Tiếp quản Nhà máy điện Yên Phụ tháng 10/1954 - Ngược miền ký ức

Tháng 10/1954, ông Vũ Đình Bông là thành viên trong Ban tiếp quản Nhà máy điện Yên Phụ. Ông là một trong những kỹ sư đầu tiên sau khi du học về công tác trong ngành Điện. Nhân dịp kỷ niệm 69 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2023), evn.com.vn lược trích hồi ký "Tổ quốc" của tác giả Vũ Đình Bông, hồi tưởng về thời gian tiếp quản Nhà máy điện Yên Phụ với không ít khó khăn nhưng cũng rất đỗi tự hào.

Sau khi được bố trí học bồi dưỡng chính sách dân vận và nội quy tiếp quản Thủ đô Hà Nội tại Đại Từ (Thái Nguyên), tháng 10 năm 1954, tôi được phân công về đoàn đồng chí Hồ Quý Diện, tiến vào Hà Nội, đi tiền tiêu nắm tình hình hệ thống điện và được bố trí vào Ban tiếp quản Nhà máy điện Yên Phụ.

Khi đó, đồng chí Hồ Quý Diện là trưởng ban tiếp quản các xí nghiệp lợi ích công cộng ở Hà Nội thuộc Bộ Giao thông (gồm đường sắt, bưu điện, điện lực, nước, giao thông công chính). Bản thân tôi, sau một thời gian học tập chuyên khoa cơ điện tại nước ngoài, trên đường về nước, đã chuẩn bị tinh thần và đinh ninh mình được bố trí công tác tại chiến khu, song thế cuộc đại thắng đã chuyển hướng, tôi được phân công vào tiếp quản Thủ đô và được giao nhiệm vụ điều hành kỹ thuật nhiệt điện. Đây là một bước ngoặt và là thử thách mới trong cuộc đời tôi.

Nhiệm vụ vận hành, giữ vững dòng điện cho Thủ đô, đảm bảo nguồn sáng liên tục, an toàn khiến tôi - người kỹ sư độc nhất của Ban tiếp quản trong lòng không khỏi lo lắng, nhưng tôi vẫn vững tâm bởi đã nắm vững và thông thạo về kỹ thuật trong các nhà máy kiểu như Nhà máy điện Yên Phụ này.

Toàn cảnh (phía sau) Nhà máy điện Yên Phụ năm 1954Ảnh: Trần Nguyên

Nhà máy điện Yên Phụ, Hà Nội được khởi công xây dựng năm 1925, cuối năm 1932 nhà máy được khánh thành. Hàng năm nhà máy được bổ sung thêm trang thiết bị, đến năm 1949 nâng tổng công suất 4 máy khoảng 22MW. Tôi được giao nhiệm vụ phù hợp với ngành nghề đã học, có kinh nghiệm thực hành, nên việc nắm bắt và chỉ đạo kỹ thuật ở nhà máy điện này đối với tôi không có gì xa lạ.

Cấp trên giao cho tôi thời gian sau 3 tuần phải nắm được tình hình kỹ thuật, quy trình hoạt động của nhà máy để nhanh chóng tự điều khiển, vận hành toàn bộ thiết bị trong nhà máy, đảm bảo nguồn điện cho Thủ đô. Nhờ có trình độ thông thạo về cơ điện, với tinh thần trách nhiệm và nhiệt tình công tác, chỉ sau 10 ngày, tôi đã tự đảm nhận các khâu kỹ thuật, thao tác toàn bộ dây chuyền sản xuất, từ đốt lò cấp hơi sang tua-bin làm quay máy phát điện, hòa vào hệ thống lưới phân phối, sớm tách 3 chuyên viên Pháp ra khỏi phần trực tiếp chỉ huy vận hành. Việc tôi nhanh chóng bao quát nắm được tình hình các thiết bị và làm chủ quy trình điều hành sớm trước thời hạn 10 ngày đã làm cho lãnh đạo thêm tin tưởng và các chuyên viên Pháp rất đỗi ngạc nhiên.

Thời gian này, tình trạng ở nhà máy chưa có quy trình vận hành, mọi khâu thao tác đóng, mở máy đều do sếp Tây tự giữ độc quyền điều khiển đã gây rất nhiều khó khăn, không xác định được căn cứ làm chuẩn để đưa việc tiếp nhận và điều hành vào nề nếp. Do vậy, điều cấp thiết trước tiên trong trọng trách trực tiếp quản lý kỹ thuật nhiệt điện là tôi phải chấn chỉnh ngay nề nếp thao tác theo quy trình. Mỗi van đều được đánh số đặt tên, có chỉ dẫn tác dụng ở từng công đoạn, tránh được sự lầm lẫn trong khi thao tác.

Các trưởng ca trực vận hành cũng được tôi cấp tốc đào tạo dựa trên quy trình vận hành mới soạn ra. Nhờ có tài liệu kỹ thuật cụ thể đó mà phía tiếp quản của ta đã nhanh chóng đảm nhiệm thành thạo khâu vận hành nhà máy. Việc duy trì các tổ lò máy hoạt động ổn định và đảm bảo an toàn nguồn điện cho Thủ đô đã nâng cao uy tín cho chính quyền cách mạng, tăng lòng tin của nhân dân đối với khả năng quản lý xã hội của Ban tiếp quản, tạo tiền đề tốt cho việc điều hành ngành Điện lực non trẻ sau này. 

Tôi nhớ mãi hồi tiếp quản Thủ đô, Bác Hồ đã ân cần chỉ bảo: "Thủ đô là của cả nước, phải tạo điều kiện cho sản xuất phát triển; đời sống văn hóa, xã hội phải được nâng cao, con em chúng ta được học hành và mọi người có việc làm; cần gây thành phong trào quần chúng giữ gìn vệ sinh sạch đẹp, giữ gìn trật tự an ninh chu đáo. Ở những nơi đông dân cư, nơi nhân dân lao động ở cần có ánh sáng điện đảm bảo điều kiện sinh hoạt tốt mới văn minh, hạnh phúc…".

Những lời chỉ bảo của Bác vẫn luôn nóng hổi tính thời sự và thể hiện đúng quan điểm của Đảng: Không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân lao động.

Ông Vũ Đình Bông có quá trình công tác dài cống hiến cho ngành Điện, cho đất nước, kinh qua nhiều trọng trách: Giám đốc Nhà máy điện Yên Phụ, Giám đốc Nhà máy Điện cọc 5 Quảng Ninh, Cục phó Cục Điện lực (Bộ Công nghiệp nặng), Vụ trưởng Vụ Kỹ thuật Bộ Điện Than… Ông đã được tặng nhiều phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước.

 


  • 10/10/2023 03:17
  • PV (lược trích hồi ký "Tổ quốc" của tác giả Vũ Đình Bông)
  • 4103