Viễn cảnh về cuộc sống ở một số thành phố tại châu Âu có thể diễn ra cắt điện luân phiên để tiết kiệm điện, tạm thời cắt dịch vụ phát sóng di động và internet, đóng cửa các trường học vì thiếu năng lượng cho chiếu sáng và hệ thống sưởi, thậm chí đèn giao thông cũng có thể bị cắt tạm thời trong thời gian ngắn.

Các quán cà phê, nhà hàng và cửa hàng tạp hóa có thể bị cắt điện

Trước đó, châu Âu đã dành nhiều tháng để dự trữ nhiên liệu và cố gắng sử dụng các biện pháp bảo toàn với hy vọng tích trữ đủ năng lượng để duy trì hoạt động của lưới điện. Nhưng khi nhiệt độ giảm sâu sau những đợt ấm trái mùa, Chính phủ các nước bắt đầu thông báo để người dân chuẩn bị tinh thần có thể sẽ phải cắt điện có kiểm soát để duy trì lâu dài nguồn cung năng lượng. Điều này sẽ có tác động rất lớn đến cuộc sống hàng ngày của người dân.

Tuần trước, Chính phủ Pháp ra chỉ thị cho các cơ quan chính quyền toàn quốc về khả năng cắt điện luân phiên ngay tháng tới. Vương quốc Anh cảnh báo các hộ gia đình về khả năng cắt điện từ 4 giờ chiều đến 7 giờ tối nếu thiếu khí đốt dùng cho phát điện. Ở Phần Lan, những người sở hữu xe ô tô chạy điện cũng được khuyến cáo không nên làm ấm xe điện để làm tan băng vào những buổi sáng lạnh giá để tránh làm căng thẳng lưới điện. Còn ở Đức, quốc gia được coi là phụ thuộc nhiều nhất vào khí đốt của Nga thì việc tiêu thụ nến đã tăng vọt.

Một vài giờ mất điện trong một quán cà phê ở Pháp hoặc trong một siêu thị ở Đức có vẻ không ảnh hưởng đáng kể nhưng đối với Ukraina, nơi mà lưới điện thường xuyên bị bom đạn tấn công đã khiến hàng triệu người không có điện, nhiệt sưởi ấm và nước cả ngày lẫn đêm ở nhiệt độ âm và tuyết giữa mùa đông lạnh giá và điều đó thật sự kinh khủng.

Việc cắt điện luân phiên ở Pháp có thể bắt đầu ngay trong tháng tới

Viễn cảnh các ngôi nhà, trường học, các hoạt động doanh nghiệp và thậm chí cả các đoàn tàu chạy điện chìm trong bóng tối, dù chỉ trong thời gian ngắn, cũng sẽ là phép thử lớn đầu tiên của châu Âu về sức chịu đựng khi châu Âu khi không muốn phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu từ Nga. Các quan chức châu Âu nhấn mạnh rằng các kế hoạch phân bổ sử dụng điện năng chỉ là phương sách cuối cùng để ngăn chặn tình trạng mất điện không kiểm soát nếu lượng điện tự sản xuất và nhập khẩu không đủ để giữ cho hệ thống điện không bị rã lưới.

Vào tuần trước, trên truyền hình Pháp, ông Olivier Véran – Người phát ngôn của Chính phủ Pháp đã cho biết: “Việc cắt giảm không phải chắc chắn sẽ xảy ra, nhưng nếu mùa đông năm nay đặc biệt lạnh giá và tiêu tốn nhiều năng lượng thì chúng ta phải chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất.”

Chính phủ Pháp cho biết bất kỳ đợt cắt điện có kế hoạch nào ở Pháp sẽ được thông báo trước nhiều ngày và sẽ chỉ ảnh hưởng đến các khu vực nhỏ của đất nước vào những thời điểm khác nhau. Việc cắt điện luân phiên sẽ kéo dài hai giờ vào buổi sáng hoặc đầu giờ tối khi mức sử dụng điện ở mức cao, việc cắt điện sẽ không áp dụng cho những địa điểm được cho là nhạy cảm, bao gồm bệnh viện, viện dưỡng lão, đồn cảnh sát, trạm cứu hỏa và các nhà tù.

