Bộ Năng lượng Kenya vừa công bố loạt giải pháp hiện đại hóa hạ tầng điện quốc gia, trong đó trọng tâm là các khu kinh tế đặc biệt và cụm công nghiệp tăng trưởng nhanh như Konza Technopolis và Mombasa – những khu vực có nhu cầu điện tăng nhanh hơn khả năng đáp ứng của lưới phân phối. Chính phủ Kenya đặt mục tiêu đấu nối ít nhất 12 khu kinh tế đặc biệt vào mạng lưới ưu tiên trước năm 2026.

Kenya đang triển khai cải tổ lưới điện nhằm đáp ứng nhu cầu tăng nhanh tại các khu kinh tế đặc biệt và hành lang công nghiệp. Nguồn: Energynews

Theo đánh giá, các trung tâm này có thể hình thành phụ tải tổng hợp trên 1.000MW, tập trung vào những khung giờ nhất định. Để đẩy nhanh đầu tư hạ tầng liên quan, gói tài chính 42 tỷ shilling Kenya (KES), tương đương 270 triệu USD, đã được phê duyệt.

Hiện nay, công suất lắp đặt của hệ thống điện Kenya đạt khoảng 3.000MW, trong đó gần 90% đến từ các nguồn năng lượng tái tạo như địa nhiệt, thủy điện và điện gió. Tuy nhiên, tổn thất kỹ thuật trên lưới điện vẫn vượt 20%, làm giảm năng lực cạnh tranh của các khu công nghiệp mới hình thành.

Kenya đặt mục tiêu đặt ra giảm tổn thất lưới xuống dưới 15% vào năm 2027, thông qua nâng cấp trạm biến áp và các giải pháp tăng cường lưới truyền tải để bảo đảm cấp điện ổn định cho sản xuất công nghiệp trong giai đoạn tới.

Song song với đó, Kenya đang triển khai các thỏa thuận đồng tài trợ với các định chế tài chính đa phương nhằm tích hợp công nghệ lưới điện thông minh (Smart Grid), bao gồm hệ thống giám sát – điều khiển từ xa và công tơ điện tử thế hệ mới. Các giải pháp này hướng tới dự báo sớm nghẽn lưới, rút ngắn thời gian bảo trì và nâng cao khả năng đáp ứng trước biến động phụ tải, đặc biệt trong các chu kỳ sản xuất công nghiệp.

Công ty Truyền tải điện Quốc gia Kenya (KETRACO) đang tích cực triển khai các giải pháp chuyển đổi số cho hệ thống truyền tải điện như các nền tảng số để giám sát dòng công suất theo thời gian thực và tự động hoá phối hợp điều độ giữa trung tâm điều độ với các đơn vị vận hành tại hiện trường. Ở cấp địa phương, hệ thống Quản lý phân phối tiên tiến (ADMS) cũng đang được thí điểm tại hai hạt (county) nhằm nâng cao hiệu quả quản lý lưới phân phối.

Kenya đang xây dựng và hệ thống dữ liệu tập trung cho toàn bộ lưới điện, hướng tới tăng minh bạch, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư công nghiệp và nâng cao năng lực quy hoạch của cơ quan điều tiết điện lực. Cùng với đó là yêu cầu chuẩn hóa định dạng dữ liệu, đồng thời làm rõ trách nhiệm pháp lý khi phát sinh tranh chấp hoặc xảy ra sự cố kỹ thuật.

Kế hoạch cải tổ lưới điện dự kiến cần 210 tỷ KES (khoảng 1,35 tỷ USD) trong 5 năm, huy động từ PPP, các khoản vay ưu đãi và cải cách biểu giá. Trước mắt, 18 tỷ KES (115 triệu USD) được ưu tiên để tăng cường khẩn cấp 45 trạm biến áp chiến lược.

Tuấn An (Theo Energynews)