Theo Báo cáo Năng lượng tái tạo 2024 của IEA công bố ngày 9/10, nhờ các chính sách hỗ trợ và kinh tế thuận lợi, công suất năng lượng tái tạo của thế giới dự kiến sẽ tăng vọt trong thời gian còn lại của thập kỷ này, với mức tăng trưởng toàn cầu trên đà tương đương tổng công suất điện hiện tại của Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Ấn Độ và Hoa Kỳ.
Báo cáo Năng lượng tái tạo 2024 - ấn phẩm thường niên hàng đầu của IEA về lĩnh vực này, cho biết thế giới sẽ bổ sung hơn 5.500 gigawatt (GW) công suất năng lượng tái tạo mới trong giai đoạn 2024 – 2030, gần gấp ba lần mức tăng trong giai đoạn 2017 - 2023.
Theo báo cáo, Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm gần 60% tổng công suất năng lượng tái tạo được lắp đặt trên toàn thế giới từ nay đến năm 2030, dựa trên xu hướng thị trường hiện tại và các chính sách hiện hành của chính phủ. Điều này sẽ đưa Trung Quốc trở thành nơi có gần 1/2 tổng công suất năng lượng tái tạo của thế giới vào cuối thập kỷ này, tăng từ mức 1/3 vào năm 2010.
Về mặt công nghệ, điện mặt trời được dự báo sẽ chiếm tới 80% mức tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu từ nay đến năm 2030 – kết quả của việc xây dựng các nhà máy điện mặt trời lớn mới cũng như sự gia tăng lắp đặt các hệ thống điện mặt trời trên mái nhà của các công ty và hộ gia đình. Và bất chấp những thách thức đang diễn ra, điện gió cũng đang sẵn sàng phục hồi, với tốc độ tăng gấp đôi từ năm 2024 đến năm 2030, so với giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2023. Hiện tại, điện gió và điện mặt trời là những lựa chọn rẻ nhất để bổ sung thêm nguồn điện mới ở hầu hết các quốc gia.
|
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: IEA
|
Kết quả của những xu hướng này là gần 70 quốc gia chiếm tổng cộng 80% công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đang sẵn sàng đạt hoặc vượt qua tham vọng năng lượng tái tạo hiện tại của họ vào năm 2030. Sự tăng trưởng này không hoàn toàn phù hợp với mục tiêu mà gần 200 chính phủ đặt ra tại hội nghị COP28 là tăng gấp ba lần công suất năng lượng tái tạo của thế giới trong thập kỷ này - báo cáo dự báo công suất toàn cầu sẽ đạt 2,7 lần mức năm 2022 vào năm 2030.
Nhưng phân tích của IEA chỉ ra rằng việc đạt được mục tiêu tăng gấp ba lần là hoàn toàn có thể nếu các chính phủ nắm bắt các cơ hội ngắn hạn để hành động. Điều này bao gồm việc đưa ra các kế hoạch táo bạo trong vòng tiếp theo của Đóng góp do quốc gia tự quyết định theo Thỏa thuận Paris dự kiến vào năm tới và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm giảm chi phí tài chính cao ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, vốn đang hạn chế sự tăng trưởng của năng lượng tái tạo ở các khu vực có tiềm năng cao như Châu Phi và Đông Nam Á.
Năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh hơn so với mục tiêu mà các chính phủ có thể đặt ra. Điều này không chỉ được thúc đẩy bởi những nỗ lực nhằm giảm phát thải hoặc tăng cường an ninh năng lượng, mà ngày càng tăng vì năng lượng tái tạo hiện nay mang đến lựa chọn rẻ nhất để bổ sung các nhà máy điện mới ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, theo Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol.
Theo dự báo, năng lượng tái tạo đang trên đà tạo ra gần một nửa lượng điện toàn cầu vào năm 2030, với tỷ lệ điện gió và điện mặt trời tăng gấp đôi lên 30%. Tuy nhiên, báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết của việc các chính phủ phải tăng cường nỗ lực để tích hợp an toàn các nguồn năng lượng tái tạo biến đổi như điện mặt trời và điện gió vào hệ thống điện.
Gần đây, tỷ lệ tiết giảm (việc sản xuất điện tái tạo không được đưa vào sử dụng) đã tăng đáng kể, hiện đã đạt khoảng 10% ở một số quốc gia. Để giải quyết vấn đề này, các quốc gia nên tập trung vào các biện pháp tích hợp như tăng tính linh hoạt của hệ thống điện.
Nhìn chung, nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của năng lượng tái tạo, tỷ trọng năng lượng tái tạo trong mức tiêu thụ năng lượng dự kiến sẽ tăng lên gần 20% vào năm 2030, so với mức 13% vào năm 2023.
Báo cáo lưu ý rằng việc đạt được các mục tiêu khí hậu quốc tế không chỉ đòi hỏi phải đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo mà còn phải đẩy nhanh đáng kể việc áp dụng nhiên liệu sinh học bền vững, khí sinh học, hydro và nhiên liệu điện tử. Vì các loại nhiên liệu này vẫn đắt hơn so với các loại nhiên liệu hóa thạch, nên thị phần của chúng trong năng lượng toàn cầu sẽ duy trì ở mức dưới 6% vào năm 2030.
Báo cáo cũng xem xét tình hình sản xuất các công nghệ tái tạo. Công suất năng lượng mặt trời toàn cầu dự kiến sẽ vượt qua 1.100GW vào cuối năm 2024, nhiều hơn gấp đôi nhu cầu dự kiến...