Kể từ khi cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraina diễn ra vào tháng 2, châu Âu đã nỗ lực dự tính nhằm tránh tình huống xấu nhất bằng cách tăng cường dự trữ khí đốt tự nhiên và thậm chí khởi động lại các nhà máy nhiệt điện than. Lệnh cấm vận gần như hoàn toàn đối với dầu mỏ Nga đã bắt đầu có hiệu lực vào ngày 5/12. Đây là một trong nhiều hành động mà liên minh châu Âu đã thực hiện với mong muốn hạn chế khả năng leo thang chiến tranh ở Ukraina.

Giá khí đốt đã giảm nhẹ nhờ thời tiết ấm áp bất thường trong tháng 10 và tháng 11 khiến cho các hộ gia đình và doanh nghiệp không cần sử dụng các thiết bị sưởi ấm. Nhưng đợt lạnh sâu đầu tiên với luồng không khí lạnh Bắc cực từ Greenland dự kiến ​​sẽ làm giảm mạnh nhiệt độ trong những ngày tới. Các chính phủ đã phải sử dụng một số nguồn dự trữ khí đốt khẩn cấp khiến cho giá khí đốt tự nhiên của châu Âu tăng vọt trở lại mức cao nhất trong vòng sáu tuần.

Chính phủ Đức quyết định hủy bỏ kế hoạch đóng cửa một số lò phản ứng hạt nhân, đồng thời khởi động lại các nhà máy điện than với hy vọng bù đắp việc mất nguồn khí đốt từ Nga

Pháp từng là nhà xuất khẩu điện lớn nhất châu Âu nhờ có 56 nhà máy điện hạt nhân, hiện cũng đang tập trung sửa chữa một loạt sự cố khiến gần một nửa số tổ máy điện nguyên tử của nước này phải ngừng hoạt động, làm ảnh hưởng đáng kể tới nguồn cung điện đối với các nước láng giềng. Tuần trước, Tập đoàn Điện lực Pháp EDF – nơi sở hữu các các nhà máy điện hạt nhân của Pháp đã thông báo khởi động lại một lò phản ứng lớn ở miền Bắc nước Pháp, các nhà máy điện hạt nhân khác dự kiến có thể ​​sẽ chậm trễ hơn.

Theo báo cáo gần đây từ tổ chức Các đơn vị vận hành hệ thống truyền tải điện châu Âu, một số quốc gia khác như Pháp, Thụy Điển và Phần Lan có rủi ro về cung cấp điện và có nguy cơ xảy ra cắt điện. Trước những tín hiệu không mấy tốt đẹp trên, người dân châu Âu bắt đầu tìm cách thích ứng với nguy cơ xảy ra cắt điện luân phiên.

Văn phòng Bảo vệ Dân sự và Hỗ trợ Thảm họa của Đức đã mô tả trên website của mình về việc cắt điện rằng “điện thoại thành vật chết, máy sưởi lạnh lẽo, không có nước ấm, máy tính ngừng hoạt động, máy pha cà phê tắt, không có đèn chiếu sáng”. Nội dung “bạn sẽ sớm nhận thấy mình phụ thuộc vào điện như thế nào” trên website của tổ chức này cũng đẫ được dịch sang tiếng Anh, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ukraina.

Văn phòng này kêu gọi các hộ gia đình dự trữ đèn pin và nến, thậm chí còn đề xuất việc sử dụng bếp cắm trại để nấu nướng đơn giản. Cơ quan này đưa ra lời khuyên cho người dân “sử dụng quần áo ấm thay thế cho việc sưởi ấm trong một thời gian,” nhưng cũng khuyên các hộ gia đình nên nghĩ đến việc lắp đặt các nguồn sưởi ấm thay thế.

