Nhộn nhịp đề xuất đầu tư
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời vào tháng 4/2017, nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đã đề xuất các dự án phát triển nhà máy điện năng lượng mặt trời.
Tại Gia Lai, UBND tỉnh vừa phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư dự án điện mặt trời Krông Pa của Công ty Cổ phần Điện Gia Lai. Với tổng vốn đầu tư hơn 1.400 tỉ đồng, dự án sẽ sử dụng 76 ha đất, có công suất 49 MW, dự kiến hoàn thành vào quí 2/2019.
Trước đó, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung dự án nhà máy điện mặt trời tại khu công nghiệp Châu Đức (công suất 100 MW) vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia. Dự án do Công ty Halla E&C và Tập đoàn Hyosung (Hàn Quốc) làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 1.858 tỉ đồng.
|
Nhiều dự án điện mặt trời đã được triển khai và đưa vào hoạt động - Ảnh: Ng.Tuấn
|
Trong các chủ đầu tư có đề xuất phát triển các dự án điện mặt trời thì Tập đoàn Thành Thành Công (TTC), dự kiến sẽ rót khoảng 1 tỉ đô la Mỹ để phát triển từ 10 - 20 dự án.
Không chỉ các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên có ưu thế phát triển nguồn năng lượng này, khu vực đồng bằng sông Cửu Long cũng thu hút được nhiều dự án quy mô lớn. Cụ thể, tháng 9/2017, Tập đoàn SY (Hàn Quốc) đã ký Biên bản ghi nhớ với Sở Kế hoạch và Đầu tư Bạc Liêu về thỏa thuận hợp tác phát triển dự án nhà máy điện mặt trời và nuôi trồng thủy sản khoảng 450 triệu đô la Mỹ. Theo ông Hong Young Don, Chủ tịch Tập đoàn SY, dự án được chia làm hai giai đoạn, giai đoạn 1 có quy mô 50 MW, giai đoạn 2 sẽ nâng tổng công suất lên gấp 6 lần.
Thời điểm thuận lợi?
Nhiều chuyên gia năng lượng cho rằng: Đây là thời điểm thuận lợi để đầu tư điện mặt trời ở Việt Nam. Theo Quyết định 11/2017/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời, các doanh nghiệp đầu tư vào điện mặt trời ngoài được ưu đãi về vốn, thuế, đất đai... còn được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mua toàn bộ lượng điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới.
Mặt khác, đầu tư vào năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió...) đang được xem là xu hướng trên thế giới, bởi chi phí đầu tư đang giảm 9 -12%/năm và giá thiết bị điện mặt trời đang ngày càng rẻ (cách đây 5 năm, giá tấm pin từ 3-4 đô la Mỹ/Wp thì đến nay chỉ còn khoảng 0,5 đô la Mỹ/Wp).
Tuy nhiên, theo các nhà đầu tư kiến nghị thì chính sách điện mặt trời và những chính sách cho năng lượng tái tạo cần mang tính ổn định và lâu dài. Như Thông tư 16/2017/TT-BCT của Bộ Công Thương hướng dẫn các quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời rằng: Bên mua điện có trách nhiệm mua toàn bộ sản lượng điện từ dự án điện mặt trời nối lưới có ngày vận hành thương mại trước 30/6/2019 theo hợp đồng mua bán điện mẫu được áp dụng 20 năm. Điều này có nghĩa là để được áp dụng giá bán theo Quyết định 11/2017/QĐ-TTg, doanh nghiệp còn hơn 20 tháng nữa để triển khai thực hiện đầu tư, trong khi việc khảo sát, tìm địa điểm, chờ cấp phép, giải phóng mặt bằng... thường mất rất nhiều thời gian.
Tại các địa phương, đối với dự án điện mặt trời, còn phải hoàn chỉnh thủ tục, hồ sơ để trình Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch phát triển năng lượng mặt trời. Bên cạnh đó, dự án có quy mô dưới 50 MW phải do Bộ Công Thương phê duyệt và trên 50 MW phải trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ngoài ra, Quyết định 11/2017/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày 1/6/2017 đến ngày 30/6/2019, tức giá bán điện trên chỉ được áp dụng trong thời gian hơn hai năm cũng khiến nhiều nhà đầu tư cảm thấy không yên tâm.
Trong khi đó, theo các chuyên gia nước ngoài, để đầu tư vào lĩnh vực năng lượng điện mặt trời, điều quan trọng nhất là phải lựa chọn và đánh giá chính xác được những khu vực mà cùng một lúc đáp ứng được những tiêu chí khác nhau như có khúc xạ mặt trời tốt, có thể dễ dàng đấu lưới...
Các dự án điện, kể cả điện mặt trời, là các dự án dài hạn và ổn định về dòng tiền, nhưng lại không phải là các dự án có lợi nhuận đột biến. Vì thế, theo các chuyên gia, cần kiểm soát tài chính chặt chẽ, đặc biệt là cần tránh sử dụng các khoản vay ngắn hạn để tài trợ cho các dự án này. Đã có nhiều trường hợp nhà đầu tư yếu tiềm lực tài chính vẫn xin được dự án để “xí” đất nhưng lại “treo” nhiều năm không triển khai, dẫn đến làm mất cơ hội của nhà đầu tư khác.
Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam (AmCham) cho biết điều khiến các nhà đầu tư Mỹ e dè đó là từ khuôn khổ pháp lý đến việc thực thi vẫn là một khoảng cách đáng kể. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư Mỹ kiến nghị Chính phủ cần ban hành bộ tiêu chuẩn cho các thiết bị liên quan đến điện mặt trời đầy đủ hơn, như tiêu chuẩn tấm pin, bộ chuyển điện, giàn khung đỡ... Điều này sẽ hạn chế được sự lưu thông của các sản phẩm kém chất lượng. Các tấm pin này có thời hạn sử dụng từ 20-25 năm hoặc 30 năm, việc xử lý những tấm pin này sau khi không còn sử dụng cần phải được đặt ra ngay từ bây giờ.
|
Theo Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, Việt Nam là một trong những quốc gia có ánh nắng mặt trời nhiều nhất trong bản đồ bức xạ mặt trời thế giới. Trung bình, tổng bức xạ năng lượng mặt trời dao động từ 4,3-5,7 triệu kWh/m2. Ở các tỉnh Tây Nguyên, Nam Trung bộ, số giờ nắng khá cao, đạt từ 2.000 - 2.600 giờ/năm.
|