Vương quốc Anh cam kết về nguồn vốn đầu tư lớn cho việc xây dựng nền tảng kinh tế tiến tới mục tiêu trung hòa carbon trong tương lai, trong đó việc thực hiện chuyển dịch năng lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng cung ứng điện từ các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng gió ngoài khơi hay năng lượng khí chiếm vai trò cốt lõi. 

Tuy nhiên, nước Anh nói riêng và các nước thuộc Vương quốc Anh nói chung đang phải đối mặt với một thách thức rất thực tế: Nguồn lao động chất lượng cao trong ngành năng lượng tái tạo là không đủ đáp ứng.

Sự chuyển đổi cơ cấu cung ứng năng lượng lớn nhất của nước Anh kể từ Cách mạng Công nghiệp sẽ đòi hỏi một sự thay đổi ở quy mô lớn không kém về nhân sự, dự kiến ​​hàng trăm nghìn việc làm sẽ được tạo ra nhằm đáp ứng nhân sự cho hàng loạt các siêu dự án về năng lượng với hàng ngàn km dây cáp truyền tải điện, các nhà máy sản xuất pin lưu trữ năng lượng và nhu cầu mở rộng các trang trại năng lượng điện gió và điện mặt trời. 

Ông Keir Starmer, lãnh đạo Đảng Lao động Anh quốc và đồng sự, ông Ed Miliband, Bộ trưởng Năng lượng và các vấn đề biến đổi khí hậu Anh quốc, cùng quan điểm khi đưa ra cảnh báo về sự thiếu hụt nghiêm trọng lực lượng lao động tay nghề cao, đặc biệt là thợ hàn và kỹ sư điện có chứng chỉ so với nhu cầu phát triển ngành năng lượng của đất nước và lo ngại rằng, chính phủ có thể đã xử lý vấn đề này quá muộn, điều này có thể khiến nước Anh tụt lại trong cuộc đua với các quốc gia khác ở các lĩnh vực như thép, sản xuất ô tô điện và năng lượng sạch.

Các nhà phân tích tại IPPR - Tổ chức tư vấn về nguồn lao động toàn cầu cho biết Vương quốc Anh hiện có tỉ lệ tuyển dụng người làm việc trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tính theo tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động thấp hơn so với hầu hết các nước châu Âu khác, bất chấp việc được dự báo sẽ có tới 1,6 triệu việc làm mới được tạo ra trong quá trình chuyển đổi hoàn toàn sang nền “kinh tế xanh”.

Xét riêng tại Anh, các cố vấn về biến đổi khí hậu của chính phủ tại Ủy ban Biến đổi Khí hậu Anh quốc đã ước tính rằng, đến năm 2030, sẽ có khoảng từ 135.000 đến 725.000 việc làm mới trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, nâng cấp hệ thống điện cho các tòa nhà và sản xuất xe điện. Tuy  nhiên, hiện tại số thợ lành nghề như thợ hàn, thợ mộc hay thậm chí kỹ sư điện đạt chứng chỉ hành nghề đang có chỉ đạt 10% nhu cầu mong muốn.

Một dự báo khác của Ủy ban Biến đổi Khí hậu Anh quốc cho biết, trong vòng một thập kỷ tới, xứ sở sương mù dự kiến ​​sẽ mất 20% nguồn lao động phù hợp với các ngành năng lượng xanh vì lý do hưu trí, từ đó sẽ cần khoảng 275.000 vị trí mới để bù lại, quá trình này có thể phải mất từ 2 đến 3 năm và trong quãng thời gian đó, họ sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng.

Hiện tại, chính phủ Anh dự kiến tăng công suất điện gió ngoài khơi lên 50 gigawatt vào năm 2030, từ mức chỉ hơn 10GW hiện nay và công suất điện từ năng lượng mặt trời dự kiến tăng gấp 5 lần vào năm 2035. Ngoài ra, nước Anh cũng hy vọng sẽ xây dựng được 24GW công suất điện hạt nhân vào năm 2050, từ mức dưới 7GW hiện nay. 

Hơn 600.000km đường dây điện sẽ cần được bổ sung hoặc nâng cấp trên khắp cả nước để kết nối các dự án này với lưới điện, với những mục tiêu đầy tham vọng đó, Vương quốc Anh có thể không thiếu vốn, nhưng họ sẽ chẳng có đủ công nhân lành nghề để thực hiện các dự án và bắt buộc phải phụ thuộc vào nguồn nhân công từ nước ngoài, trong đó có làn sóng thợ tay nghề tốt và giá rẻ đến từ Trung Quốc, Đông Nam Á hay một số nước châu Phi.

Trong nỗ lực ứng phó với bài toán nan giải về nhân sự ấy, Đảng Lao động tại Anh đã đưa ra kế hoạch cung cấp ít nhất 500.000 việc làm có tay nghề cao trên mọi khu vực của đất nước trong vòng 5 năm tới, bao gồm một quỹ trị giá 500 triệu bảng Anh để cung cấp vốn tài trợ cho các dự án năng lượng sạch, đồng thời nỗ lực chứng minh rằng Vương quốc Anh đủ năng lực đầu tư xây dựng chuỗi cung ứng và tạo việc làm tại các trung tâm công nghiệp của Anh trong tương lai.

Minh Thanh (Theo The Guardian)