Thúc đẩy phát triển ngành “công nghiệp không khói”

Sau hàng chục năm sống cùng nguồn điện thiếu ổn định lại đắt đỏ, người dân và doanh nghiệp tại Côn Đảo vô cùng phấn khởi khi được đón điện lưới từ đất liền. Không còn cảnh cắt điện luân phiên, chịu đựng tiếng ồn và sự ô nhiễm từ máy phát điện chạy dầu, đời sống của toàn bộ đặc khu từ nay đã thực sự “sang trang”.

Anh Cao Vũ Linh, 46 tuổi, ra Côn Đảo với gia đình từ năm 4 tuổi. Gia đình anh có dịch vụ xay xát xơ dừa để làm phân bón cho cây xanh. Tuy nhiên, do nguồn điện phập phù, năng suất sản phẩm bị ảnh hưởng không nhỏ, quy mô cũng chỉ duy trì được cầm chừng. Giờ đây có điện lưới, gia đình anh đã có điều kiện để thực hiện mong muốn vẫn ấp ủ: “Chúng tôi sẽ tăng công suất để cung cấp nguyên liệu làm phân bón cho bà con trên đảo. Ngoài ra, chúng tôi cũng có ý định mua thêm các thiết bị gia dụng khác như điều hòa, tủ lạnh… để nâng cao chất lượng sống”.

Không chỉ người dân phấn khởi, các doanh nghiệp tại Côn Đảo cũng nóng lòng thực hiện những chiến lược phát triển mới với điều kiện thuận lợi về điện năng.

Khách sạn Marina Bay có quy mô 80 phòng, trung bình hàng tháng chi phí cho điện năng khoảng 40 triệu đồng. Do nguồn điện trước đây tại Côn Đảo không ổn định, khiến các thiết bị điện rất dễ bị hư hỏng. Mặc dù có máy phát điện dự phòng, nhưng thời gian hoạt động của máy phát cũng có hạn và tiêu hao nhiêu liệu cao, khoảng 50 lít dầu mỗi giờ sử dụng. Thậm chí có nhiều thời điểm khách sạn phải chạy liên tục máy phát mấy tháng liền.

“Khi có nguồn điện ổn định sẽ giúp chúng tôi giảm chi phí vận hành, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ. Đặc biệt, khách sạn sẽ không còn phải lo lắng về việc sử dụng các thiết bị điện” – Chị Huỳnh Tuyết Nhung, Quản lý khách sạn này cho hay.

Điện lưới quốc gia mang theo kỳ vọng về sự tăng trưởng nhanh chóng trong ngành du lịch, dịch vụ cho đặc khu Côn Đảo. Ảnh: Ngọc Linh

Với “tấm gương” đặc khu Phú Quốc, những tính toán, hi vọng của người dân và doanh nghiệp tại Côn Đảo càng có cơ sở. Từ sau cột mốc đáng nhớ “điện về đảo” tháng 2/2014, hơn 11 năm qua, Phú Quốc có sự thay đổi, chuyển mình mạnh mẽ. Ngành “công nghiệp không khói” nơi đây phát triển một cách ngoạn mục, giúp Phú Quốc liên tiếp lọt vào những bảng xếp hạng du lịch danh giá nhất thế giới. Có thể nói, dự án cáp ngầm 110kV xuyên biển Hà Tiên – Phú Quốc đã giúp cho người dân và các doanh nghiệp tại Phú Quốc “đổi đời” bởi có nguồn điện an toàn, ổn định. Đặc biệt, giúp đem lại giá trị thu nhập tăng thêm trên 200 tỷ đồng/năm do giá điện giảm mạnh: từ mức trung bình là 5.060 đồng/kWh, giảm xuống gần 50% tương đương giá điện bình quân trong đất liền.

Định hướng của Chính phủ cho sự phát triển đặc khu Côn Đảo trong thời gian tới là xây dựng Côn Đảo thành đặc khu về tiền tiêu quốc phòng - an ninh, phát triển kinh tế biển mà trọng tâm là du lịch tâm linh và du lịch sinh thái. Tại buổi làm việc với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) vào ngày 3/5/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Côn Đảo rất tiềm năng, đồng thời chỉ ra những vấn đề cốt lõi cho phát triển đặc khu trong tương lai gần, trong đó nhấn mạnh yêu cầu phải phát triển Côn Đảo sáng, xanh, sạch đẹp, tầm cỡ quốc tế.

Những định hướng đó cũng chính là mong mỏi của chính quyền và người dân đặc khu này suốt bấy lâu nay. Việc hòa điện lưới quốc gia cũng đồng nghĩa với hạ tầng kỹ thuật thiết yếu bậc nhất đã thực sự “đi trước một bước”. Có thể nói, đây chính là yếu tố nền tảng cho toàn bộ sự chuyển dịch về mọi mặt, mọi lĩnh vực, để Côn Đảo tự tin vươn mình, đón làn sóng hội nhập và phát triển ngay trong tương lai rất gần.

Ông Nguyễn Văn Mạnh – Phó Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo cho biết: “Việc sử dụng điện lưới quốc gia sẽ đẩy mạnh đầu tư và phát triển các ngành dịch vụ; giá điện sẽ giảm hơn so với hiện nay, quan trọng hơn hết là nguồn điện ổn định, nhất là mùa cao điểm du lịch”.