Giống như Pháp, các quan chức nước Đức đã nhấn mạnh rằng khó có thể xảy ra một cuộc khủng hoảng về điện, nhưng Bộ Tài chính Đức cũng thừa nhận rằng “không thể loại trừ hoàn toàn nguy cơ này”. Các nhà chức trách được cho là đã không nắm lấy cơ hội khi đưa ra quyết định hủy bỏ kế hoạch đóng cửa ba lò phản ứng hạt nhân cuối cùng của đất nước trong tháng này và khởi động các nhà máy điện than với hy vọng bù đắp cho sự thiếu hụt khí đốt từ Nga.

Tại Thụy Sĩ, đất nước vốn phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân của Pháp trong mùa đông, người dân được khuyến cáo chuẩn bị cho tình trạng mất điện kéo dài tới vài giờ và được khuyến nghị nên chuẩn bị đủ củi, đèn pin và pin.

Nhà điều hành lưới điện của Phần Lan, Fingrid, cảnh báo rằng việc sản xuất điện đang gặp khó khăn do các lệnh trừng phạt của châu Âu đối với Nga và việc chậm mở lò phản ứng điện hạt nhân Olkiluoto 3 của Phần Lan do EDF xây dựng.

Ở Phần Lan - một quốc gia mà gần một phần ba số phương tiện chạy bằng điện, thì việc sử dụng ô tô điện cũng khó tránh khỏi những ảnh hưởng. Fingrid kêu gọi người lái xe từ bỏ thói quen bật máy sưởi ô tô điện để làm tan băng trên cửa sổ vào buổi sáng, khi nhu cầu điện đang ở mức cao nhất. Việc làm tan băng tuyết nên được sử dụng bằng biện pháp khác.

Chính phủ của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thiết lập một hệ thống cảnh báo trên toàn quốc để thông báo trước bất kỳ đợt cắt điện nào. Ba ngày trước khi cắt điện ở bất cứ đâu, các cơ quan chính quyền thông báo công khai và cảnh báo mọi người thông qua một ứng dụng trên điện thoại di động có tên là EcoWatt. Việc cắt điện được xác nhận vào lúc 5 giờ chiều một ngày trước khi diễn ra, mỗi lần không kéo dài quá hai giờ, trong khoảng từ 8 giờ sáng đến 1 giờ chiều, hoặc 6 giờ chiều đến 8 giờ tối.

Trong khi các địa điểm khẩn cấp sẽ tiếp tục được duy trì cấp điện, nhưng đa phần các địa điểm còn lại thì khó có thể đáp ứng. Thậm chí tại các trường học, học sinh sẽ được hướng dẫn ở nhà vào buổi sáng khi các lớp học không thể diễn ra vì thiếu nhiệt sưởi ấm và đèn chiếu sáng và sau đó trở lại trường vào buổi chiều. Mặc dù vậy, mất điện khiến cho internet cũng sẽ không hoạt động và việc học từ xa cũng trở nên khó khăn.

Ngay cả tàu điện cũng có thể bị ngừng chuyến trong vài giờ ở các khu vực bị ảnh hưởng do bị ngắt nguồn điện cần thiết đối với các tín hiêu hoạt động. Các tài xế cũng được khuyến cáo “hạn chế di chuyển nhiều nhất có thể” vì đèn giao thông có thể “không hoạt động”.

Do mất điện, các cột phát tín hiệu di động cũng sẽ ngừng hoạt động. Vào tuần trước, bà Christel Heydemann, giám đốc điều hành của Orange, nhà điều hành mạng viễn thông hàng đầu của Pháp đã cảnh báo rằng có thể sẽ không thực hiện được các cuộc điện thoại khẩn cấp nếu mạng di động bị mất điện. Tuy Chính phủ Pháp đảm bảo mọi người vẫn có thể quay số 112 - số khẩn cấp trên toàn châu Âu nhưng bà Heydemann vẫn cho rằng: “Thật ảo tưởng khi nghĩ rằng chúng tôi có thể duy trì dịch vụ cho tất cả người dân Pháp trong trường hợp bị cắt điện.”

Nguồn tin: https://www.nytimes.com/2022/12/05/business/europe-france-power-outages.html

H.T (dịch)