Hàng năm, TKV sản xuất khoảng 35-40 triệu tấn than nguyên khai, chiếm khoảng 85% sản lượng khai thác than cả nước; nhập khẩu khoảng 5-10 triệu tấn, tiêu thụ 35-45 triệu tấn than thương phẩm, chủ yếu là cho sản xuất điện.

Nhằm nâng cao năng suất lao động, sản lượng, chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh doanh, thời gian gần đây, nhiều đơn vị của TKV đã thực hiện giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, bước đầu mang lại hiệu quả, lợi ích cho doanh nghiệp, giúp giảm năng lượng tiêu tốn không cần thiết trong sản xuất.

Công ty Cổ phần than Cao Sơn là một trong những đơn vị điển hình của TKV thực hiện tiết kiệm năng lượng trong sản xuất. Những năm qua, để công tác tiết kiệm năng lượng đi vào thực chất, mang lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp, công ty đã áp dụng hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001:2011 và ban hành các chính sách năng lượng và mục tiêu tiết kiệm năng lượng cho một số khâu phục vụ, phụ trợ.

Cụ thể, công ty đã xây dựng định mức tiêu thụ năng lượng, hao phí vật tư, vật liệu, đưa vào quy chế khoán đến từng chủng loại thiết bị cho các công trường, phân xưởng, tổ máy, đồng thời có quy chế khuyến khích đến người lao động. Công ty đã thành lập hội đồng nghiệm thu để hàng tháng thực hiện nghiệm thu sản phẩm và tiêu hao năng lượng, vật tư, vật liệu đến từng đơn vị, tổ máy.

Bên cạnh đó, công ty đã xây dựng và thực hiện kế hoạch hằng năm và 5 năm về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Trên cơ sở đánh giá kết quả của năm trước để đề ra phương hướng, nhiệm vụ của năm tiếp theo; báo cáo sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hàng năm được báo cáo về Sở Công Thương Quảng Ninh theo đúng quy định.

Thực hiện Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả quy định đối với cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, định kỳ 3 năm một lần, công ty thuê đơn vị có đủ tư cách pháp nhân thực hiện việc kiểm toán năng lượng. 

Ông Nguyễn Văn Sinh - Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Than Cao Sơn - cho biết: “Công tác kiểm toán năng lượng được công ty thực hiện từ năm 2014, lần gần đây nhất năm 2020 công ty phối hợp cùng Viện Cơ khí năng lượng và Mỏ - Vinacomin thực hiện kiểm toán năng lượng lần 3. Đồng thời, công ty cũng đã bổ nhiệm cán bộ quản lý năng lượng có bằng cấp chuyên ngành, được đào tạo và được Bộ Công Thương cấp chứng chỉ”.

Hiện nhiều đơn vị khối sàng tuyển, kho vận của TKV đã triển khai lắp đặt cảm biến thùng dầu tích hợp với hệ thống định vị GPS để theo dõi và kiểm soát mức tiêu hao nhiên liệu của xe ô tô tải. Đối với khối sản xuất than, hằng năm TKV ưu tiên nguồn lực đầu tư mua sắm các thiết bị có hệ số sử dụng năng lượng thấp, năng suất cao; thực hiện tốt chế độ kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ máy móc để duy trì tính năng, kỹ thuật, giảm tiêu hao điện năng. Đáng chú ý, giai đoạn 2010 - 2020, TKV đã giao cho Viện Khoa học công nghệ mỏ thực hiện 10 đề tài liên quan đến nghiên cứu, ứng dụng giải pháp công nghệ vào sản xuất, nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả. Nổi bật là Đề tài “Nghiên cứu xây dựng hệ thống giám sát quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO ứng dụng mỏ và lộ thiên”. Hệ thống này đang được Công ty CP Than Hà Lầm và Công ty CP Than Cao Sơn ứng dụng hiệu quả.

TKV đang quản lý, vận hành 7 nhà máy nhiệt điện, thủy điện, tổng công suất 1.735MW, gồm: Na Dương, Cao Ngạn, Sơn Động, Cẩm Phả, Đông Triều, Nông Sơn, Đồng Nai 5. Tổng Công ty Điện lực TKV đã triển khai một số dự án nghiên cứu ứng dụng các máy móc dây chuyền sản xuất công nghệ mới có hiệu suất năng lượng cao và các giải pháp kỹ thuật tại các nhà máy điện để tiết kiệm năng lượng; trong đó nổi bật là dự án đầu tư khớp nối thủy lực, biến tần cho các thiết bị tiêu thụ công suất lớn tại các nhà máy trên. Đến nay, Tổng Công ty đã lắp đặt khớp nối thủy lực cho quạt khói tổ 1 Nhà máy Nhiệt điện Đông Triều; biến tần cho quạt khói Nhà máy Nhiệt điện Sơn Động, Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn và Nhà máy Nhiệt điện Đông Triều.

Qua đánh giá sơ bộ, các giải pháp trên đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp nâng cao năng lực sản xuất, tiết kiệm năng lượng. Trung bình mỗi năm Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn tiết kiệm 3 triệu kWh; Nhà máy Nhiệt điện Sơn Động tiết kiệm 4 triệu kWh; Nhà máy Nhiệt điện Đông Triều tiết kiệm 7 triệu kWh...

TKV đang khẩn trương xây dựng chương trình tổng thể về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2020 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chương trình được định hướng khá đầy đủ và bài bản với những nội dung chính: Xây dựng cơ chế chính sách về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng Trung tâm dữ liệu số quản lý tự động về sử dụng năng lượng; hỗ trợ về tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất kinh doanh về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với các doanh nghiệp thuộc TKV.

Về lâu dài với những giải pháp đồng bộ mà TKV đang tích cực triển khai, tiết kiệm điện năng sẽ ngày càng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Mai Anh