Lợi ích từ dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng

Quy định này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, không chỉ giúp minh bạch thông tin, trao quyền lựa chọn sáng suốt cho người tiêu dùng, mà còn là cú hích thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đồng thời tạo động lực phát triển thị trường vật liệu “xanh”, góp phần hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam.

Trong nhiều năm qua, bài toán tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực xây dựng luôn là mối quan tâm hàng đầu của giới hoạch định chính sách. Theo số liệu của Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TP. Hồ Chí Minh, các công trình thương mại lớn thường dành tới 75% tổng mức điện năng cho hệ thống điều hòa không khí, 10% cho chiếu sáng và 15% cho các thiết bị khác. Cơ cấu này cho thấy khâu quan trọng nhất để tiết kiệm năng lượng chính là lớp “vỏ công trình”, bao gồm tường, mái, cửa kính... vốn chịu tác động trực tiếp từ điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm đặc trưng của Việt Nam. Nếu vật liệu xây dựng không đạt chuẩn cách nhiệt, phụ tải làm mát sẽ tăng vọt, kéo theo hóa đơn điện và phát thải khí nhà kính.

Thực tế, tỷ trọng tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực xây dựng hiện chiếm khoảng 37- 40% tổng năng lượng quốc gia, đồng thời phát thải hơn 30% lượng khí nhà kính. Đây là con số đáng báo động, bởi nó không chỉ phản ánh sức ép lên hệ thống năng lượng, mà còn là thách thức trong lộ trình thực hiện các mục tiêu khí hậu. Chính vì vậy, Chính phủ đã nhấn mạnh vai trò của phát triển công trình hiệu quả năng lượng và công trình xanh. Tuy nhiên, để đi từ chủ trương đến hành động, cần một cơ chế minh bạch và đo lường cụ thể, trong đó công cụ dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng được xem là giải pháp then chốt.

Khi vật liệu được dán nhãn năng lượng, người tiêu dùng và nhà đầu tư có ngay cơ sở để so sánh, đánh giá hiệu quả tiết kiệm của từng loại sản phẩm. Một viên gạch hay tấm kính không chỉ là yếu tố xây dựng, mà còn là “kho dữ liệu” phản ánh trực tiếp mức tiêu hao năng lượng trong vòng đời công trình. Nói cách khác, nhãn năng lượng không đơn thuần là một mẩu tem dán, mà là “chứng chỉ minh bạch” tạo niềm tin cho thị trường và khuyến khích cạnh tranh công bằng.

Tại Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” do Bộ Công Thương tổ chức ngày 26/6/2025, ông Nguyễn Công Thịnh – Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) khẳng định: Việt Nam đã có đủ căn cứ khoa học và năng lực kỹ thuật để triển khai dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng. Tuy vậy, để quy định đi vào cuộc sống, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng hoàn thiện bộ tiêu chuẩn thử nghiệm, khung pháp lý và đặc biệt là tăng cường thanh tra, kiểm tra tại địa phương.

Ảnh minh hoạ. Nguồn: IT

Một số minh chứng thực tế đã cho thấy lợi ích của vật liệu tiết kiệm năng lượng. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng (2024), nhiều hộ gia đình tại Hà Nội và TP.HCM sau khi cải tạo nhà bằng gạch block cách nhiệt hoặc kính low-e đã giảm được 15-20% chi phí điện cho điều hòa mỗi năm. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính, mà còn góp phần giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia vào mùa cao điểm.

Đối với người dân, dán nhãn năng lượng đồng nghĩa với sự rõ ràng và dễ dàng trong lựa chọn. Nếu có nhãn năng lượng trên từng loại gạch, kính hay tôn, người tiêu dùng sẽ không phải “mò mẫm” lựa chọn, mà có ngay dữ liệu để ra quyết định. Như vậy, lợi ích từ dán nhãn năng lượng không chỉ dừng ở tiết kiệm chi phí điện, mà còn gắn với chất lượng sống và sự tiện lợi.

Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để thích ứng

Nếu như lợi ích từ dán nhãn năng lượng khá rõ ràng đối với người tiêu dùng và quốc gia, thì với doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, câu hỏi quan trọng nhất là: họ phải làm gì để đáp ứng quy định từ ngày 1/1/2026?

Thứ nhất, doanh nghiệp cần nhanh chóng rà soát và đánh giá lại danh mục sản phẩm, tiến hành kiểm định thử nghiệm về hiệu quả năng lượng theo tiêu chuẩn quốc gia. Đây là bước then chốt để có đủ dữ liệu phục vụ dán nhãn, đồng thời cũng là cơ hội để doanh nghiệp nhận diện đâu là sản phẩm chưa đạt chuẩn, từ đó định hướng cải tiến công nghệ hoặc loại bỏ.

Thứ hai, việc đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất sẽ trở thành yêu cầu tất yếu. Với xu hướng vật liệu “xanh”, nhiều sản phẩm như gạch không nung, xi măng ít clinker, kính tiết kiệm năng lượng, sơn phản xạ nhiệt… đã chứng minh khả năng cạnh tranh không chỉ trong nước mà còn ở thị trường quốc tế. Một khi nhãn năng lượng trở thành công cụ minh bạch, những doanh nghiệp chậm đổi mới sẽ khó trụ vững, trong khi doanh nghiệp tiên phong sẽ hưởng lợi từ thị phần, uy tín và khả năng xuất khẩu.

Thứ ba, doanh nghiệp phải chú trọng khâu công bố thông tin. Quy định pháp luật mới yêu cầu các sản phẩm trước khi lưu thông phải có nhãn năng lượng và đi kèm với dữ liệu về mức tiêu thụ năng lượng, phát thải. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống quản lý dữ liệu khoa học, đồng bộ và minh bạch. Nếu coi đây là gánh nặng, doanh nghiệp có thể chùn bước; nhưng nếu coi là cơ hội, việc minh bạch dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu bền vững và nâng cao niềm tin từ đối tác, khách hàng.

Thứ tư, cần tăng cường phối hợp giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Quá trình thử nghiệm, dán nhãn, giám sát đòi hỏi sự kết nối giữa các viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm và doanh nghiệp sản xuất. Sự phối hợp này vừa giúp giảm chi phí, vừa tạo nên hệ sinh thái minh bạch và hiệu quả.

Cuối cùng, một khía cạnh quan trọng là công tác truyền thông. Dán nhãn năng lượng chỉ phát huy tối đa tác dụng khi người tiêu dùng hiểu, tin tưởng và lựa chọn sản phẩm có nhãn. Do đó, doanh nghiệp cần chủ động đưa thông tin về lợi ích tiết kiệm năng lượng, tổ chức các chiến dịch quảng bá, gắn lợi ích kinh tế với lợi ích môi trường để thay đổi thói quen tiêu dùng. Đây không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là chiến lược kinh doanh thông minh.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh, quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng không chỉ tạo áp lực, mà còn mở ra cơ hội cạnh tranh công bằng và bền vững. Nếu biết chuẩn bị từ hôm nay, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn đi trước một bước trên hành trình chinh phục thị trường trong nước và quốc tế.

Việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, bắt buộc từ ngày 1/1/2026, sẽ mang lại lợi ích đa chiều: giúp người dân tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng sống, giảm gánh nặng cho hệ thống điện quốc gia, góp phần bảo vệ môi trường và hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Với doanh nghiệp, đây vừa là thách thức vừa là cơ hội: thách thức trong việc tuân thủ, đầu tư và minh bạch dữ liệu; nhưng cũng là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Khi nhãn năng lượng trở thành “tấm hộ chiếu xanh” của vật liệu xây dựng, con đường phát triển bền vững sẽ không còn là khẩu hiệu, mà trở thành hiện thực có thể đo lường, kiểm chứng và đem lại giá trị thiết thực cho toàn xã hội.

Link gốc

Theo doanhnghiepvadautu.info.vn