Thông tin từ Ban Kỹ thuật EVN, luỹ kế 7 tháng đầu năm 2021, tổng khối lượng tro, xỉ các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) trong toàn EVN đã tiêu thụ được là 4,49 triệu tấn, đạt 95% khối lượng tro, xỉ phát sinh. Tro xỉ của các NMNĐ của EVN đã được phân tích, kiểm định và đều đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn Việt Nam. Đồng thời, các đơn vị cũng đã thực hiện đăng kí hợp chuẩn, hợp quy, giấy chứng nhận tro xỉ đủ điều kiện để sử dụng vào các mục đích cụ thể như làm phụ gia xi măng, bê tông, vật liệu san lấp, nền đường ô tô...

Nhưng riêng tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (tỉnh Bình Thuận), tro xỉ của các NMNĐ Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 chỉ tiêu thụ được khoảng 1 nửa lượng tro, xỉ phát sinh, còn lại phải trữ ở bãi chứa. Các nhà máy Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 đã nỗ lực lựa chọn, kí kết các hợp đồng tiêu thụ với các đối tác tiếp nhận và tiêu thụ tro xỉ; tìm các công trình giao thông, công trình xây dựng để đưa tro, xỉ tới làm vật liệu san lấp,... Tuy nhiên, việc sử dụng vật liệu xây dựng làm từ tro, xỉ nhiệt điện chưa được người dân địa phương và khu vực phía Nam đón nhận, ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ sản phẩm. 

Mặt khác, do vị trí các nhà máy cách xa các thị trường, gây khó khăn trong việc vận chuyển, chi phí đội lên cao. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng dịch COVID-19 tại các tỉnh thành phía Nam, thị trường tiêu thụ tro, xỉ đã khó lại càng thêm khó.

Theo báo cáo, một số dự án tại địa phương dự kiến sử dụng tro, xỉ của NMNĐ Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 để làm vật liệu san lấp hiện cũng đang bị chậm tiến độ, gặp nhiều vướng mắc trong triển khai. Đơn cử như dự án thí điểm dùng tro xỉ của NMNĐ Vĩnh Tân 2 san lấp khu vực Hang Cò, tỉnh Bình Thuận đang phải tạm dừng, khiến lượng tro, xỉ phải đưa ra bãi chứa tăng lên đáng kể.

Theo Ban Kỹ thuật EVN, với tình hình vận hành các nhà máy và tỉ lệ tiêu thụ tro xỉ như hiện nay, thì bãi thải xỉ các nhà máy Vĩnh Tân 2 và Vĩnh Tân 4 sẽ không còn chỗ chứa vào đầu năm 2022.

Trong tình huống xấu nhất, nếu các NMNĐ Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 phải dừng sản xuất điện do không còn chỗ chứa thải xỉ, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cung ứng điện cho các tỉnh phía Nam ngay trong mùa nóng 2022 và ảnh hưởng đến an ninh năng lượng quốc gia. Đồng thời, cũng ảnh hưởng đến khả năng đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, hai NMNĐ Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 đóng góp cho ngân sách tỉnh Bình Thuận khoảng 1.200 tỷ đồng mỗi năm và tạo nhiều công ăn việc làm cho người dân địa phương.

Ngày 25/8, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân chủ trì cuộc họp trực tuyến của Tập đoàn Điện lực Việt Nam về việc giải quyết các vấn đề về tiêu thụ tro, xỉ tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Tại cuộc họp, đại diện các NMNĐ Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 kiến nghị, do những nguyên nhân khách quan nêu trên, để đẩy mạnh tiêu thụ tro, xỉ, cần có sự ủng hộ, chung tay của các Bộ, ngành, địa phương để triển khai phương án sử dụng tro, xỉ vào san lấp các công trình ở phía Nam. Cùng đó, cần tuyên truyền đồng bộ trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân hiểu tro, xỉ nhiệt điện than là một nguồn tài nguyên của ngành sản xuất vật liệu xây dựng.

Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân chỉ đạo các đơn vị phải quyết liệt triển khai các giải pháp tiêu thụ tro, xỉ. Tổng công ty Phát điện 3 khẩn trương đẩy nhanh tiến độ dự án nâng cấp cảng dầu tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân để đón tàu tải trọng tới 3.000 tấn vào vận chuyển tro, xỉ theo đường biển; sớm hoàn thành nâng đê bao tầng 5 bãi xỉ… Đồng thời, tổ chức đấu thầu chi phí tiêu thụ tro, xỉ theo giá thị trường để đảm bảo khả năng tiêu thụ.

EVN sẽ báo cáo các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và kiến nghị các giải pháp tiêu thụ tro, xỉ. Song song, lãnh đạo EVN sẽ làm việc, kiến nghị với tỉnh Bình Thuận để tạo điều kiện cho sử dụng tro, xỉ làm vật liệu san lấp trong khu vực.

M.H