Công suất đấu nối nguồn năng lượng tái tạo ngày càng lớn, khiến lưới điện Nam miền Trung, Tây Nguyên do Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) quản lý phải thường xuyên vận hành đầy tải và quá tải. Để ngăn ngừa sự cố, cũng như giảm tải cho công nhân vận hành trong điều kiện lưới điện đầy tải, quá tải thường xuyên, PTC3 thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát nhiệt độ thiết bị nhất thứ và tủ hợp bộ trong trạm biến áp 220kV (hệ thống giám sát nhiệt độ online bằng camera nhiệt).

Trạm 220kV Quy Nhơn luôn trong tình trạng vận hành đầy và quá tải, số lượng tủ hợp bộ nhiều. Đây cũng là một trong những trạm vận hành đầu tiên của PTC3 (từ ngày 01/01/1994). Do đó, PTC3 đã chọn trạm biến áp này để ưu tiên triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và đạt được một số hiệu quả thiết thực.

Hiện nay, nhiệt độ của thiết bị nhất thứ và tủ hợp bộ TBA 220kV Quy Nhơn được giám sát 24/7. Dữ liệu được đưa về lưu trữ trên máy chủ, có thể truy xuất ra dưới dạng file Excel hoặc truy xuất theo dạng biểu đồ, tạo cho người sử dụng có cái nhìn tổng quan về tình trạng vận hành của thiết bị. Việc xác định được sớm các yếu tố bất thường giúp người vận hành có thể đưa ra các quyết định xử lý nhanh và chính xác.

Dữ liệu giám sát nhiệt độ còn là một chỉ tiêu đầu vào quan trọng để đánh giá đúng tình trạng vận hành thiết bị, từ đó quyết định thực hiện việc sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị theo tình trạng vận hành (CBM).

Theo đánh giá của PTC3, hệ thống giám sát nhiệt độ online bằng camera nhiệt cho TBA là một giải pháp tiên tiến và hiệu quả. Với chi phí đầu tư tối ưu, lắp đặt và vận hành dễ dàng, không làm ảnh hưởng đến các thiết bị đang hoạt động tại TBA, giúp người vận hành chủ động hơn trong công tác quản lý và kiểm tra định kì.

Ứng dụng này cũng giải quyết được nhiều bất lợi của hệ thống theo dõi nhiệt độ truyền thống khác như: cho phép giám sát và cảnh báo liên tục, mọi lúc, mọi nơi; theo dõi và lưu trữ dữ liệu liên tục, nhờ đó người vận hành có thể giám sát được sự thay đổi nhiệt độ các điểm nhạy cảm trong TBA. Cùng với đó, định danh được các vị trí tiếp điểm đang theo dõi và có thể xem hình ảnh trực quan. Có thể kết nối với hệ thống SCADA, hoạt động như một IEC 60870-5-104 master/slave để truyền nhận dữ liệu. Ghi, lưu lại dữ liệu liên tục làm cơ sở để đánh giá, phân tích, nghiên cứu phục vụ cho vận hành.

Bước thử nghiệm thành công này sẽ là tiền đề để PTC3 triển khai nhân rộng cho các trạm không người trực do PTC3 quản lý, trong đó ưu tiên thực hiện trước đối với các trạm thường xuyên vận hành đầy, quá tải (như TBA 220kV Tháp Chàm, Ninh Phước).  

Xuân Tiến