Ứng dụng công nghệ số trong cảnh báo xả nước điều tiết hồ chứa thủy điện

11:41, 30/06/2021

Hệ thống cảnh báo xả nước điều tiết hồ chứa thủy điện dựa trên nền tảng hệ thống thông tin di động toàn cầu (GMS) được Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ cải tiến nhiều lần, ngày càng hoàn thiện hơn. Người dân vùng hạ du sông Ba rất ủng hộ cách làm này.

Ngày càng hoàn thiện

Trước đây, việc cảnh báo xả nước điều tiết hồ chứa Thủy điện Sông Ba Hạ của Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ (SBH) còn khá thủ công, mất nhiều thời gian. 

Từ năm 2011, SBH đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương để thống nhất đưa vào vận hành 6 trạm cảnh báo từ xa đặt tại các khu vực đông dân cư, bến đò, khu vực người dân hay qua sông ở phía hạ du sông Ba.

Hệ thống cảnh báo từ xa thời điểm đó chỉ với chức năng gọi thoại trực tiếp từ xa qua sóng GSM, vẫn còn nhiều hạn chế như: hệ thống được tổ hợp từ nhiều thiết bị của nhiều hãng khác nhau nên chưa đồng bộ, cảm biến sóng GSM được chế tạo thủ công nên dễ bị nhiễu và khó điều chỉnh, nhiều thao tác vẫn còn mang tính thủ công,...

Mặt khác, sau thời gian sử dụng, các điện thoại và máy mp3 bị hư hỏng lại không có loại tương tự để thay thế, làm gián đoạn công tác cảnh báo.

Công ty đã tiến hành nghiên cứu, cải tiến và áp dụng giải pháp công nghệ số, giúp vận hành tiện lợi, an toàn và hiệu quả hơn trong việc nhận dạng và thực thi lệnh phát âm thanh từ cú pháp tin nhắn SMS vào hệ thống cảnh báo từ xa thế hệ mới với các thiết bị hiện đại, đồng bộ, có độ ổn định cao.

Hệ thống cảnh báo từ xa thế hệ mới (mã hiệu HS/GSM Controller V3.0) dựa trên nền tảng điều khiển thông qua sóng điện thoại GSM (hiện đã phủ rộng khắp các vùng trên cả nước) có mức độ tin cậy cao và ổn định trong các điều kiện thời tiết khác nhau. Các thiết bị của hệ thống được đồng bộ hoàn toàn, không phát sinh lỗi trong suốt quá trình vận hành. Tính đến thời điểm hiện tại, SBH đã lắp đặt 16 hệ thống cảnh báo (sử dụng Module điều khiển HS/GSM Controller).

Vị trí các trạm cảnh báo từ xa ở phía hạ du sông Ba

Khi cần thông báo điều tiết hồ chứa/xả nước qua tràn, chạy máy,…, hệ thống sẽ tự động phát toàn bộ nội dung thông báo (được lập trình phát theo cú pháp SMS) ra loa phóng thanh công suất lớn cho bà con nhân dân vùng hạ du biết và chủ động phòng tránh. Nội dung cảnh báo hoàn toàn có thể thay đổi linh hoạt, phù hợp với yêu cầu trong từng thời điểm.

Việc điều khiển từ xa bằng tin nhắn SMS sẽ đáp ứng nhanh, chính xác và kịp thời hơn khi cùng lúc cần thông báo đến nhiều trạm cảnh báo khác nhau ở khu vực hạ du; hoặc khi cần thông báo nhiều lần đến các trạm cảnh báo. Qua đó giảm được áp lực và khối lượng công việc của đơn vị quản lý vận hành hồ chứa trong quá trình điều tiết/xả nước, chạy máy phát điện.

Ngoài ra, nhân viên vận hành cũng có thể kiểm tra trạng thái hệ thống từ xa, nạp xả bình ắc quy dự phòng và quan trọng nhất là hệ thống có thể phản hồi khi mất điện áp AC hoặc điện áp DC bình ắc quy xuống thấp để nhân viên vận hành có thể nắm rõ tình hình từng trạm.

Hiệu quả rõ rệt

Các hệ thống cảnh báo từ xa từ khi đưa vào vận hành đến nay đã được người dân đồng tình và ủng hộ nhiệt tình. Việc phát thông tin của nhà máy đã giúp bà con nắm bắt thông tin vận hành hồ chứa và chạy máy phát điện được nhanh chóng, chuẩn xác. Qua đó nâng cao năng lực cảnh báo sớm cho vùng hạ du sông Ba.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống cảnh báo từ xa thế hệ mới

Ông Nguyễn Văn Tuấn, người dân sống tại xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên cho biết: “Lúc đầu khi mới có hệ thống loa cảnh báo, chúng tôi còn bỡ ngỡ lắm. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn đã quen, chỉ cần nghe tiếng nhạc hiệu từ các loa cảnh báo là chúng tôi biết ngay sắp xả nước. Nhờ đó, đã giúp cho người dân biết và chủ động di dời tài sản, vật nuôi, hoa màu ra khỏi khu vực có nguy cơ ngập lụt”.

Theo ông Trần Lý, Tổng Giám đốc SBH, công ty đã xây dựng Quy trình cảnh báo từ xa. Đặc biệt trong mùa mưa bão, công ty đã kết hợp phương châm 4 tại chỗ (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ) cùng hệ thống cảnh báo từ xa đã phát huy hiệu quả rất tốt, giúp cho Ban Chỉ huy PCTT&TKCN truyền thông tin cảnh báo lũ cho nhân dân vùng hạ du kịp thời.

Ngoài SBH, nhiều đơn vị thủy điện trong Tổng công ty Phát điện 2 như An Khê – Ka Nak, A Vương, Sông Bung, Thác Mơ và Trung Sơn đã áp dụng thành công giải pháp hệ thống cảnh báo từ xa trong bối cảnh làn sóng công nghệ số đang ngày càng mạnh mẽ, góp phần cùng EVNGENCO 2 hướng đến mục tiêu xây dựng doanh nghiệp số trong tương lai.


Minh Lương – Hữu Sinh

Share