Các hồ thủy điện miền Trung – Tây Nguyên cạn kiệt

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ đầu năm đến nay, tổng lượng mưa trên toàn quốc phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm; hiện nay, mực nước tại nhiều hồ chứa lớn ở mức rất thấp; một số hồ chứa lớn lượng nước trữ trong các hồ chứa thiếu hụt từ vài chục đến hàng trăm triệu m³, nhất là khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên.

Ông Trương Xuân Tý - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam cho biết, mực nước tại các hồ chứa thủy điện A Vương, Sông Bung 4 xuống mức quá thấp, không bảo đảm mực nước tối thiểu theo quy định, nên tỉnh Quảng Nam đề nghị chủ đầu tư hai nhà máy thủy điện nêu trên dừng vận hành xả nước phát điện để tích nước, góp phần chống hạn và xâm nhập mặn cho vùng hạ du trong mùa khô năm nay. Nghiêm trọng như tại hồ thủy điện A Vương có dung tích 343 triệu m³ nước, nhưng hiện nay mực nước hồ đang thấp hơn 6m so với quy định tích nước cho mùa cạn và gần về mực nước chết.

Lưu lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên thấp hơn trung bình cùng kỳ 20 - 60%. Từ tháng 5 đến tháng 7/2023, dự báo tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Kông ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm 5 - 10%. Do lượng nước bị thiếu hụt trầm trọng, không ít nhà máy thủy điện ở miền Trung – Tây Nguyên đang phải hoạt động cầm chừng nhiều ngày qua, ảnh hưởng lớn đến việc phát điện thời gian tới, cụ thể như: Ialy, Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah, Srepok 3, Sông Ba Hạ và nhiều hồ thủy điện khác đã về mực nước chết hoặc xấp xỉ gần mực nước chết.

Nhu cầu sử dụng điện tăng cao

Trong khi đó, nhu cầu sử dụng điện đang có xu hướng tăng cao, đặc biệt vào các mùa nắng nóng và tháng 5, 6, 7. Theo Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC), công suất cực đại tháng 4/2023 đạt 3.536,1MW (ngày 21/4/2023), tăng 10,21% so với cùng kỳ năm 2022; ngày 06/5/2023, công suất cực đại đạt 3.638,8MW, tăng 13,42% so với cùng kỳ 2022. Dự báo trong các ngày nắng nóng sắp tới, công suất cực đại còn tiếp tục tăng cao.

Sản lượng điện từ các nguồn thủy điện tại miền Trung – Tây Nguyên chiếm khoảng 38%, nên hệ thống điện sẽ có tình trạng khó khăn về nguồn điện khi mực nước tại các hồ thủy điện lớn giảm sâu, đặc biệt trong các tháng 5, 6, 7 và nhất là vào các giờ tiêu thụ điện cao điểm. Nếu tình trạng hạn hán diễn ra nghiêm trọng trên diện rộng thì tình hình cung cấp điện sẽ rất khó khăn.

Từ đầu năm 2023 đến nay, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng Tổng công ty Điện lực miền Trung vẫn nỗ lực cung cấp điện cho sự phát triển của kinh tế - xã hội và nhu cầu của nhân dân trên địa bàn khu vực miền Trung - Tây Nguyên. EVNCPC đã chỉ đạo các công ty điện lực lập và triển khai phương án đảm bảo cấp điện mùa khô; đồng thời chỉ đạo các đơn vị khi có công tác sửa chữa, bảo dưỡng, thi công các công trình lưới điện, phải rà soát kỹ phương án tổ chức thi công, bố trí thời gian cắt điện phù hợp, tăng cường áp dụng công nghệ sửa chữa điện nóng để hạn chế tối đa gián đoạn cung cấp điện phục vụ người dân.

Tăng cường tiết kiệm điện

Ngành Điện rất mong nhận được sự chia sẻ và tích cực phối hợp của người dân, khách hàng thông qua việc sử dụng điện tiết kiệm, nhất là vào các giờ cao điểm sử dụng điện. EVNCPC khuyến nghị, khách hàng chú ý sử dụng điều hòa nhiệt độ hợp lý (26 - 27 độ C trở lên, kết hợp quạt) và không nên sử dụng đồng thời nhiều thiết bị điện có công suất lớn. Đối với tủ lạnh, nên chọn tủ lạnh có kích thước phù hợp với số người sử dụng, đặt tủ lạnh ở nơi thoáng mát, xa nguồn nhiệt, đặt nhiệt độ ở mức phù hợp, thường xuyên kiểm tra tủ đảm bảo tủ được kín, tránh thất thoát nhiệt lạnh. Đối với máy giặt nên chọn chế độ giặt phù hợp với chất liệu vải, khối lượng đồ giặt phù hợp với công suất của máy, nếu giặt ít quần áo nên chọn lại mức nước cho phù hợp lượng đồ giặt.

Bên cạnh đó, EVNCPC cũng khuyến cáo khách hàng nên lựa chọn và sử dụng các thiết bị điện có dán nhãn tiết kiệm năng lượng theo quy định của Bộ Công Thương; thường xuyên vệ sinh bảo dưỡng để các thiết bị hoạt động ổn định, tiết kiệm. Đối với các doanh nghiệp, nên chủ động chuyển đổi sang năng lượng xanh, sử dụng các thiết bị, máy móc tiêu hao ít năng lượng hơn, sử dụng điện vào giờ thấp điểm…

Phạm Ngọc