Được biết, khu vực miền Bắc có một số nhà máy nhiệt điện lớn như: Nhiệt điện Phả Lại, Nhiệt điện Mông Dương, Nhiệt điện Thủy Nguyên, Nhiệt điện Ninh Bình, Nhiệt điện Thái Bình, Nhiệt điện Mạo Khê, Nhiệt điện Uông Bí… tiêu thụ khoảng gần trăm nghìn tấn/ngày đều đang phải duy trì từng ngày vì thiếu than trầm trọng.
Theo thông tin từ Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại, hiện Nhà máy đang cố gắng duy trì thêm 10 ngày tới. Lượng cấp đã giảm đi so với kế hoạch. Các nhà máy nhiệt điện phải phụ thuộc vào nguồn than cung cấp của TKV, vì thế nếu TKV không cung cấp đủ thì các nhà máy buộc phải dừng hoạt động.
Hiện tại Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh phải dừng hoạt động 2 tổ máy từ đầu tháng 11 đến nay do nguồn cung không đủ cầu. Trao đổi về vấn đề nêu trên, ông Lê Duy Hạnh - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nhiệt điện Quảng Ninh cho biết, ngay từ quý III/2018 nhận thấy việc thiếu than trầm trọng, phía Công ty đã nhiều lần làm việc với TKV đề nghị cung cấp nốt số than trong hợp đồng nhưng đến nay TKV chỉ cố gắng cấp 200.000 tấn trong 260.000 tấn còn lại theo hợp đồng.
Trong khi đó, ngay từ tháng 8/2018, TKV đã không cung cấp đủ than đáp ứng nhu cầu của Công ty, trung bình thiếu hụt 15% mỗi tháng. Dẫn đến thực tế Công ty phải cắt giảm công suất phát của tổ máy và buộc phải dừng tổ máy. Đây cũng là đơn vị nhiệt điện đầu tiên buộc phải dừng hoạt động.
Ông Hạnh cho biết thêm, trước thực trạng khó khăn trên, phía Công ty đã nhiều lần đôn đốc TKV để nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu vận hành của bộ máy theo đúng phương thức huy động của hệ thống điện. Tuy nhiên, tình trạng hiện nay vẫn chưa được cải thiện và buộc Công ty phải dừng 1 tổ máy từ ngày 5/11 - 30/11/2018. Nếu tình huống này xảy ra trong suốt tháng 11 thì Công ty sẽ không đáp ứng được phương thức điều độ của hệ thống điện quốc gia, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kinh tế và không thể phấn đấu hoàn thành sản lượng.
Cầu cứu Bộ Công Thương
Phía Công ty Nhiệt điện Quảng Ninh cũng đã có văn bản báo cáo kiến nghị EVN và Bộ Công Thương về việc tăng cường chỉ đạo khối lượng than cung cấp đảm bảo đủ than phục vụ sản xuất điện các tháng cao điểm về mùa khô năm 2018. Tình huống trước mắt là vô cùng khó khăn và giải pháp đặt ra là TKV cần tăng cường tối đa khả năng khai thác than, huy động cân đối các nguồn than để đảm bảo cho các tổ máy hoạt động hết năm 2018. Các cơ quan liên quan cần tính đến giải pháp của năm 2019 đảm bảo đủ nhu cầu phục vụ cho việc sản xuất điện được giao, kèm các giải pháp chế tài hướng dẫn xử lý…
Trong công văn mới nhất số 5997/EVN-KTSX gửi Bộ Công Thương ngày 20/11/2018 vừa qua, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho biết tại cuộc họp giữa các bên, TKV và Tổng công ty Đông Bắc cam kết cung cấp đủ than cho các nhà máy nhiệt điện sản xuất nhưng thực tế lượng than cấp nhỏ giọt. Mặc dù phía EVN đã liên hệ TKV để tìm hiểu về việc thiếu than và hướng khắc phục nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu thì lượng than tồn của TKV năm nay rất ít. Phía EVN cũng đã có nhiều văn bản kiến nghị tới Bộ Công Thương về vấn đề thiếu than hiện nay là vô cùng cấp bách. Vào các tháng cao điểm của năm 2018, các nhà máy nhiệt điện than sẽ là nguồn cung cấp điện chủ yếu cho hệ thống điện lưới quốc gia, việc phải dừng hoạt động của các nhà máy này sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới điện lưới quốc gia, có khả năng phải sa thải phụ tải.
Cho đến hiện tại phía Nhiệt điện Quảng Ninh chỉ còn 8.800 tấn than (không đủ 1 ngày vận hành); Nhiệt điện Hải Phòng chỉ còn trên 6.600 tấn (khoảng 5 ngày vận hành), Nhiệt điện Phả Lại cầm cự được trong khoảng 10 ngày tới. Trong đó, lượng than tồn kho của Công ty tuyển than Hòn Gai và Công ty tuyển than Cửa Ông chỉ còn tồn khoảng 200.000 tấn/đơn vị so với cả triệu tấn những năm trước.
EVN đã có công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép EVN tìm kiếm các nguồn than hợp pháp trong nước và chủ động nhập khẩu than, bởi theo Chỉ thị 21/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 26/8/2015, EVN chỉ được mua than từ TKV và Tổng công ty Đông Bắc.