Hình ảnh các cột điện cao thế tại Montalto Di Castro, Ý. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, quốc gia này vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Ý tiếp tục ghi nhận giá điện bán buôn cao nhất trong số các nền kinh tế lớn ở khu vực và năm 2024 đánh dấu năm thứ 10 liên tiếp nước này là nhà nhập khẩu điện lớn nhất châu Âu.

Mặc dù sản lượng điện sạch đạt mức kỷ lục, các công ty điện lực Ý vẫn phụ thuộc lớn vào khí đốt tự nhiên – nguồn chiếm gấp đôi bất kỳ loại năng lượng nào khác tại quốc gia này. Điều này khiến Ý dễ bị tác động bởi sự biến động của giá năng lượng quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh chi phí khí đốt dự kiến sẽ tiếp tục tăng vào năm 2025.

Theo báo cáo, Ý nhập khẩu tới 95% lượng khí đốt tự nhiên, chủ yếu thông qua đường ống và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Điều này không chỉ gây áp lực lớn lên chi phí sản xuất điện mà còn làm tăng hóa đơn tiền điện cho người tiêu dùng.

Dữ liệu từ tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember cho thấy, trong 11 tháng đầu năm 2024, Ý sản xuất 116 terawatt giờ (TWh) điện từ các nguồn sạch, so với 109 TWh từ nhiên liệu hóa thạch. Đây là lần đầu tiên năng lượng sạch chiếm hơn 50% tổng sản lượng điện của quốc gia này.

Sản lượng điện thủy điện đạt 44 TWh – mức cao nhất từ trước đến nay, trong khi năng lượng mặt trời đóng góp 34 TWh. Tuy nhiên, sản lượng điện từ các trang trại gió và năng lượng sinh học giảm nhẹ. Tổng sản lượng điện sạch tăng 14% so với năm 2023, trong khi sản lượng từ nhiên liệu hóa thạch giảm mạnh, đặc biệt là sản lượng điện đốt than giảm hơn 70%.

Dù vậy, với tỷ lệ 44% sản lượng điện vẫn dựa vào khí đốt tự nhiên trong năm 2024, Ý chưa thể thoát khỏi sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng này.

Giá điện bán buôn trung bình của Ý trong năm 2024 đạt khoảng 109 euro/MWh – cao hơn đáng kể so với Đức (80 euro/MWh), Tây Ban Nha (64 euro/MWh) và Pháp (59 euro/MWh). Điều này khiến các doanh nghiệp Ý chịu áp lực lớn khi cạnh tranh với các đối thủ ở các quốc gia châu Âu khác. Theo dữ liệu từ LSEG, giá điện cao đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các ngành công nghiệp Ý, khiến hoạt động sản xuất thu hẹp suốt 8 tháng qua. Mặc dù các nhà máy điện giảm nhu cầu khí đốt, các ngành công nghiệp sử dụng khí tự nhiên – như sản xuất hóa chất và luyện kim – vẫn tăng mức tiêu thụ 1,4% so với năm 2023.

Dù sản lượng điện sạch tại Ý được kỳ vọng tiếp tục tăng, quốc gia này vẫn sẽ là nhà nhập khẩu điện lớn nhất châu Âu vào năm 2024, với hơn 50 TWh điện nhập khẩu từ các quốc gia láng giềng. Tuy nhiên, nhu cầu điện gia tăng trên toàn châu Âu có thể đẩy chi phí năng lượng lên cao hơn, gây thêm áp lực lên cả doanh nghiệp và người dân Ý trong những năm tới.

Theo các chuyên gia, sự phát triển của năng lượng tái tạo trong dài hạn có thể giảm bớt áp lực chi phí, nhưng trong ngắn hạn, Ý sẽ phải tiếp tục đối mặt với những khó khăn từ sự phụ thuộc vào nhập khẩu và biến động giá năng lượng quốc tế.

Nguyệt Hà (Theo Reuters)