Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực giảm phát thải carbon toàn cầu, phát triển năng lượng sạch không chỉ là giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng mà còn mở ra cơ hội khai thác doanh thu từ bán tín chỉ carbon. Đây chính là lợi ích kép mà Việt Nam có thể tận dụng để phát triển bền vững.

Đảm bảo an ninh năng lượng

An ninh năng lượng luôn là vấn đề sống còn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của bất kỳ quốc gia nào. Tại Việt Nam, nhu cầu năng lượng đang tăng trưởng nhanh chóng, với mức tăng trưởng điện năng trung bình khoảng 10% mỗi năm. Tuy nhiên, nguồn cung năng lượng truyền thống như than đá, dầu mỏ và khí đốt đang dần cạn kiệt, trong khi việc nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch ngày càng tốn kém và phụ thuộc vào biến động thị trường quốc tế. Điều này đặt ra thách thức lớn cho an ninh năng lượng quốc gia.

Phát triển năng lượng sạch, bao gồm năng lượng mặt trời, gió, sinh khối và thủy điện nhỏ, được xem là giải pháp tối ưu để giải quyết bài toán này. Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, với hơn 3.000 km bờ biển giàu tiềm năng điện gió, số giờ nắng cao phù hợp cho điện mặt trời, và nguồn sinh khối dồi dào từ nông nghiệp. Theo Bộ Công Thương, tiềm năng kỹ thuật của điện gió và điện mặt trời tại Việt Nam có thể đạt tới 500 GW, gấp nhiều lần so với nhu cầu hiện tại.

Việc phát triển năng lượng sạch không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch mà còn đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, tăng tính ổn định và bền vững. Đặc biệt, các dự án năng lượng tái tạo có thể triển khai nhanh chóng, phù hợp với nhu cầu điện năng tăng cao trong thời gian ngắn. Điều này giúp Việt Nam chủ động hơn trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, tránh được nguy cơ thiếu hụt điện năng trong tương lai.

Cơ hội kinh tế mới

Bên cạnh việc đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển năng lượng sạch còn mở ra cơ hội kinh tế lớn từ việc bán tín chỉ carbon. Tín chỉ carbon là một công cụ kinh tế được sử dụng trong các cơ chế quốc tế như Cơ chế Phát triển Sạch (CDM) hoặc Thỏa thuận Paris, cho phép các quốc gia hoặc doanh nghiệp giảm phát thải khí nhà kính và bán lại lượng giảm phát thải đó cho các bên có nhu cầu.

Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn về tín chỉ carbon nhờ vào các dự án năng lượng tái tạo. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam có thể tạo ra hàng triệu tín chỉ carbon mỗi năm từ các dự án điện gió, điện mặt trời và sinh khối.

Mỗi tín chỉ carbon tương đương với 1 tấn CO2 giảm phát thải, và giá trị của chúng trên thị trường quốc tế có thể dao động từ 5 đến 50 USD tùy theo chất lượng dự án và thị trường.

Ví dụ, một dự án điện gió công suất 100 MW có thể giảm phát thải khoảng 200.000 tấn CO2 mỗi năm, tương đương với doanh thu tiềm năng từ 1 đến 10 triệu USD/năm từ bán tín chỉ carbon. Đây là nguồn thu nhập bổ sung đáng kể cho các nhà đầu tư, giúp tăng tính khả thi và hấp dẫn của các dự án năng lượng sạch.

Hiện nay, thị trường carbon toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, với sự tham gia của nhiều quốc gia và tập đoàn lớn. Việt Nam đã bắt đầu tham gia vào thị trường này thông qua các dự án CDM và hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, để tối đa hóa lợi ích từ tín chỉ carbon, Việt Nam cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tham gia.

Vào đầu năm nay, Chính phủ đã phê duyệt Đề án Thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam. Theo lộ trình, Việt Nam sẽ vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon từ năm 2025 đến hết năm 2028, sau đó sẽ hoạt động chính thức từ năm 2029.

Để chuẩn bị cho hoạt động thí điểm sàn giao dịch trên, Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đang xây dựng hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ quốc gia; phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng Nghị định về giao dịch carbon đồng thời tính toán và phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở sẽ đưa vào thị trường.

Lợi ích kép

Phát triển năng lượng sạch không chỉ mang lại lợi ích về mặt môi trường mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Việc đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm mới trong các lĩnh vực như sản xuất, lắp đặt, vận hành và bảo trì. Đồng thời, nó cũng thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng lực công nghệ và trình độ quản lý của ngành năng lượng Việt Nam.

Hơn nữa, việc giảm phát thải khí nhà kính từ các dự án năng lượng sạch sẽ giúp Việt Nam thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu, nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Điều này cũng mở ra cơ hội tiếp cận các nguồn tài chính xanh từ các tổ chức quốc tế và quỹ đầu tư toàn cầu.

Tuy nhiên, dù tiềm năng là rất lớn, nhưng việc phát triển năng lượng sạch tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, các vấn đề về cơ chế chính sách, hạ tầng lưới điện, và nguồn vốn đầu tư là những rào cản chính.

Theo chuyên gia, để vượt qua những thách thức này, Việt Nam cần xây dựng các chính sách ưu đãi, cơ chế giá điện hợp lý và quy trình minh bạch để thu hút đầu tư vào năng lượng sạch. Cùng với đó, nâng cấp hệ thống truyền tải và phân phối điện để đảm bảo khả năng tiếp nhận nguồn năng lượng tái tạo.

Ngoài ra, tạo điều kiện tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ ngân hàng, quỹ đầu tư và tổ chức quốc tế. Cũng như học hỏi kinh nghiệm và công nghệ từ các nước phát triển, đồng thời tham gia sâu hơn vào thị trường carbon toàn cầu.

Phát triển năng lượng sạch tại Việt Nam không chỉ là giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng mà còn mở ra cơ hội kinh tế lớn từ việc bán tín chỉ carbon. Đây chính là lợi ích kép mà Việt Nam có thể tận dụng để phát triển bền vững, vừa đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước, vừa tham gia vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Link gốc

Theo kinhtemoitruong.vn