Page 124 - Cẩm nang Chăm sóc sức khỏe ban đầu cho CBCNV trong Tập đoàn Điện lực Việt Nam

+ Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng hay trượt đĩa đệm gây áp lực lên tủy
sống và rễ thần kinh gây thoái hóa cột sống thắt lưng

+ Một số căn bệnh cột sống khác: Hẹp ống sống, viêm xương khớp, vỡ sụn
xương…

+ Thừa cân, béo phì khiến cho cột sống chịu áp lực quá lớn
+ Lười vận động khiến cho hệ cơ xương khớp ngày càng yếu

d) Chẩn đoán xác định
- Lâm sàng là đau cột sống có tính chất cơ học.

- Xquang cột sống thắt lưng thường quy (thẳng – nghiêng – chếch ¾ hai
bên): hẹp khe khớp với bờ diện khớp nhẵn, đặc xương dưới sụn, gai xương thân
đốt sống, hẹp lỗ liên hợp đốt sống.

Cần lưu ý: bệnh nhân phải không có triệu chứng toàn thân như: sốt, gầy
sút cân, thiếu máu...

Thoái hóa cột sống thắt lưng ít khi diễn ra một cách đơn thuần, đa phần kết hợp
với thoái hóa đĩa đệm cột sống, có thể thoát vị đĩa đệm cột sống và ở người có tuổi,
thường phối hợp với loãng xương, lún xẹp đốt sống do loãng xương.

3.18.2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng
a) Lâm sàng

Có thể có dấu hiệu cứng cột sống vào buổi sáng. Đau cột sống âm ỉ và có
tính chất cơ học (đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi). Khi thoái hóa ở

giai đoạn nặng, có thể đau liên tục và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Bệnh nhân có thể
cảm thấy tiếng lục khục khi cử động cột sống.
Đau cột sống thắt lưng do thoái hóa không có biểu hiện triệu chứng toàn

thân như sốt, thiếu máu, gầy sút cân. Nói chung bệnh nhân đau khu trú tại cột
sống. Một số trường hợp có đau rễ dây thần kinh do hẹp lỗ liên hợp hoặc thoát vị
đĩa đệm kết hợp. Có thể có biến dạng cột sống: gù, vẹo cột sống. Trường hợp hẹp

ống sống: biểu hiện đau cách hồi thần kinh: bệnh nhân đau theo đường đi của dây
thần kinh tọa, xuất hiện khi đi lại, nghỉ ngơi đỡ đau (Cộng hưởng từ cho phép
chẩn đoán mức độ hẹp ống sống).

b) Cận lâm sàng
- Xquang thường quy cột sống thẳng, nghiêng: hình ảnh hẹp khe đĩa đệm,

mâm đĩa đệm nhẵn, đặc xương dưới sụn, gai xương thân đốt sống, hẹp lỗ liên hợp
đốt sống. Trường hợp trượt đốt sống có chỉ định chụp chếch 3/4 phải, trái nhằm
phát hiện tình trạng gẫy cuống đốt sống “gẫy cổ chó”.

- Xét nghiệm tế bào máu ngoại vi và sinh hóa: bình thường.
- Chụp cộng hưởng từ cột sống: chỉ định trong trường hợp có thoát vị đĩa đệm.

106