Ấn Độ đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng là đạt được 500GW công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030, phù hợp với cam kết của nước này tại COP26 là đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070. Trong số các nguồn năng lượng tái tạo khác nhau, năng lượng mặt trời được định vị để đóng vai trò hàng đầu trong việc hiện thực hóa mục tiêu này. Với điều kiện địa lý thuận lợi, sự hỗ trợ về chính sách và những tiến bộ về công nghệ, Ấn Độ đang ở vị thế thuận lợi để đẩy nhanh quá trình triển khai năng lượng mặt trời.

Ngành năng lượng mặt trời của Ấn Độ đã chứng kiến ​​sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong thập kỷ qua, được thúc đẩy bởi các sáng kiến ​​của chính phủ, đầu tư của khu vực tư nhân và nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp năng lượng bền vững.

Các động lực chính

1. Chính sách và ưu đãi của chính phủ: Chính phủ Ấn Độ đã đưa ra nhiều chính sách khác nhau để thúc đẩy năng lượng mặt trời, bao gồm chương trình Khuyến khích liên kết sản xuất (PLI), sáng kiến ​​công viên năng lượng mặt trời và chính sách đo đếm ròng. Chương trình PM-KUSUM cũng nhằm mục đích tăng cường áp dụng năng lượng mặt trời trong lĩnh vực nông nghiệp bằng cách thúc đẩy các hệ thống tưới tiêu chạy bằng năng lượng mặt trời. Ngoài ra, các sáng kiến ​​như Hành lang năng lượng xanh đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp năng lượng tái tạo vào lưới điện quốc gia, đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định và đáng tin cậy.

2. Chi phí giảm và tiến bộ công nghệ: Chi phí của các mô-đun quang điện mặt trời (PV) đã giảm đáng kể trong những năm qua, giúp năng lượng mặt trời trở nên dễ tiếp cận và giá cả phải chăng hơn. Những tiến bộ trong lưu trữ năng lượng và hệ thống lai cũng đang nâng cao hiệu quả và độ tin cậy của năng lượng mặt trời. Các công nghệ mới nổi như tấm quang điện mặt trời hai mặt, trang trại năng lượng mặt trời nổi và tấm quang điện mặt trời perovskite đang thúc đẩy hơn nữa việc tạo ra năng lượng và tối ưu hóa việc sử dụng đất.

3. Việc áp dụng của doanh nghiệp và các ngành công nghiệp: Nhiều ngành công nghiệp đang chuyển sang sử dụng năng lượng mặt trời để đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững và giảm chi phí hoạt động. Các thỏa thuận mua điện của doanh nghiệp và các dự án điện mặt trời độc quyền đang ngày càng phát triển, thúc đẩy hơn nữa việc áp dụng năng lượng mặt trời. Các tập đoàn hàng đầu đang ngày càng đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo để phù hợp với các cam kết về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG), củng cố vai trò của năng lượng mặt trời trong quá trình khử cacbon trong công nghiệp.

4. Điện khí hóa nông thôn và các giải pháp năng lượng mặt trời phi tập trung: Năng lượng mặt trời đang đóng vai trò chuyển đổi trong việc cung cấp điện cho các vùng xa xôi và nông thôn. Các giải pháp năng lượng mặt trời phi tập trung, chẳng hạn như tấm quang điện mặt trời trên mái nhà và lưới điện mini, đang thu hẹp khoảng cách tiếp cận năng lượng và cải thiện sinh kế. Sự gia tăng của các lưới điện siêu nhỏ chạy bằng năng lượng mặt trời và các giải pháp ngoài lưới điện đang cách mạng hóa khả năng tiếp cận năng lượng cho các cộng đồng chưa có điện lưới, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trên khắp cả nước.

5. Tài trợ và đầu tư vào năng lượng mặt trời: Sự mở rộng của ngành năng lượng mặt trời của Ấn Độ đang thu hút các khoản đầu tư đáng kể trong nước và quốc tế. Các tổ chức như Liên minh năng lượng mặt trời quốc tế (ISA) và các ngân hàng đa phương đang đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án năng lượng mặt trời quy mô lớn. Sự phát triển của trái phiếu xanh và các quỹ đầu tư tập trung vào khí hậu cũng đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc hỗ trợ tài chính cần thiết cho phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng mặt trời dài hạn. Hơn nữa, quan hệ đối tác công tư (PPP) đang đảm bảo một cách tiếp cận hợp tác hướng tới việc mở rộng quy mô áp dụng năng lượng mặt trời.

Những thách thức phía trước

Trong khi ngành năng lượng mặt trời của Ấn Độ đang trên đà tăng trưởng, một số thách thức nhất định cần được giải quyết để đạt được mục tiêu 500GW, bao gồm các vấn đề về thu hồi đất, thách thức về tích hợp lưới điện, hạn chế về tài chính và nhu cầu về lực lượng lao động lành nghề. Việc tăng cường sản xuất năng lượng mặt trời trong nước, đầu tư vào các giải pháp lưu trữ tiên tiến và tăng cường khuôn khổ chính sách sẽ rất quan trọng để vượt qua những rào cản này.

- Đất đai và cơ sở hạ tầng: Các trang trại năng lượng mặt trời quy mô lớn đòi hỏi nguồn tài nguyên đất đai rộng lớn, dẫn đến những thách thức liên quan đến việc thu hồi đất và các vấn đề về môi trường. Các trang trại năng lượng mặt trời nổi và nông nghiệp năng lượng mặt trời đưa ra các giải pháp khả thi để tối ưu hóa việc sử dụng đất.

- Hiện đại hóa lưới điện: Việc tích hợp năng lượng mặt trời không liên tục vào lưới điện quốc gia đòi hỏi phải nâng cấp cơ sở hạ tầng. Việc tăng cường mạng lưới truyền tải, đầu tư vào lưới điện thông minh và triển khai các giải pháp lưu trữ năng lượng sẽ rất cần thiết để duy trì sự ổn định và độ tin cậy của lưới điện.

- Phát triển lực lượng lao động: Khi việc áp dụng năng lượng mặt trời ngày càng tăng, nhu cầu về lực lượng lao động lành nghề trong sản xuất, lắp đặt, bảo trì và nghiên cứu tấm quang điện mặt trời ngày càng tăng. Các chương trình đào tạo của chính phủ và sự hợp tác với các tổ chức giáo dục có thể thu hẹp khoảng cách này và tạo ra các cơ hội việc làm mới trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Năng lượng mặt trời được coi là xương sống của quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo của Ấn Độ, đóng góp đáng kể vào mục tiêu 500GW năng lượng tái tạo vào năm 2030. Con đường phía trước đòi hỏi nỗ lực chung từ tất cả các bên liên quan để đảm bảo tương lai bền vững và an toàn năng lượng cho đất nước. Bằng cách giải quyết những thách thức hiện tại, tận dụng các khoản đầu tư tài chính và thúc đẩy các công nghệ năng lượng mặt trời tiên tiến, Ấn Độ có tiềm năng cách mạng hóa bối cảnh năng lượng của mình, phấn đấu vì một tương lai xanh hơn.

TN (Theo pv-magazine.com)