DR - Nhà máy điện ảo

Thị trường điều chỉnh phụ tải (DR) được vận hành từ tháng 11/2014, dưới sự quản lý của Cơ quan trao đổi Năng lượng (KPX) - một cơ quan thuộc Chính phủ Hàn Quốc. Bên cạnh đó, các đơn vị trung gian tư nhân (aggregator) cũng được phép tham gia vào cấu trúc thị trường DR với vai trò hỗ trợ KPX tìm kiếm, kết nối khách hàng DR tiềm năng. Đồng thời, các đơn vị trung gian này tham gia giám sát, quản lý tình hình sử dụng điện cũng như kết quả thực hiện điều chỉnh phụ tải của khách hàng.

Từ quy mô ban đầu chỉ với 861 khách hàng tham gia, tới đầu năm 2019, thị trường DR Hàn Quốc đã mở rộng thu hút hơn 3.600 khách hàng, tăng gấp 4,5 lần sau hơn 4 năm hoạt động. Để thu hút đông đảo khách hàng tiềm năng tham gia đấu giá trên thị trường, KPX đã đưa ra 2 loại hợp đồng về công suất: DR nhỏ và vừa, dành cho các khách hàng có khả năng điều chỉnh từ 2 - 50 MW; và DR tiêu chuẩn, với mức huy động công suất tiết giảm từ 10 - 500 MW. Chính biên độ dao động lớn của các “gói thầu” DR đã giúp khách hàng sử dụng điện của Hàn Quốc dễ dàng lựa chọn, tham gia thị trường DR theo khả năng đáp ứng của mình.

Thị trường DR Hàn Quốc khá sôi động, thể hiện qua quy mô giá trị tài chính ở mức 168 triệu USD mỗi năm. Việc vận hành thị trường DR được KPX điều phối linh hoạt theo các mục tiêu khác nhau. Với chương trình DR tin cậy, hoạt động đấu thầu DR chủ yếu mang ý nghĩa kỹ thuật, giúp giảm công suất đỉnh một cách nhanh chóng, cân bằng cán cân cung - cầu điện, đảm bảo độ tin cậy vận hành của hệ thống điện Hàn Quốc. Các sự kiện DR tin cậy diễn ra tối đa 2 lần trong 1 ngày, mỗi lần kéo dài từ 1- 4 tiếng, trong các khung giờ cao điểm của hệ thống điện. Tham gia chương trình này, khách hàng sẽ nhận được hỗ trợ tài chính tương ứng với công suất đã tiết giảm thực tế.

Cùng với đó, Hàn Quốc còn triển khai chương trình DR kinh tế, cho phép khách hàng sử dụng điện chủ động “chào giá” đấu thầu về công suất và giá DR theo từng giờ trong ngày. Chương trình DR kinh tế được KPX triển khai liên tục, 24/7. Theo đó, thay vì huy động các nguồn phát điện giá cao để đáp ứng nhu cầu phụ tải, KPX và các cơ quan chức năng sẽ lựa chọn các “gói thầu” DR có chào giá hấp dẫn từ khách hàng sử dụng điện. Lúc này, thị trường DR Hàn Quốc được ví có vai trò như nhà máy điện “ảo”, giúp giảm tổng chi phí cung ứng điện nhờ cạnh tranh, thay thế đơn vị sản xuất điện giá cao. 

Do tính chất quan trọng của việc vận hành thị trường DR, nên Hàn Quốc cũng đặt ra các chế tài, quy định nghiêm khắc cho các khách hàng tham gia thị trường. Nếu quá 3 lần khách hàng thực hiện sự kiện DR nhỏ hơn 70% so với công suất hợp đồng yêu cầu, khách hàng sẽ bị hạn chế tham gia thị trường. Ngoài ra, các khách hàng vi phạm hợp đồng DR tin cậy sẽ bị tước quyền tham gia chương trình DR kinh tế. 

Hàn Quốc đang nghiên cứu phát triển mở rộng thị trường DR, xem xét triển khai các chương trình đấu thầu DR phù hợp cho khách hàng sử dụng điện quy mô nhỏ như hộ dân, cửa hàng bán lẻ… Các cơ quan chức trách Hàn Quốc kỳ vọng nhờ hiệu ứng từ thị trường DR, các khách hàng và cộng đồng sẽ không ngừng nâng cao nhận thức về sử dụng điện hiệu quả.

Điện lực có thể điều chỉnh điều hòa nhiệt độ của khách hàng

Để quản lý nhu cầu điện (DSM), ngoài chính sách vĩ mô vận hành thị trường DR từ Chính phủ, phía Tổng công ty Điện lực Hàn Quốc (KEPCO) cũng chủ động triển khai nhiều hoạt động, chương trình liên quan tới hơn 23,5 triệu khách hàng sử dụng điện.

Xác định lượng điện tiêu thụ của đa số khách hàng tăng cao do sử dụng thiết bị điều hòa không khí chưa hợp lý, KEPCO đã giới thiệu, khuyến khích khách hàng sử dụng hệ thống quản lý điều hòa. Qua đó, KEPCO có thể giám sát tình hình tiêu thụ và tham gia điều khiển từ xa việc vận hành của thiết bị làm mát/cấp nhiệt được lắp đặt trong nhà khách hàng. Sau khi ký kết hợp đồng thỏa thuận, trong trường hợp khẩn cấp do nguồn cung ứng điện hạn chế, KEPCO có thể sẽ tắt/giảm công suất thiết bị điều hòa, điều chỉnh nhiệt độ… Tham gia chương trình, khách hàng sẽ nhận được nhiều hỗ trợ tài chính hấp dẫn. Ngoài khoản trợ giá lắp đặt hệ thống quản lý điều hòa, khách hàng sẽ nhận được 0,29 đô la Mỹ cho mỗi kWh KEPCO thực hiện điều khiển cắt giảm từ xa. 

KEPCO cũng thực hiện trợ giá, khuyến khích khách hàng lắp đặt các hệ thống có tính năng hỗ trợ quản lý phụ tải như: Hệ thống lưu trữ nhiệt/nhiệt lạnh trong giờ thấp điểm, và giải tỏa nhiệt trong giờ cao điểm của hệ thống điện; lắp đặt thiết bị kiểm soát nhu cầu điện cho các khách hàng lớn…

Bên cạnh đó, KEPCO đặc biệt chú trọng việc tuyên truyền tiết kiệm điện, đặc biệt trong khung giờ cao điểm của hệ thống điện. Một số chiến dịch tiết kiệm điện đã được KEPCO triển khai ở quy mô lớn như: Chiếu sáng bằng đèn LED, sử dụng thiết bị biến tần hiệu quả cao, chương trình phúc lợi năng lượng… 

Theo TCĐL Chuyên đề Quản lý & Hội nhập