Điện mặt trời (PV) sẽ chiếm khoảng 80% mức tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu trong 5 năm tới – nhờ chi phí thấp và thời gian cấp phép nhanh hơn, tiếp theo là điện gió, thủy điện, năng lượng sinh học và địa nhiệt. Việc lắp đặt điện địa nhiệt đang trên đà đạt mức cao kỷ lục tại các thị trường trọng điểm, bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Indonesia và nhiều nền kinh tế mới nổi, đang phát triển. Những thách thức ngày càng tăng về tích hợp lưới điện đang khơi dậy sự quan tâm trở lại đối với thủy điện tích năng.

Tại các nền kinh tế mới nổi trên khắp châu Á, Trung Đông và châu Phi, sức cạnh tranh về chi phí và sự hỗ trợ chính sách mạnh mẽ đang thúc đẩy tăng trưởng năng lượng tái tạo. Ấn Độ đang trên đà trở thành thị trường tăng trưởng năng lượng tái tạo lớn thứ hai toàn cầu, sau Trung Quốc, và dự kiến ​​sẽ đạt được mục tiêu đầy tham vọng này vào năm 2030.

Ở cấp độ doanh nghiệp, niềm tin vào năng lượng tái tạo vẫn mạnh mẽ. Hầu hết các doanh nghiệp lớn đều duy trì hoặc tăng mục tiêu triển khai năm 2030 so với năm ngoái, phản ánh khả năng phục hồi và sự lạc quan trong ngành. Tuy nhiên, điện gió ngoài khơi lại có triển vọng tăng trưởng yếu hơn - thấp hơn khoảng một phần tư so với báo cáo năm ngoái - do những thay đổi chính sách tại các thị trường trọng điểm, tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng và chi phí tăng cao.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết: “Tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu trong những năm tới sẽ chủ yếu đến từ điện mặt trời – nhưng điện gió, thủy điện, năng lượng sinh học và địa nhiệt cũng đóng góp đáng kể. Điện mặt trời đang trên đà chiếm khoảng 80% mức tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo của thế giới trong 5 năm tới. Bên cạnh sự tăng trưởng tại các thị trường đã phát triển, điện mặt trời dự kiến ​​sẽ tăng mạnh tại các nền kinh tế như Ả Rập Xê Út, Pakistan và một số nước Đông Nam Á. Khi vai trò của năng lượng tái tạo trong hệ thống điện ngày càng gia tăng ở nhiều quốc gia, các nhà hoạch định chính sách cần đặc biệt chú ý đến an ninh chuỗi cung ứng và những thách thức trong việc tích hợp lưới điện”.

Triển vọng tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu của báo cáo được điều chỉnh giảm nhẹ so với năm ngoái, chủ yếu do những thay đổi chính sách tại Hoa Kỳ và Trung Quốc. Việc loại bỏ sớm các ưu đãi thuế liên bang cùng với những thay đổi về quy định khác tại Hoa Kỳ đã làm giảm kỳ vọng tăng trưởng đối với năng lượng tái tạo tại thị trường Hoa Kỳ gần 50% so với dự báo năm ngoái. Việc Trung Quốc chuyển đổi từ cơ chế giá cố định sang đấu giá đang tác động đến kinh tế dự án, dẫn đến việc giảm dự báo tăng trưởng năng lượng tái tạo tại thị trường Trung Quốc.

Những điều chỉnh này được bù đắp một phần bởi sự khởi sắc ở các khu vực khác – đặc biệt là Ấn Độ, châu Âu và hầu hết các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển – nơi triển vọng tăng trưởng đã được điều chỉnh tăng nhờ các chính sách mới đầy tham vọng, khối lượng đấu giá mở rộng, tốc độ cấp phép nhanh hơn và việc triển khai điện mặt trời trên mái nhà ngày càng tăng. Các thỏa thuận mua điện của doanh nghiệp, hợp đồng tiện ích và các nhà máy điện thương mại cũng là động lực chính, cùng nhau chiếm 30% tổng mức tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đến năm 2030 – tăng gấp đôi so với dự báo năm ngoái.

Điện mặt trời dự kiến ​​sẽ thống trị sự tăng trưởng của năng lượng tái tạo từ nay đến năm 2030, tiếp tục là lựa chọn có chi phí thấp nhất cho nguồn điện mới ở hầu hết các quốc gia. Trong khi đó, điện gió, bất chấp những thách thức trước mắt, vẫn được dự báo sẽ mở rộng đáng kể khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung được cải thiện và các dự án được triển khai, đặc biệt là ở Trung Quốc, Châu Âu và Ấn Độ. Thủy điện và các công nghệ tái tạo khác sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống điện và tăng cường tính linh hoạt.

Đồng thời, sự gia tăng nhanh chóng của năng lượng tái tạo đang gây áp lực ngày càng lớn lên hệ thống điện. Việc cắt giảm sản lượng và các sự kiện giá điện âm đã xuất hiện ở nhiều thị trường hơn, báo hiệu nhu cầu đầu tư khẩn cấp vào lưới điện, lưu trữ và phát điện linh hoạt. Một số quốc gia đang bắt đầu ứng phó bằng các cuộc đấu giá công suất và lưu trữ mới, nhưng vẫn cần nhiều nỗ lực hơn nữa để đảm bảo năng lượng tái tạo biến đổi được tích hợp một cách hiệu quả về chi phí và an toàn.

Vai trò của năng lượng tái tạo trong vận tải và sưởi ấm dự kiến ​​sẽ tăng lên trong những năm tới, nhưng chỉ ở mức khiêm tốn. Trong lĩnh vực vận tải, tỷ trọng được dự báo sẽ tăng từ 4% hiện nay lên 6% vào năm 2030, chủ yếu nhờ điện tái tạo cho xe điện (EV) tại Trung Quốc và Châu Âu, trong khi nhiên liệu sinh học sẽ đóng góp vào sự tăng trưởng ở Brazil, Indonesia, Ấn Độ và các thị trường trọng điểm khác. Tỷ trọng năng lượng tái tạo được sử dụng trên toàn cầu để cung cấp nhiệt cho các tòa nhà và công nghiệp dự kiến ​​sẽ tăng từ 14% lên 18% trong giai đoạn dự báo.

TN (Theo iea.org)