Mục tiêu làm chủ và tự thực hiện được phần lớn các công việc trong lĩnh vực tự động hóa trạm biến áp là định hướng của EVN nói chung và của EVNNPT nói riêng. Việc làm chủ và tự thực hiện các công việc trong tự động hóa trạm biến áp giúp cho EVNNNPT tăng cường tính chủ động, đảm bảo linh hoạt trong quản lý vận hành, tạo ra sự cạnh tranh, nâng cao hiệu quả kinh tế trong công tác đầu tư. Hiểu rõ được vai trò quan trọng đó, Công ty Dịch vụ kỹ thuật truyền tải điện (NPTS) đã không ngừng nỗ lực để có thể từng bước làm chủ công nghệ hệ thống điều khiển và bảo vệ tích hợp trong trạm biến áp.

Ngày 19/11/2021 Đảng ủy Công ty Dịch vụ kỹ thuật Truyền tải điện (NPTS) đã ban hành Nghị quyết chuyên đề  số 40-NQ/ĐU về sự lãnh đạo của Đảng trong việc làm chủ Công nghệ Tự động hóa Trạm biến áp hệ thống Truyền tải điện giai đoạn 2021 – 2025, với quan điểm chỉ đạo: Thực hiện hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Tổng Giám đốc EVNNPT giao nhiệm vụ cho NPTS về việc thực hiện công tác tự động hóa trong EVNNPT; Phát huy vai trò tiên phong của NPTS trong lĩnh vực tự động hóa TBA trong EVNNPT.

Nghị quyết đề ra các mục tiêu cụ thể: (i) Xây dựng các yêu cầu về kỹ thuật đối với các thiết bị và hệ thống điều khiển, tự động hoá trong EVNNPT, các yêu cầu chi tiết về nội dung đào tạo, chuyển giao công nghệ để EVNNPT có thể làm chủ trong quá trình vận hành, nâng cấp, bảo dưỡng sữa chữa hệ thống điều khiển trạm biến áp; (ii)       Xây dựng phương án tự thực hiện phần việc tích hợp hệ thống và triển khai (lắp đặt, cài đặt, khai báo, cấu hình ghép nối, thí nghiệm hiệu chỉnh,…) cho các dự án đầu tư mới, cải tạo, nâng cấp hệ thống điều khiển, phần mềm điều khiển các trạm biến áp 220kV (iii) Tự thực hiện hệ thống điều khiển máy tính tại tối thiểu 02 trạm biến áp 220kV; (iv) Năm 2022, Tự thực hiện hệ thống điều khiển máy tính tại tối thiểu 02 trạm biến áp 500kV (đã đăng ký thực hiện tại TBA 500kV Quảng Ninh và đăng ký thực hiện thêm 01 TBA 500kV xây dựng mới).

Đánh giá tình hình thực tế, Đảng ủy NPTS đã chỉ rõ một số vướng mắc, hạn chế của Công ty khi triển khai Nghị quyết như đội ngũ làm công tác tự động hóa từ cán bộ quản lý đến cán bộ thực hiện trực tiếp công việc đều rất hạn chế về số lượng. Trong thực tế, các cán bộ công nhân viên hầu hết đều không thực sự được chuyên tâm nghiên cứu về tự động hóa TBA cũng như việc ứng dụng công nghệ vào quản lý vận hành trạm biến áp do đây chỉ là nhiệm vụ kiêm nhiệm. Nhiệm vụ chính là các nhiệm vụ, công tác phục vụ quản lý vận hành, thí nghiệm hiệu chỉnh nhị thứ. Đây có thể coi là rào cản lớn nhất ảnh hưởng tới tốc độ phát triển nhanh của đội ngũ kỹ sư tự động hóa của NPTS nói riêng và thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng công nghệ và quản lý vận hành trạm biến áp nói chung. Khi làm việc và nghiên cứu không được chuyên tâm thì hiệu quả và năng suất đều không cao, gây tốn thời gian và công sức. Riêng đối với một kỹ sư tích hợp, cần phải học hỏi và nghiên cứu rất nhiều mảng kiến thức khác nhau, nếu không được tập trung thì sẽ cần nhiều thời gian để có thể tự chủ được công việc tích hợp trong thực tế.

