Đại diện lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tham dự buổi làm việc có ông Nguyễn Tài Anh - Phó Tổng giám đốc EVN. 

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu tại cuộc làm việc. Nguồn ảnh: daibieunhandan.vn

Theo UBND tỉnh Khánh Hòa, ngay sau khi Nghị quyết 189/2025/QH15 được ban hành, tỉnh đã ban hành kế hoạch hành động cụ thể, phân công nhiệm vụ cho từng sở, ngành, địa phương liên quan. Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được triển khai tại các khu vực dự kiến xây dựng nhà máy, với diện tích thu hồi khoảng 1.279 ha, ảnh hưởng đến gần 5.000 nhân khẩu. Cùng với đó, Khánh Hòa chú trọng xây dựng các khu tái định cư mới tại 2 xã Phước Dinh và Vĩnh Hải, bảo đảm đồng bộ hạ tầng thiết yếu về giao thông, trường học, y tế, nước sinh hoạt,… nhằm ổn định đời sống lâu dài cho người dân di dời. Nhiều hạng mục đã hoàn thành kiểm kê, áp giá và công khai minh bạch.

Tuy vậy, theo UBND tỉnh, tiến độ triển khai còn chậm so với yêu cầu. Công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp về nguồn gốc đất đai, nhiều loại đất xen kẽ, việc xác định chủ sử dụng còn vướng mắc. Trong khi đó, tổng mức đầu tư dự án tái định cư, di dân hơn 3.200 tỷ đồng, nhưng đến nay mới giải ngân được khoảng hơn 96 tỷ đồng, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Trịnh Minh Hoàng phát biểu. Nguồn ảnh: daibieunhandan.vn

Việc thực thi một số cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 189/2025/QH15 cũng gặp trở ngại, như huy động vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài vượt trần ngân sách địa phương; thủ tục chuyển đổi đất rừng; hay cơ chế hỗ trợ chi phí di dời cho người dân.

Trước thực tế đó, UBND tỉnh Khánh Hòa kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cho phép tách riêng dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập để có cơ sở pháp lý triển khai nhanh chóng, đồng thời sớm ban hành hướng dẫn cụ thể cho các cơ chế đặc thù trong Nghị quyết 189/2025/QH15.

Địa phương cũng đề xuất bổ sung vốn từ ngân sách trung ương, cho phép áp dụng thủ tục rút gọn trong giải ngân nguồn vốn vay nước ngoài, đồng thời có chính sách hỗ trợ sinh kế bền vững để người dân di dời yên tâm ổn định cuộc sống.

Về phía Tập đoàn Điện lực Việt Nam, ông Nguyễn Tài Anh – Phó Tổng giám đốc EVN đã báo cáo tình hình triển khai Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 sau khi có Nghị quyết số 189/2025/QH15. EVN đã tích cực tham gia xây dựng Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và các nghị định, thông tư hướng dẫn; đồng thời phối hợp với các bộ, ngành trong quá trình đàm phán Hiệp định liên Chính phủ, Hiệp định tín dụng với phía Nga.

Tập đoàn đã ký hợp đồng tư vấn lập và thẩm tra Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (Pre-FS) điều chỉnh dự án, hiện đang hoàn thiện để trình cấp có thẩm quyền trong tháng 9/2025. Công tác kiện toàn Ban Quản lý dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận cũng đã được EVN hoàn tất theo các nghị quyết, quyết định của Hội đồng thành viên EVN. Theo kế hoạch, dự án dự kiến khởi công công trình chính vào quý I/2029, đưa nhà máy vào vận hành thương mại trong quý IV/2035.

Phó Tổng giám đốc EVN Nguyễn Tài Anh cũng nêu rõ một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và tiến độ đàm phán, đồng thời kiến nghị cấp có thẩm quyền sớm xem xét điều chỉnh, bổ sung các cơ chế đặc thù để bảo đảm triển khai dự án thuận lợi. EVN đề nghị Chính phủ giao bổ sung cho UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với một số hạng mục thành phần quan trọng, bàn giao cho EVN trong giai đoạn 2026 để bảo đảm tiến độ.

