Page 42 - Cẩm nang Chăm sóc sức khỏe ban đầu cho CBCNV trong Tập đoàn Điện lực Việt Nam
P. 42
d) Vai trò của vitamin
Vitamin là một nhóm chất hữu cơ mà cơ thể không thể tự tổng hợp được.
nhu cầu vitamin hàng ngày rất thấp (thường dưới 100mg) nhưng lại rất cần thiết
cho nhiều chức phận quan trọng của cơ thể. Thiếu vitamin ảnh hưởng nhiều tới sự
phát triển, sức khỏe của cơ thể và gây nhiều bệnh đặc hiệu.
Vitamin cần thiết cho cơ thể con người có 2 nhóm: vitamin tan trong chất
béo như vitamin A, D, E, K và vitamin tan trong nước như vitamin C, B 1, B 6, B 12,
PP, acid folic…
Vitamin tan trong dầu
Thuộc nhóm vitamin tan trong dầu gồm có các vitamin A, D, E, K.
Vai trò của vitamin A
- Tham gia chức năng cảm nhận thị giác: đây là chức năng được xác định
rõ nhất của vitamin A. Vitamin A, dưới dạng all-trans retinol được phát tán bởi
máu đến biểu mô màu võng mạc, ở đó hoặc nó được este hóa để dữ trự, hoặc đồng
phân hóa thành 11-sis retinol rồi tiếp tục bị ôxy hóa thành 11-cis retinal, 11-cis
retinal được chuyển tới tế bào cảm nhận ánh sáng hình que hoặc hình nón. Ở đoạn
phía ngoài của tế bào hình que trong võng mạc, 11-cis retinal kết hợp với protein
gắn ở màng tế bào, opsin, để tạo thành rodopsin tham gia quá trình nhìn ở điều
kiện đô chiếu sáng thấp. Những phức hợp tương tự như vậy xuất hiện trong tế bào
hình nón để cho 3 iodopsin đặc hiệu với sự hấp thu tối đa khác nhau dẫn đến tế
bào hình nón đỏ, xanh, lục. Những tế bào này giúp cho sự nhìn màu và nhìn ánh
sáng trắng. Khi tiếp xúc với ánh sáng 11-cis retinal bị đồng phân hóa chuyển
ngược lại thành all-trans retinal và một loạt các thay đổi sinh hóa phức tạp xảy ra,
dẫn tới phát sinh xung động thần kinh. Khi giải phóng khỏi protein all-trans retinal
bị khử thành all-trans retinol và được chuyển trở lại biểu mô màu võng mạc để
hoàn thành chu trình và một ít chuyeernt hành dạng retinoic vào máu.
- Duy trì cấu trúc bình thường của da và niêm mạc, biệt hóa tế bào: vitamin
A giúp cho quá trình phát triển và tái tạo các tế bào da và niêm mạc, khả năng tiết
dịch của các tế bào niêm mạc. Nếu thiếu vitamin A, các tế bào sản xuất keratin
thay thế các tế bào tiết nhầy ở nhiều tổ chức biểu mô của cơ thể, đặc biệt là mắt,
dẫn tới khô kết mạc, giác mạc. Gần đây vai trò quan trọng của vitamin A mà chủ
yếu là dạng retinoic acid trong biệt hóa tế bào ở tất cả các mô, các cơ quan của cơ
thể cũng đã được biết rõ và nó được coi như một hormone.
- Đáp ứng miễn dịch: miễn dịch không đặc hiệu: bảo vệ sự toàn vẹn của da
và niêm mạc, chống sự xâm nhập vào cơ thể của vi khuẩn và các tác nhân gây
bệnh. Miễn dịch đặc hiệu giúp duy trì bảo vệ dòng tế bào lympho, tham gia trong
đáp ứng miễn dịch trung gian tế bào của tế bào T. Một số khía cạnh của đáp ứng
24