phân tích hàng đầu tại Crea, cho rằng Bắc Kinh cần làm rõ hơn về lượng khí thải và lộ trình phát triển kinh tế của mình. Ông lưu ý rằng lượng khí thải có thể tiếp tục tăng cho đến năm 2030 khi nền kinh tế tăng tốc trở lại, sau đó giảm dần. "Kịch bản này sẽ khiến việc đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu trở nên bất khả thi," ông cho biết. Để đạt được các mục tiêu này, Trung Quốc sẽ cần phải đẩy nhanh hơn nữa việc triển khai năng lượng tái tạo và phát triển nền kinh tế ít phát thải carbon hơn.

Vào năm 2020, Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặt ra mục tiêu kép cho Trung Quốc: đạt mức phát thải CO2 cao nhất vào năm 2030 và đạt mức trung hòa carbon (phát thải ròng bằng 0) vào năm 2060. Theo Thỏa thuận Paris, Trung Quốc sẽ công bố kế hoạch phát thải cho giai đoạn 2030-2035 vào tháng 2 tới, cùng với gần 200 quốc gia ký kết thỏa thuận này.

Các chuyên gia về biến đổi khí hậu coi đây là dấu mốc quan trọng, chứng minh tham vọng khí hậu của Bắc Kinh vượt xa mục tiêu ban đầu của ông Tập Cận Bình. Tuy nhiên, trong khi lượng khí thải CO2 của Trung Quốc trong năm 2024 dự kiến sẽ không thay đổi hoặc chỉ tăng nhẹ, báo cáo của Crea cũng chỉ ra rằng Trung Quốc có thể không đạt được mục tiêu giảm cường độ carbon — tức giảm lượng khí thải CO2 trên một đơn vị GDP — từ năm 2020 đến năm 2025. Trung Quốc đã cam kết giảm cường độ carbon hơn 65% vào năm 2030 so với mức của năm 2005. Khi nền kinh tế Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào sản xuất công nghệ cao, thay vì tiêu dùng hộ gia đình và dịch vụ — các ngành ít tốn năng lượng hơn — mục tiêu giảm phát thải trở nên khó khăn hơn.

Lauri Myllyvirta nhận định: ngay cả khi lượng khí thải không đổi và GDP của Trung Quốc đạt mức tăng trưởng mục tiêu 5%, nước này vẫn sẽ phải cắt giảm lượng khí thải một cách "chưa từng có" — lên tới 9,7% vào năm 2025 — để đạt được mục tiêu giảm cường độ carbon. Ông nhấn mạnh rằng "Điều quan trọng hiện nay là Trung Quốc phải cam kết quay lại đúng hướng để đạt được các mục tiêu phát thải vào năm 2030."

Nguyệt Hà (Financial Times)