Khẳng định năng lực xây dựng các công trình truyền tải điện phức tạp bậc nhất

Dù trước đây đã thực hiện không ít công trình đưa điện ra vùng biển đảo, nhưng khi triển khai dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho Côn Đảo, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cùng các nhà thầu tiếp tục gặp phải rất nhiều thách thức và khó khăn lớn, đặc biệt đến từ điều kiện khách quan do thời tiết bất lợi và tiến độ gấp rút.

Dự án này được đánh giá có độ phức tạp bậc nhất trong các công trình cấp điện biển đảo của EVN từ trước tới nay, với tổng thời gian thi công vỏn vẹn chưa đầy 9 tháng. Để đáp ứng được tiến độ, dự án phải chia làm nhiều gói thầu nhỏ và thực hiện thi công đồng loạt toàn tuyến cho cả 5 loại hình thi công, bao gồm: đường dây trên không trên đất liền; đường dây trên không trên biển; cáp ngầm dưới biển; cáp ngầm trên đảo; trạm biến áp GIS trên đảo.

Trạm biến áp GIS trên đảo khi đang hoàn thiện những công đoạn cuối cùng, tháng 7/2025. Ảnh: Ngọc Linh

Việc di chuyển ra biển để dựng cột, kéo dây, đặc biệt công tác vận chuyển vật tư, công cụ, dụng cụ thi công, di chuyển thiết bị phương tiện mất rất nhiều thời gian, sức lực. Đơn cử, do thi công trên biển nên phải đi theo thủy triều: đội ngũ kỹ sư, công nhân phải chuẩn bị từ 4h30 mỗi sáng để xuống tàu di chuyển ra vị trí, tối đến hơn 19h mới vào bờ. Do vị trí trụ trên biển, không có xà lan hay tàu lớn nên không thể ngủ lại qua đêm.

Điều kiện thời tiết ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ dự án với diễn biến phức tạp và cực đoan: bão sớm, nắng nóng gay gắt, mưa lớn bất thường. Thống kê của Ban Quản lý dự án (QLDA) Điện 3 cho thấy, khoảng 1/3 thời gian thi công tại một số gói thầu bị gián đoạn bởi điều kiện gió to, sóng lớn. Để khắc phục khó khăn, Ban QLDA Điện 3 và các nhà thầu đã đề ra hàng loạt giải pháp, trong đó tranh thủ các thời điểm thời tiết thuận lợi trong ngày, “3 ca, 4 kíp” thi công 24/24h, hay các trụ thép có thể tổ hợp trước từng công đoạn, khi thời tiết cho phép sẽ mang ra lắp đặt trên biển,...

Những cái khó của “đại dự án” này không chỉ như vậy. Theo ông Trần Ngọc Dũng - Phó Giám đốc Ban Điều hành Dự án (Ban QLDA Điện 3), dự án đưa điện lưới quốc gia đến với Côn Đảo đánh dấu lần đầu tiên các đơn vị tư vấn trong nước tự đảm nhận hoàn toàn công tác khảo sát, thiết kế và tư vấn giám sát chính của công trình cáp ngầm xuyên biển dài nhất Đông Nam Á này. Cũng là lần đầu tiên một nhà thầu Việt Nam có thể thực hiện việc đào rãnh và rải cáp ngầm biển 110kV ở ngoài khơi. Thành tựu này là một bước tiến lớn, bởi trước đó, năng lực của các nhà thầu trong nước chỉ cho phép thi công các dự án có cấp điện áp 22/35kV tại các vùng biển gần bờ.

Các dự án cáp ngầm biển trước đây thực hiện tại Việt Nam, đặc biệt là phần rải cáp ngầm biển đều do các nhà thầu nước ngoài thực hiện. Ngày nay, các nhà thầu Việt Nam, điển hình là Công ty cổ phần Tập đoàn PC1 đã làm chủ được công nghệ và lần đầu tiên thi công một dự án với công nghệ hoàn toàn mới này, chứng tỏ khả năng làm chủ kỹ thuật của các doanh nghiệp trong nước.

Tàu hoán cải phục vụ công tác kéo rải cáp ngầm xuyên biển từ đất liền ra Côn Đảo. Nguồn ảnh: Ban truyền thông EVN

Với độ dài 77,7 km, dự án đưa điện lưới ra Côn Đảo chính thức “sở hữu” tuyến cáp ngầm xuyên biển dài nhất Đông Nam Á cùng độ sâu chôn cáp lớn nhất Việt Nam (52 mét dưới mực nước biển), đồng thời cũng là lần đầu tiên nhà thầu sử dụng móng cọc bê tông dài 61m cho công trình điện trên biển.

Dự đưa điện lưới quốc gia ra Côn Đảo không chỉ khẳng định năng lực vượt khó, làm chủ công nghệ của EVN và các doanh nghiệp trong nước mà còn là bước đi quan trọng trong hành trình hiện thực hóa Nghị quyết 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây chính là minh chứng rõ nét cho mục tiêu xuyên suốt của Đảng ta: đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, bảo đảm vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia trên biển, đảo.

Với nền tảng hạ tầng kỹ thuật thiết yếu đã được hoàn thiện, chính quyền, người dân và doanh nghiệp tại Côn Đảo đang đứng trước cơ hội lớn để cùng nhau kiến tạo diện mạo mới cho đặc khu. Điện lưới quốc gia sẽ tiếp thêm sức mạnh cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là ngành “công nghiệp không khói”, đưa Côn Đảo trở thành điểm đến du lịch sinh thái, tâm linh mang tầm quốc tế. Đây không chỉ là thành tựu của riêng một dự án, mà còn là niềm tự hào chung, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước./.

Lê Na