- Thưa ông, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia đã có tính toán, dự báo như thế nào về nhu cầu điện của toàn hệ thống trong dịp tết Nguyên đán sắp tới?

- Ông Vũ Xuân Khu: Qua theo dõi số liệu vận hành của 15 ngày đầu tháng 1/2023 cho thấy, nhu cầu phụ tải điện đang thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022 (chỉ đạt 97%). Đây là một đặc điểm rất khác thường so với tết Nguyên đán các năm trước. Có lẽ nguyên nhân là do năm nay, tết Nguyên đán tương đối gần so với tết Dương lịch nên nhu cầu của phụ tải điện cũng thấp hơn so với cùng kỳ.

Từ nhu cầu thực tế trong các ngày qua, EVNNLDC dự báo sản lượng tiêu thụ của hệ thống điện toàn quốc trong kỳ nghỉ tết Quý Mão khoảng 450 triệu kWh/ngày. Trong khi đó, ngày làm việc bình thường, nhu cầu sử dụng điện toàn quốc khoảng 750 triệu kWh/ngày. Như vậy, ngày Tết chỉ bằng khoảng 60% so với ngày thường.

Công suất đỉnh (Pmax) trong các ngày tết Nguyên đán Quý Mão khoảng 22.000-23.000MW (tương ứng khoảng 50-55% ngày thường); công suất thấp nhất (Pmin) vào khoảng 14.000-16.000MW. Trong khi đó, hiện nay, hệ thống điện Việt Nam có khoảng 21.000MW công suất nguồn điện tái tạo, với trên 16.000MW điện mặt trời và trên 4.000MW điện gió. Như vậy, chỉ riêng nguồn năng lượng tái tạo đã có công suất lắp đặt cao hơn nhiều so với công suất tiêu thụ điện thấp nhất trong những ngày Tết.

- Nhu cầu điện trong các ngày Tết thấp như vậy sẽ tác động như thế nào đến việc vận hành hệ thống điện, thưa ông?

- Ông Vũ Xuân Khu: Với đặc điểm nhu cầu sử dụng điện toàn hệ thống thấp hơn nhiều so với ngày làm việc bình thường nên việc vận hành hệ thống điện phải đối mặt với 2 vấn đề lớn: Thứ nhất là hiện tượng dư thừa nguồn trên hệ thống; thứ hai là điện áp trên lưới điện lưới điện truyền tải sẽ tăng cao hơn so với chế độ bình thường.

Để đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định phục vụ nền kinh tế cũng như các hoạt động vui chơi giải trí của nhân dân trong dịp tết Nguyên đán Quý Mão, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã chỉ đạo Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia cũng như các đơn vị chuẩn bị rất nhiều giải pháp.

Thứ nhất, các đơn vị quản lý lưới điện, các nhà máy điện tăng cường công tác sửa chữa, duy tu, bảo dưỡng nhằm đảm bảo lưới điện và các nhà máy điện vận hành một cách an toàn, ổn định nhất trong dịp Tết.

Thứ hai, EVN đã chỉ đạo Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia cùng các đơn vị lập phương thức vận hành chi tiết trong dịp Tết.

Thứ ba, về công tác điều hành việc dư thừa nguồn điện khi nhu cầu thấp hơn so với khả năng nguồn sẵn có của hệ thống. Đặc điểm của nguồn năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời là khoảng 6 giờ sáng các nhà máy này mới tăng công suất, đạt đỉnh vào khoảng 12 giờ trưa và đến 17 giờ chiều sẽ hết công suất. Như vậy, khoảng 16.000MW điện mặt trời đến 17 giờ hàng ngày sẽ không còn.  

Do nhu cầu phụ tải thấp, nên tất cả các loại hình nguồn điện buộc phải giảm phát phù hợp với nhu cầu phụ tải. Trong thực tế vận hành, để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia bắt buộc phải duy trì một số tổ máy điện truyền thống (bao gồm nhiệt điện than, tuabin khí, thủy điện) với cấu hình tối thiểu để đảm bảo có công suất đáp ứng các khung giờ buổi tối và đáp ứng các vấn đề kỹ thuật khác như quán tính, độ ổn định của hệ thống. Chính vì thế, khi phụ tải xuống quá thấp, các nguồn truyền thống đã ngừng/giảm phát đến giới hạn kỹ thuật mà tổng công suất phát vẫn vượt nhu cầu tiêu thụ, việc điều chỉnh giảm công suất huy động của tất cả các loại hình nguồn điện, kể cả các nguồn năng lượng tái tạo là yêu cầu bắt buộc.

Hiện nay, EVNNLDC cũng đã có công văn gửi các đơn vị phát điện, bao gồm các đơn vị phát điện truyền thống và các nhà máy điện năng lượng tái tạo, nhằm đảm bảo độ sẵn sàng cao nhất và quan trọng nhất là phải phối hợp, sẵn sàng điều chỉnh công suất khi có lệnh của các cấp điều độ.

Tôi tin rằng, các đơn vị phát điện sẽ phối hợp tốt để điều chỉnh công suất, không để hiện tượng thừa nguồn ở trên hệ thống điện trong dịp tết Nguyên đán 2023.

Thứ tư, để đảm bảo điện áp nằm trong phạm vi cho phép, EVN đã chỉ đạo các cấp điều độ phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện các giải pháp đảm bảo điện áp không vượt ngưỡng vận hành an toàn. Cụ thể, đối với các đơn vị truyền tải, đóng toàn bộ các kháng bù ngang, cắt hết các tụ bù để đảm bảo không phát vô công lên lưới; các tổng công ty điện lực làm việc với khách hàng, cắt tối đa các tụ bù trung, hạ áp nhằm đảm bảo cái điện áp nằm trong giới hạn cho phép...

- Xin trân trọng cảm ơn ông!

B. Hoa (thực hiện)