Xây dựng thành phố thông minh phải gắn với giảm phát thải

Ngày 16/12, tại Hội thảo thành phố thông minh: Sáng tạo và trải nghiệm 2025 do UBND TP. Đà Nẵng tổ chức, GS Trần Quốc Tuấn (chuyên gia Cơ quan Năng lượng nguyên tử và Năng lượng thay thế của Pháp - CEA) cho rằng: Trong xây dựng thành phố thông minh, năng lượng là yếu tố then chốt quyết định khả năng giảm phát thải.

Theo nhiều chuyên gia quốc tế, trong xây dựng thành phố thông minh, năng lượng là yếu tố then chốt quyết định khả năng giảm phát thải

Theo GS Trần Quốc Tuấn, tại Việt Nam, trung bình để tạo ra 1 kWh điện từ nguồn hóa thạch sẽ phát thải khoảng 680 gram CO2. Trong khi đó, tại các quốc gia phát triển như Pháp, con số này chỉ khoảng 7 gram CO2/kWh nhờ tỷ trọng lớn của năng lượng sạch trong cơ cấu nguồn điện. Sự chênh lệch này cho thấy dư địa rất lớn để Việt Nam, trong đó có Đà Nẵng, giảm phát thải thông qua chuyển dịch năng lượng.

Thực tế cho thấy, năng lượng tiêu thụ tại các đô thị chiếm tỷ trọng rất lớn, tập trung chủ yếu ở khu vực dịch vụ, tiêu dùng và hộ gia đình.

Đà Nẵng được đánh giá là địa phương có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời. Tuy nhiên, hiện nay, điện mặt trời mới chỉ chiếm khoảng 3,8% tổng điện tiêu thụ trên địa bàn, thấp hơn mức trung bình cả nước. Điều này đồng nghĩa với việc phát thải từ nguồn điện hóa thạch tại Đà Nẵng vẫn ở mức cao.

Theo GS Trần Quốc Tuấn, đây chính là “mấu chốt” mà Đà Nẵng cần tập trung tháo gỡ nếu muốn xây dựng thành phố thông minh theo hướng phát thải thấp. Việc phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời và điện gió, không chỉ phù hợp với điều kiện tự nhiên của thành phố mà còn đặt Đà Nẵng vào đúng bối cảnh chung của thế giới và Việt Nam.

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, hiện năng lượng tái tạo chiếm hơn 20% tổng nguồn cung điện quốc gia; đến năm 2030 dự kiến đạt gần 40% và đến năm 2050 khoảng hơn 70%. “Khi xác định phát triển thành phố thông minh, Đà Nẵng phải đặt mình trong bức tranh chung này”, GS Trần Quốc Tuấn nhấn mạnh.

GS Trần Quốc Tuấn, chuyên gia Cơ quan Năng lượng nguyên tử và Năng lượng thay thế của Pháp - CEA, phát biểu tại hội thảo

Thúc đẩy sử dụng điện mặt trời tự sản, tự tiêu và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

Để giảm phát thải trong sử dụng năng lượng, GS. Trần Quốc Tuấn khuyến nghị Đà Nẵng thực hiện song song 2 việc: Thúc đẩy sử dụng điện mặt trời tái tạo tự sản, tự tiêu và có giải pháp để sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Phụ tải điện của Việt Nam tăng không ngừng, nếu chỉ gia tăng nguồn điện mà không kiểm soát tiêu thụ, áp lực lên hệ thống năng lượng và phát thải sẽ ngày càng lớn.

Tại Đà Nẵng, khu vực hộ gia đình và dịch vụ chiếm tới khoảng 57% tổng điện năng tiêu thụ. Nhân với hệ số phát thải hiện nay, lượng khí CO2 phát sinh là rất lớn. Do đó, quản lý tiêu thụ điện, giảm đỉnh phụ tải và tiết kiệm năng lượng chính là chìa khóa để giảm phát thải đô thị.

Bổ sung góc nhìn này, GS.TSKH Bùi Văn Ga, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, bên cạnh nâng cao ý thức của người dân về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, thì cần thiết phải có các sản phẩm, thiết bị điện có hàm lượng công nghệ để giảm tiêu hao năng lượng.

GS. Trần Quốc Tuấn khuyến nghị TP. Đà Nẵng thúc đẩy điện mặt trời tự sản, tự tiêu

Song song đó, theo GS Trần Quốc Tuấn, một thành phố thông minh không thể thiếu hệ thống quản lý và điều khiển năng lượng thông minh. Hệ thống này cho phép tối ưu hóa việc sử dụng điện, khai thác tối đa nguồn năng lượng mặt trời tại chỗ, qua đó giảm áp lực cho lưới điện truyền tải. Khi người tiêu dùng tự tiêu thụ được nhiều điện tái tạo, không chỉ tiết giảm chi phí mà còn góp phần vận hành ổn định hệ thống điện.

Một “nút thắt” lớn hiện nay là bài toán lưu trữ năng lượng. Điện mặt trời và điện gió có tính biến động, phụ thuộc thời tiết, nên cần hệ thống dự trữ để sử dụng vào ban đêm hoặc giờ cao điểm. Việc gắn phát triển năng lượng tái tạo với công nghệ lưu trữ sẽ quyết định hiệu quả thực chất của quá trình giảm phát thải.

Ngoài điện gió và điện mặt trời, GS.TSKH Bùi Văn Ga cũng đề xuất cần nghiên cứu bổ sung các nguồn như điện sinh khối, năng lượng hydrogen nhằm tạo nền tảng bền vững cho hệ thống năng lượng tái tạo trong dài hạn.

Link gốc

Theo congthuong.vn