Lãnh đạo Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh cắt băng xuất xưởng và gắn biển công trình “Thiết kế, chế tạo máy biến áp 500kV-3x300MVA” mừng kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Điện lực Việt Nam, ngày 16/12/2024. Ảnh: EVNEIC

Áp lực của những người tiên phong

Từ thực tế phát triển của lưới truyền tải điện 500kV Việt Nam những năm gần đây, các máy biến áp (MBA) có công suất 3x150MVA, 3x200MVA đã và đang dần được thay thế bằng các máy 3x300MVA, Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh đã giao cho nhóm kỹ sư nhiệm vụ chế tạo MBA 500kV gam 3x300MVA từ năm 2019.

Trong suốt 5 năm, nhóm kỹ sư của EEMC đối mặt với rất nhiều khó khăn mà trong đó, yếu tố khách quan chiếm tỷ lệ không nhỏ. Theo chia sẻ của nhóm kỹ sư chế tạo, giai đoạn đau đầu nhất, quyết định lớn nhất đến sự thành, bại của toàn bộ dự án chính là khâu thiết kế và thẩm định. Hai khâu này không được thực hiện độc lập mà phải làm song song với nhau: liên tục vẽ thiết kế rồi “kiểm thử” trên phần mềm mô phỏng. Nếu chưa đạt yêu cầu, họ phải tính toán lại, thiết kế lại rồi cho “chạy” lại và cùng đánh giá với các chuyên gia nước ngoài. Quá trình này kéo dài khoảng 1,5 năm, từ cuối năm 2022 đến giữa năm 2024 mới hoàn tất.

“Không thể đếm được bao nhiêu lần “chạy” vòng lặp như vậy, giống như giải vô số bài toán lớn nhỏ liên tục. Có khi, để mô phỏng một vấn đề phải mất cả tuần mới ra được kết quả, và kết quả đó có thể cũng chưa tối ưu. Anh em lại phải quay lại tinh chỉnh bản vẽ tiếp” - kỹ sư Nguyễn Quang Tuệ, Trưởng ban Thiết kế và cũng là “anh cả” của nhóm kể lại.

Khó khăn không ít, thậm chí nhiều đêm trăn trở đến mất ngủ vì áp lực thời gian, nhưng khi được hỏi có lúc nào thấy nản chí, muốn bỏ cuộc không, người “anh cả” Nguyễn Quang Tuệ với phong thái điềm đạm, nhỏ nhẹ này lại khẳng định chắc nịch: “Anh em đều hiểu được tầm quan trọng của dự án, nên chúng tôi ngầm hiểu với nhau rằng khó mấy cũng không được phép dừng lại. Không có lý do gì mà không hoàn thành được!”.

Áp lực về thời gian là một chuyện, cái khó nữa mà nhóm phải “giải” bằng được chính là việc đi tiên phong trong sản xuất máy biến áp công suất lớn nhất hiện nay trên lưới truyền tải điện tại Việt Nam. Không có một “khuôn mẫu” nào để tham khảo. Nhóm kỹ sư 20 người phải liên tục tìm hiểu, mày mò, nghiên cứu từ rất nhiều nguồn khác nhau: học hỏi thông qua các chuyến công tác nước ngoài, tham khảo ý kiến các chuyên gia, kế thừa kinh nghiệm từ các sản phẩm có công năng tương tự trước đó, cho đến chính các sản phẩm khác do EEMC từng sản xuất.

“Phải nói rằng, một phần lớn khối lượng công việc để làm ra máy biến áp này (MBA 500kV gam 3x300MVA - PV) là kết quả của quá trình tự tìm tòi nghiên cứu, tự nâng cao trình độ của tất cả anh em, bởi hiện nay tiêu chuẩn mọi mặt mà EVN cũng như thị trường quốc tế đặt ra là cao hơn rất nhiều so với trước đây” – anh Tuệ khẳng định.

Dự án lớn đầu tiên của những “kỹ sư trẻ”

Họ tự nhận là “kỹ sư trẻ” dù không ai trong nhóm dưới 15 năm kinh nghiệm công tác. Đó là cách tự cách ví von của họ khi cả 20 kỹ sư trong nhóm đều lần đầu tiên tham gia vào một dự án có vai trò quan trọng và có độ khó cao đến như vậy.

 “Vui lắm, vinh dự lắm, mà cũng… áp lực lắm! Thật sự lúc mới được lãnh đạo giao nhiệm vụ, tôi rất lo lắng không biết liệu có hoàn thành được phần việc của bản thân không” – anh Nguyễn Quốc Hòa, 35 tuổi, kỹ sư đảm nhận phần Cơ, kể lại.

Cùng độ tuổi với anh Hòa, kỹ sư Đỗ Ánh Dương, phụ trách phần chi tiết máy, xúc động nhớ lại quãng thời gian quên ăn, quên ngủ, toàn nhóm chạy đua với thời gian để gấp rút hoàn thành khối lượng công việc khổng lồ: “Trong quá trình làm cũng có lúc anh em tranh luận “nảy lửa” vì áp lực rất lớn. Nhưng nhóm có sự tin tưởng lẫn nhau, tin tưởng ở kinh nghiệm và sự dẫn dắt của các anh lớn, nên mọi sự tranh luận cuối cùng đều nhanh chóng có “lời giải” và đảm bảo được tiến độ, mục tiêu mà cấp trên giao”.