Từ những nhận định về tồn tại hạn chế khi triển khai thực hiện Nghị quyết, các giải pháp  làm chủ công nghệ điều khiển tích hợp trạm biến áp được Đảng ủy NPTS đề ra, đó là: Giải pháp về đào tạo chuyển giao công nghệ; giải pháp tự chủ công nghệ; giải pháp về nhân lực; giải pháp về đào tạo và tăng cường nghiên cứu khoa học và giải pháp về củng cố trang thiết bị phục vụ đào tạo, nghiên cứu.

Dưới sự lãnh đạo của cấp ủy các cấp, sự đồng lòng của cán bộ, đảng viên, công tác triển khai thực hiện Nghị quyết chuyên đề về làm chủ Công nghê Tự động hóa Trạm biến áp hệ thống truyền tải điện của Công ty đã chuyển biến tích cực và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, cụ thể:

Hoàn thành xây dựng các yêu cầu về kỹ thuật đối với các thiết bị và hệ thống điều khiển, tự động hoá trong EVNNPT, các yêu cầu chi tiết về nội dung đào tạo, chuyển giao công nghệ để EVNNPT có thể làm chủ trong quá trình vận hành, nâng cấp, bảo dưỡng sữa chữa hệ thống điều khiển trạm biến áp.

Có 02 kết quả nghiên cứu trong giai đoạn 2021-2022 về hệ thống điều khiển tích hợp đã được thực hiện thành công, là kết quả bước đầu cho việc tự chủ trong việc cấu hình hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp đó là: Hoàn thành xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp trên nền tảng giao thức IEC 61850 sử dụng phần mềm giám sát điều khiển độc lập với nhà sản xuất thiết bị; Sản phẩm hệ thống điều khiển trạm biến áp tích hợp nhiều hãng sản xuất thiết bị điều khiển và bảo vệ khác nhau. Đây là hai kết quả nghiên cứu hết sức quan trọng, là bước đầu trong việc chứng minh khả năng thực hiện của NPTS trong việc cấu hình, xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp không phụ thuộc nhà sản xuất thiết bị điều khiển, bảo vệ.

Hoàn thành xây dựng phương án tự thực hiện phần việc tích hợp hệ thống và triển khai (lắp đặt, cài đặt, khai báo, cấu hình ghép nối, thí nghiệm hiệu chỉnh,…) cho các dự án đầu tư mới, cải tạo, nâng cấp hệ thống điều khiển, phần mềm điều khiển các trạm biến áp 220kV.

Tự thực hiện hệ thống điều khiển máy tính tại tối thiểu 02 trạm biến áp 220kV: đã thực hiện tại TBA 220kV Sơn Động và TBA 220kV Yên Mỹ. Trong năm 2021 ngoài việc thực hiện 02 trạm biến áp đăng ký nêu trên, NPTS còn thực hiện thêm 11 công trình tại các trạm biến áp khác, tổng cộng là 13 công trình. Năm 2022, NPTS dự kiến sẽ hoàn thành đóng điện 12 công trình. Đăng ký tự thực hiện hệ thống điều khiển máy tính tại TBA 500kV Quảng Ninh và trạm biến áp 500kV Bá Thiện (dự kiến thực hiện năm 2023).

Cho đến nay, NPTS đã có thể cấu hình được tất cả các thiết bị điều khiển và bảo vệ của các hãng đang vận hành trên lưới truyền tải (07 hãng). Làm chủ được 10/17 hệ thống điều khiển đang vận hành trên lưới. Trong số 7 hệ thống điều khiển còn lại chưa làm chủ được thì chỉ có 04 hệ thống điều khiển còn chiếm tỷ lệ về số lượng trạm trên lưới, 3 hệ thống còn lại không còn được hãng cập nhật và phát triển. Công ty đã đào tạo thêm được 07 kỹ sư có khả năng thực hiện cấu hình hệ thống điều khiển; tuyển mới thêm được 02 kỹ sư và đang thực hiện đào tạo tiếp cho 05 kỹ sư. Ngoài ra, năm 2022 NPTS đã đăng ký tự thực hiện công tác cấu hình hệ thống tự động hóa trong các dự án xây dựng trung tâm giám sát vận hành trạm biến áp không người trực tại các B0x. Đây là một công trình hết sức quan trọng để thu thập thông tin, chuyển đổi số trong EVNNPT để là đầu vào cho các chương trình ứng dụng khác trong công tác chuyển đổi số, nâng cao năng suất lao động./.

Trần Thị Hiền - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ, Phó Phòng Tổng hợp Công ty Dịch vụ kỹ thuật truyền tải điện