Lưới điện Texas “thất thủ”
Nhiều bang miền Nam nước Mỹ chịu tình cảnh mất điện, nước do thời tiết lạnh bất thường, trong đó thiệt hại nặng nề nhất là Texas.
Ở Texas, 3 triệu hộ gia đình bị mất điện hôm 17/2. Sau nỗ lực khắc phục của các công ty cấp điện, nhiều các khu vực đã được cấp điện trở lại. Tuy nhiên, giới chức bang Texas cho biết vẫn có khả năng cắt điện luân phiên để giảm tải cho mạng lưới.
Tình trạng mất điện diện rộng bộc lộ điểm yếu của lưới điện Texas: nó không đủ sức chống chọi điều kiện thời tiết bất thường và khắc nghiệt. Mất điện không chỉ xảy ra ở Texas. Các công ty điện lực từ Minnesota cho đến Mississippi đã phải cúp điện luân phiên để giảm bớt áp lực cho các lưới điện bị quá tải vì nhu cầu cao trong vài ngày qua.
|
Băng trên biển báo đường cao tốc ở Killeen, Texas ngày 18/2. Ảnh: AFP.
|
Việc hàng triệu người dân Texas bị mất điện trong cái lạnh thấu xương, tại một bang vốn tự hào về sản xuất năng lượng, nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của một vấn đề đang xảy ra ở Mỹ với tần suất ngày càng tăng. Đây không phải lần đầu tiên Texas xảy ra tình trạng trên.
Texas là bang vốn có khí hậu khá ôn hòa, nắng nóng vào mùa hè nhưng không quá lạnh vào mùa đông. Đây là lý do bang này sản xuất khoảng 86.000 MW vào mùa hè, nhưng giảm xuống 67.000 MW vào mùa đông, khi một số nhà máy điện ngừng hoạt động để bảo trì trong những tháng thường có nhu cầu ít hơn và không có nhiều điện đến từ nguồn năng lượng gió và mặt trời.
Nhưng những người lập kế hoạch cấp điện cho mùa đông năm nay đã không hình dung được nhiệt độ giảm đến mức đóng băng các đường ống khí đốt tự nhiên và khiến các tuabin gió ngừng quay. Ngày 17/2, Texas bị hụt 46.000 MW so với công suất thông thường, trong đó 28.000 MW đến từ nhà máy nhiệt điện sử dụng khí đốt, than và điện hạt nhân, 18.000 MW từ điện gió và năng lượng mặt trời, theo Hội đồng Đảm bảo Điện Texas (ERCOT), cơ quan điều hành lưới điện của bang.
"Mọi nguồn cung điện đều không thể hoạt động đúng công suất", Daniel Cohan, Phó giáo sư về kỹ thuật dân dụng và môi trường tại Đại học Rice ở Houston, viết trên Twitter. "Mỗi nguồn đều dễ bị tổn thương bởi các hiện tượng thời tiết và khí hậu khắc nghiệt theo những cách khác nhau. Không nguồn nào có khả năng hoặc được chuẩn bị để chống chọi mọi loại thời tiết và điều kiện khắc nghiệt".
Các chuyên gia cũng nói rằng cần phải thực hiện những thay đổi về cấu trúc tốn kém hơn. Các nhà phát điện phải có biện pháp cách nhiệt đường ống và các thiết bị khác. Đầu tư vào dự trữ và phân phối điện sẽ là biện pháp hữu ích. Việc đưa ra các tiêu chuẩn xây dựng khắt khe hơn cũng có thể làm cho những ngôi nhà ở Texas được cách nhiệt tốt hơn trước thời tiết giá lạnh.
Trường hợp của Texas cũng đặc biệt ở chỗ vì với chiến lược “đi một mình”, hầu như toàn bộ lưới điện của bang này là độc lập với phần còn lại của nước Mỹ. Điều đó khiến Texas không thể “nhập khẩu” điện từ các bang khác khi các nhà máy của mình bị tắt.
|
Quạt trần đóng băng trong một căn hộ tại Dallas hôm 15/2
|
Tiền điện tăng phi mã
Giữa lúc bang Texas, Mỹ "oằn mình" khắc phục thảm họa bão tuyết gây thiệt hại nghiêm trọng, người dân ở bang này đã "sốc" khi thấy hóa đơn điện tăng vọt. Nhiệt độ tụt xuống mức thấp kỷ lục tại bang này trong hàng chục năm đã khiến nhu cầu sử dụng thiết bị sưởi tăng vọt.
Khoảng cách lớn giữa cung - cầu năng lượng của Texas khiến giá điện tăng vọt từ khoảng 20 USD/MWh lên 9.000 USD/MWh trong thị trường điện bán buôn điện tự do của bang.
Cư dân Ty Williams tại Dallas đã "sốc" khi nhận được hóa đơn tiền điện tăng từ 600 USD tháng trước lên 17.000 USD vào tháng này, tương đương với mức tăng 28 lần.
"Tôi có thể trả hóa đơn bằng cách nào đây? Tiền điện từng chỉ có vài trăm USD mỗi tháng. Con số này (17.000 USD) là không thể, không hợp lý một chút nào", Williams, người nhận hóa đơn từ công ty điện Griddy, cho hay.
Royce Pierce, cư dân ở Dallas, cho biết hóa đơn điện cho căn hộ 3 phòng ngủ của anh tăng lên 10.000 USD trong những ngày qua. "Chúng tôi hy vọng sẽ có biện pháp hỗ trợ. Chúng tôi có thể giải quyết được vấn đề một cách từ từ, nhưng bao nhiêu người có thể làm được như vậy?".
Texas là bang duy nhất tự vận hành hệ thống điện của riêng mình, tách biệt với lưới điện quốc gia và giá điện tại đây bị ảnh hưởng một phần bởi nhu cầu thị trường. Điều đó khiến giá điện tăng vọt lên khi người dân Texas đã tăng cường sưởi ấm trong bối cảnh nhiệt độ xuống thấp kỷ lục, có khu vực ở mức -18 độ C.