Theo đó, thị trường phát điện cạnh tranh đã đạt được một số các kết quả quan trọng như: Hệ thống điện đã được vận hành an toàn tin cậy, cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội; không có sự cố có nguyên nhân từ việc vận hành thị trường điện đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia.

Việc vận hành thị trường phát điện cạnh tranh đã tăng tính minh bạch, công bằng trong việc huy động các nguồn điện, thông qua bản chào giá của nhà máy để đưa ra lịch huy động, các nhà máy có giá chào thấp sẽ được huy động trước sau đó đến các nhà máy có giá chào cao hơn cho đến khi đáp ứng được nhu cầu của phụ tải.

Công ty CP Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi là một trong những đơn vị vận hành thị trường phát điện cạnh tranh hiệu quả

Ngoài ra, các đơn vị phát điện đã nhận thức được tầm quan trọng, chủ động hơn trong công tác vận hành, rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị, góp phần nâng cao hiệu quả chung của toàn hệ thống. 

Tính đến hết tháng 9 năm 2018, số lượng các nhà máy điện tham gia giao dịch trên thị trường là 87 nhà máy, tăng 2,7 lần so với thời điểm mới vận hành thị trường vào tháng 7/2012 (chỉ có 31 nhà máy điện).

Tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Điều tiết Điện lực không thể phủ nhận quá trình xây dựng, vận hành Thị trường điện cũng phát sinh một số vấn đề khó khăn như hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ vận hành hệ thống điện - thị trường điện còn những hạn chế nhất định, các nhà máy thủy điện chiếm tỷ lệ lớn, trong khi các yếu tố đầu vào thủy văn thường bất định, khó dự báo, do vậy công tác lập kế hoạch vận hành thị trường điện hàng năm, hàng tháng cũng ẩn chứa nhiều yếu tố phức tạp.

Việc nghẽn mạch đường dây truyền tải 500 kV trong các chu kỳ cao điểm cũng tác động lớn đến kết quả vận hành thị truờng; ngay cả trong mùa mưa, dù công suất sẵn sàng của các nhà máy thủy điện miền Bắc tương đối cao nhưng không thể truyền tải hết vào miền Nam.

Bên cạnh các vấn đề nội tại của ngành Điện, thị trường điện cạnh tranh cũng chịu thách thức lớn từ các nhân tố bên ngoài, trong đó nhân tố đặc biệt quan trọng là vấn đề cung ứng nhiên liệu sơ cấp (than, khí) cho phát điện. Cụ thể như: Các cụm nhà máy điện tua-bin khí (cụm Phú Mỹ, cụm Nhơn Trạch….) cùng chia sẻ một hệ thống cung cấp khí nhưng lại có nhiều ràng buộc khác nhau về giá khí (giá bao tiêu, giá trên bao tiêu, thay đổi về khí khi hòa thêm nguồn khí mới…). Việc tăng giá nhiên liệu đầu vào (than/khí) gây áp lực tăng giá thị trường điện.

Bài, ảnh: Lê Việt