Syria đang đối mặt với tình trạng thiếu điện nghiêm trọng, đặc biệt sau sự sụp đổ của chế độ cũ. Chính quyền mới do Hayat Tahrir Al-Sham (HTS) lãnh đạo hiện đang nỗ lực khắc phục cuộc khủng hoảng này.

Bộ Điện lực Syria đã đưa ra một kế hoạch ba giai đoạn để giải quyết vấn đề, nhằm đối phó với tình trạng thiếu nhiên liệu và thiết bị bảo trì cần thiết để sửa chữa các nhà máy điện bị hư hỏng nặng.

Ngành điện của Syria đã bị tàn phá nhiều năm bởi chiến tranh và lệnh trừng phạt. Ảnh: The New Arab

Nhiều năm chiến tranh và các lệnh trừng phạt đã khiến lưới điện và ngành điện của Syria bị tàn phá nặng nề. Dưới chế độ Assad, đất nước phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu từ Iran và dầu mỏ từ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) ở khu vực đông bắc. Tuy nhiên, kể từ khi chính quyền Assad bị lật đổ vào ngày 8 tháng 12, cả Iran và SDF đều ngừng xuất khẩu nhiên liệu sang Syria, khiến cuộc khủng hoảng điện năng thêm phần nghiêm trọng.

Theo ông Khaled Abu Dai, Giám đốc Cơ quan Điện lực công về Sản xuất và Truyền tải thuộc Bộ Điện lực Syria, tình trạng khan hiếm nhiên liệu nghiêm trọng đang khiến các nhà máy điện trong nước hoạt động với công suất rất thấp. Việc ngừng cung cấp dầu từ các khu vực do Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) kiểm soát, cùng với lệnh cấm nhập khẩu dầu thô từ Iran, đã làm giảm đáng kể sản lượng điện xuống mức cực kỳ thấp.

Bên cạnh đó, các lệnh trừng phạt từ phương Tây vẫn đang có hiệu lực, hạn chế nghiêm trọng khả năng nhập khẩu dầu mỏ và vật liệu cần thiết để sửa chữa lưới điện cũng như các nhà máy điện bị hư hỏng nặng. Ông Khaled cho biết, nhiều nhà máy điện quan trọng đã bị phá hủy một cách có hệ thống trong thập kỷ qua dưới chế độ cũ, khiến năng lực sản xuất điện của Syria suy giảm nghiêm trọng.

Tình trạng thiếu hụt vật tư bảo trì là một thách thức lớn, cản trở việc sửa chữa các cơ sở hạ tầng năng lượng. Một số nhà máy điện hiện nay phụ thuộc vào dầu nhiên liệu để vận hành, nhưng do các mỏ dầu nằm dưới sự kiểm soát của SDF, vấn đề này đã trở thành gánh nặng lớn đối với người dân, bởi nhiên liệu là yếu tố thiết yếu trong mọi khía cạnh của cuộc sống hàng ngày.

Kế hoạch 'ba giai đoạn'

Ông Abu Dai cho biết Bộ Điện lực đã đưa ra kế hoạch ba giai đoạn nhằm giải quyết tình trạng thiếu điện nghiêm trọng tại Syria.

Trong giai đoạn đầu tiên – Giai đoạn khẩn cấp, Bộ sẽ tập trung vào việc thực hiện các bảo trì khẩn cấp nhằm khôi phục nguồn điện cho người dân, dù chỉ ở mức tối thiểu, dựa trên khả năng cung cấp hiện có.

Giai đoạn tiếp theo – Giai đoạn tái thiết sẽ tập trung vào việc xây dựng lại và bảo trì các nhà máy điện, trạm biến áp và đường dây truyền tải. Cùng với đó, các dự án năng lượng thay thế sẽ được triển khai để tăng cường sản lượng và nguồn cung cấp điện cho các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Giai đoạn thứ ba – Giai đoạn phát triển, là bước đi dài hạn nhằm đạt được mục tiêu tự cung cấp điện cho Syria, đảm bảo nguồn điện hoạt động liên tục 24 giờ mỗi ngày.

Đường kết nối: Tái thiết hệ thống điện liên vùng tại Syria

Trong bối cảnh hệ thống điện của Syria bị xuống cấp nghiêm trọng, khả năng kết nối đường dây điện với các nước láng giềng đang gặp nhiều trở ngại do cơ sở hạ tầng hư hỏng nặng và cần bảo trì thường xuyên.

Ông Abu Dai cho biết một số tuyến kết nối quan trọng cần được sửa chữa, như tuyến "Thổ Nhĩ Kỳ - Syria" qua tỉnh Aleppo, đang cần tái thiết toàn diện tại phía Syria. Trong khi đó, một phần lớn tuyến "Jordan - Syria" đã bị phá hủy, và các đội thi công đang đánh giá các yêu cầu cần thiết để bắt đầu công việc bảo trì.

Ngoài ra, ông Abu Dai tiết lộ rằng gần đây, một phái đoàn từ Bộ Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã đến thăm Damascus để thảo luận về lĩnh vực điện lực và các cơ hội hợp tác giữa hai nước. Cả hai bên đã đánh giá tình hình hiện tại, xác định các nhu cầu cấp bách và Thổ Nhĩ Kỳ đang xem xét các giải pháp khả thi nhằm hỗ trợ tái thiết ngành điện của Syria.

Việc khôi phục các tuyến đường điện liên vùng này được kỳ vọng sẽ góp phần cải thiện năng lực kết nối năng lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân Syria.

Nguyệt Hà (The New Arab)