Page 91 - Cẩm nang Chăm sóc sức khỏe ban đầu cho CBCNV trong Tập đoàn Điện lực Việt Nam

phát triển), các loại loạn dưỡng mỡ. Thừa cân là tình trạng cân nặng vượt quá cân
nặng “nên có” so với chiều cao.

Với định nghĩa đơn giản được chấp nhận nhiều nhất thì thừa cân là một tình
trạng tăng quá mức trọng lượng cơ thể so với trọng lượng chuẩn và béo phì
(obesity) là một tình trạng tăng quá mức lượng mỡ cơ thể.

3.6.2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng

Bảng 1. Phân độ béo phì theo BMI

Béo phì BMI (kg/m ) Lâm sàng
2
Tiền béo phì 25-30 Béo

Độ I 30-34,99 Béo phì nhẹ

Độ II 35-39,99 Béo phì vừa

Độ IV ≥ 40 Béo phì nặng

Có thể phân độ béo phì dựa theo tỷ lệ vòng bụng (VB)/vòng mông (VM):
- VB/VM > 0,9 đối với nam.

- VB/VM > 0,85 đối với nữ.

3.6.3. Dự phòng và điều trị

a) Dự phòng:
Những yếu tố có thể thay đổi được mà có ảnh hưởng mạnh đến rối loạn

lipid máu của bạn đã được chứng minh rõ là: chế độ ăn uống, cân nặng, tập thể
dục, phơi nhiễm (hút) thuốc lá… Do vậy, cần tuân thủ:
- Chế độ ăn uống khỏe mạnh, hợp lý:

+ Chất béo bão hòa (no): thường ở thức ăn nguồn gốc động vật (đặc biệt ở
mỡ động vật như thịt bò, mỡ bò, thịt lợn (mỡ), thịt cừu, thịt gia cầm béo, bơ, kem,

pho mát... và từ một số thực vật như dừa, sữa dừa, dầu dừa, dầu cọ, hạnh nhân, bơ
thực vật.
+ Chất béo không bão hòa dạng trans (TFA hay trans - fatty acids): Chất

mỡ không bão hòa thường tốt hơn cho cơ thể, nhưng có hai dạng theo cấu trúc
hóa học là dạng cis và trans. Đa số chất béo không bão hòa tự nhiên là dạng cis.
Tuy vậy, dạng trans có thể hình thành trong quá trình chế biến thức ăn, chất béo

sẽ bị hydro hóa và thường gặp trong quá trình chiên, rán, margarine. Chất này có
thể thấy trong các thịt lợn, bò, bơ béo hoặc gặp trong các thức ăn chế biến sẵn như
mì ăn liền (loại có chiên tẩm), các đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng sẵn có chiên rán…
TFA cũng được chứng minh là làm tăng lượng cholesterol máu.

+ Thức ăn có cholesterol: có nguồn gốc từ động vật và có nhiều trong lòng
đỏ trứng, phủ tạng động vật.
73