Với tinh thần “nhất tâm, đồng lòng, chung ý chí”, đến cuối năm 2023, toàn nhóm đã hoàn thiện được quá trình thiết kế, thẩm định để có thể chuyển sang giai đoạn chế tạo, lắp ráp.

Kỹ sư Nguyễn Quang Tuệ cho biết, việc hoàn thiện thiết kế mới chỉ đạt 3/4 chặng đường, 1/4 còn lại cũng không hề dễ dàng, bởi từ công tác mô phỏng ra thực tế vốn tiềm ẩn những rủi ro nhất định. “Phải tính toán làm sao đảm bảo an toàn ở tất cả các hệ số. Bởi vì đó là siêu cao áp, nếu xảy ra sự cố thì sẽ gây ra nguy cơ rất lớn đối với lưới điện” – anh Tuệ nói.

Theo nhóm tác giả, MBA 500kV-3x300MVA có trọng lượng khoảng 260 tấn, độ cao tương đương ngôi nhà 3 tầng có diện tích trên 70m2. Ảnh: EEMC

Để chuẩn bị cho công tác chế tạo, Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh đã nâng cấp nhà xưởng, đầu tư thiết bị công nghệ, xây dựng phòng thí nghiệm 500kV – hiện là phòng thử nghiệm duy nhất tại Việt Nam đáp ứng đầy đủ các hạng mục thử nghiệm xuất xưởng máy biến áp điện áp tới 500kV theo tiêu chuẩn IEC.

Từ tháng 9/2024, quá trình sản xuất MBA được tiến hành khẩn trương, nhưng thận trọng dưới sự giám sát chặt chẽ của các kỹ sư thiết kế, công nghệ.

Sau khi hoàn thành chế tạo, máy biến áp 500kV- 3x300MVA đã được thử nghiệm và đạt tất cả các hạng mục thử nghiệm xuất xưởng theo tiêu chuẩn IEC. Đây là thành quả của tinh thần lao động sáng tạo, sự nỗ lực vượt bậc của tập thể kỹ sư, công nhân lao động Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh khi lần đầu tiên một doanh nghiệp trong nước làm chủ công tác thiết kế, chế tạo thành công máy biến áp 500kV có công suất lớn nhất trên lưới điện truyền tải Việt Nam hiện nay.

Phút hân hoan… lặng lẽ

Khi được hỏi cảm xúc về lần “chạy” mô phỏng cuối cùng thành công, đủ điều kiện để đưa đi chế tạo, 2 kỹ sư Hòa và Dương quay sang nhìn nhau, ngượng nghịu gãi đầu: “Thì chúng tôi biết là nó “được” rồi. Vui, nhưng cũng chỉ trao đổi với nhau, vậy rồi tiếp tục làm các việc khác”.

Lý giải cho sự “ăn mừng” có phần khiêm tốn như vậy, kỹ sư Nguyễn Quang Tuệ giải thích: “Đạt được thành công sau một quá trình dài đầy thử thách, đầy áp lực, chúng tôi tự hào lắm, nhưng anh em cũng không “ồn ào”. Chắc tại đặc trưng của người làm kỹ thuật là thế!”. Cả nhóm cùng thở phào nhẹ nhõm vì đã hoàn thành trọng trách to lớn mà cấp trên giao phó, rồi lại… “lăn” vào các nhiệm vụ tiếp theo.

Niềm vui sướng, hân hoan lấp lánh trong ánh mắt của những người kỹ sư điện tận tâm, say nghề. Chiếc máy biến áp 500kV có công suất lớn nhất Việt Nam đóng vai trò rất quan trọng trên nhiều phương diện: giúp cho ngành Điện lực Việt Nam chủ động đầu tư, chống quá tải, giảm nhập khẩu, giúp tiết kiệm ngoại tệ cho đất nước và nâng cao tính cạnh tranh với sản phẩm cùng loại nhập của nước ngoài.

 “Chúng tôi có thể tự hào khẳng định rằng, tất cả anh em của nhóm đã, đang làm việc bằng sự cống hiến, bằng cái tâm mà không có bất kỳ một sự đòi hỏi nào. Tất cả đều chung một mục tiêu là phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ mà Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Tổng công ty giao phó” – Trưởng ban Thiết kế Nguyễn Quang Tuệ nói.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài: Bộ Công Thương rất vui mừng trước thành quả nghiên cứu, chế tạo ra máy biến áp 500kV-3x300MVA của Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh (EEMC). Đây là thành quả cực kỳ quan trọng, chứng minh năng lực “nội địa hóa” các sản phẩm Cơ khí – Điện nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước; quan trọng hơn nữa là đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trước những yêu cầu rất lớn về sản lượng điện cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của nước ta thời gian tới.

Ông Đặng Hoàng An – Chủ tịch Hội đồng thành viên EVN: Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cùng các cổ đông sẽ hỗ trợ để Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo trong lao động. Đề nghị Tổng công ty không bằng lòng với kết quả ngày hôm nay, khẩn trương mở rộng danh mục sản phẩm và rút ngắn chu kỳ phát triển các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu cho thị trường trong nước, đồng thời đẩy mạnh công tác tiếp thị và xuất khẩu ra thị trường quốc tế theo nguyên tắc “Sản phẩm đã làm ra phải đạt tiêu chuẩn quốc tế, có tính cạnh tranh cao.

Lê Na