Phó Tổng giám đốc EVN Nguyễn Tài Anh phát biểu. Nguồn ảnh: daibieunhandan.vn

Đồng thời, EVN kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương bàn giao mặt bằng nhà máy vào cuối năm 2025, sớm bố trí quỹ đất 20,3 ha phục vụ khu quản lý vận hành, khu chuyên gia và trụ sở Ban QLDA. Tập đoàn cũng đề xuất xem xét giao UBND tỉnh Khánh Hòa làm chủ đầu tư xây dựng Trung tâm quan hệ công chúng chung cho cả hai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, nhằm tiết kiệm chi phí và thuận tiện cho công tác tuyên truyền.

Về phía Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam (PVN), đơn vị đã kiện toàn bộ máy tổ chức, chuẩn bị nhân lực với hơn 1.500 kỹ sư, cán bộ kỹ thuật; đồng thời ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác quốc tế để lựa chọn công nghệ phù hợp cho Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2. PVN cũng đã tiếp nhận hồ sơ dự án từ EVN, tham gia làm việc với địa phương về công tác giải phóng mặt bằng, xúc tiến đàm phán các hợp tác đào tạo nhân lực với IAEA và các tổ chức quốc tế.

PVN cũng kiến nghị đoàn giám sát xem xét ý kiến của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề xuất giao cho địa phương làm chủ đầu tư dự án thành phần Trung tâm quan hệ công chúng phục vụ chung cho cả hai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 để tránh lãng phí, tiết kiệm nguồn lực và thuận tiện cho việc tuyên truyền, thông tin đến người dân cũng như các đối tác và bạn bè quốc tế. EVN và PVN có trách nhiệm cung cấp cho địa phương hồ sơ, tài liệu, vật phẩm, mẫu công nghệ phục vụ cho việc trưng bày và truyền thông công chúng.

Đoàn giám sát khảo sát thực địa tại khu vực xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Nguồn ảnh: daibieunhandan.vn

Tại cuộc làm việc, các thành viên đoàn giám sát nhấn mạnh, những nội dung thuộc thẩm quyền của tỉnh cần được triển khai nhanh chóng, quyết liệt, không để kéo dài.

Đối với các quy định chuyên ngành, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và điện hạt nhân, đoàn giám sát đề nghị Bộ Công Thương cùng với Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp cận trên cơ sở các quy định đã và đang được luật hóa, bảo đảm kiến nghị, đề xuất đồng bộ, thống nhất, tránh tình trạng chồng chéo, gây khó khăn cho quá trình tổ chức thực hiện tại địa phương.

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao tinh thần chuẩn bị báo cáo nghiêm túc, đầy đủ, bảo đảm thông tin, số liệu rõ ràng của tỉnh Khánh Hòa cũng như EVN và PVN.

Trên cơ sở ý kiến của các thành viên đoàn giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương triển khai các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của tỉnh; tiếp tục rà soát, bổ sung, làm rõ, hoàn thiện thông tin, số liệu, đánh giá về các dự án trên cơ sở phối hợp cùng với các cơ quan và chủ đầu tư; làm rõ những kiến nghị cụ thể các đại biểu quan tâm; hoàn thiện báo cáo gửi đoàn giám sát trước ngày 20/9 tới đây. Trong đó, lưu ý có kiến nghị rõ ràng về những điều khoản cụ thể, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết 189/2025/QH15 của Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban cũng đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính chủ động phối hợp chặt chẽ UBND tỉnh Khánh Hòa và EVN, PVN có cơ chế, chính sách, ý kiến, tham vấn thống nhất bảo đảm thực hiện hiệu quả các dự án điện hạt nhân.

Trước buổi làm việc với UBND tỉnh Khánh Hòa, sáng cùng ngày, đoàn giám sát của Thường trực Ủy ban đã khảo sát thực tế tại khu vực xây dựng dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, mặt bằng khu vực tái định canh dự án Nhà máy Điện hạt Ninh Thuận 2,...

PV