|
WB công bố Báo cáo Khí hậu và Phát triển Quốc gia (CCDR). Nguồn ảnh: Internet
|
Để giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển trong khi thực hiện các cam kết về khí hậu, báo cáo đề xuất các hành động trên hai mặt là thích ứng với các tác động của khí hậu và theo đuổi chiến lược tăng trưởng hướng nền kinh tế khỏi sản xuất thâm dụng carbon. Hai con đường này sẽ giúp đạt được các mục tiêu về khí hậu trong khi tăng GDP bình quân đầu người hơn 5%/ năm - tỷ lệ trung bình cần thiết để trở thành một quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.
Theo WB, nếu không có các phản ứng thích ứng toàn diện, tác động của biến đổi khí hậu có thể khiến thêm 400.000 đến 1 triệu người rơi vào cảnh nghèo cùng cực vào năm 2030. Đồng thời, để bảo vệ các hộ gia đình dễ bị tổn thương nhất trước giá năng lượng cao hơn và gián đoạn việc làm trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp, Việt Nam sẽ cần tăng cường các chương trình khuyến khích khu vực tư nhân áp dụng các công nghệ sạch hơn và tạo thuận lợi cho dịch chuyển lao động. Dựa trên công việc mô hình hóa và phân tích của báo cáo, WB đề xuất 5 gói chính sách ưu tiên để Việt Nam khắc phục tác động của biến đổi khí hậu, hướng tới trung hòa carbon:
Một là, Đồng bằng sông Cửu Long - nơi dễ bị tổn thương, nhưng là nơi đóng góp 50% sản lượng lúa gạo và 1/3 GDP nông nghiệp của Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều rủi ro như: Xói lở bờ biển, bờ sông, mực nước biển dâng và xâm nhập mặn. Gói chính sách sẽ hạn chế khai thác cát, khai thác nước ngầm, đầu tư thêm cơ sở vật chất và tăng cường điều phối vùng, đồng thời hỗ trợ sinh kế cho những người nông dân đang tìm giải pháp thích ứng với những thách thức của biến đổi khí hậu.
Hai là, kế hoạch tổng hợp bảo vệ các đô thị ven biển và kết nối giao thông khỏi tác động của thời tiết khắc nghiệt. Gói này bao gồm hoạt động nâng cấp hệ thống đường bộ, năng lượng, cũng như tăng cường hệ thống quản lý rủi ro thời tiết và cảnh báo sớm.
Ba là, chương trình giảm ô nhiễm không khí bao vây khu vực Hà Nội, nơi chất lượng không khí kém đã vượt ít nhất 5 lần giới hạn theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong hơn một nửa thời gian từ năm 2018 đến năm 2021 và dự báo nồng độ bụi mịn sẽ còn tiếp tục tăng.
Bốn là, tăng tốc quá trình chuyển dịch sang năng lượng tái tạo bằng cách cải thiện khung pháp lý để khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân đầu tư tăng công suất nguồn điện và thực hiện các kế hoạch tiết kiệm năng lượng.
Năm là, mở rộng an sinh xã hội để bù đắp những tác động kinh tế mà biến đổi khí hậu có thể tác động đến nhóm người dễ bị tổn thương nhất. Tài trợ cho các chương trình xã hội bằng nguồn thu từ thuế carbon sẽ giúp hỗ trợ người nghèo khỏi tác động của việc tăng chi phí đi lại và năng lượng.
Báo cáo ước tính chi phí chiết khấu của các khoản đầu tư bổ sung vào thích ứng và giảm nhẹ khí hậu là 6,8% GDP một năm hoặc 368 tỷ USD tích lũy đến năm 2040 theo giá trị hiện tại. Đầu tư công cần được bổ sung bằng các cải cách chính sách nhằm thu hút đầu tư tư nhân. Các khoản đầu tư ưu tiên cho thích ứng có thể tốn khoảng 254 tỷ USD đến năm 2040 và chi phí làm chậm tốc độ tăng phát thải sẽ cần ít nhất 81 tỷ USD. Thuế carbon hoặc các quy định tạo ra hệ thống buôn bán khí thải sẽ là chìa khóa để đạt được các mục tiêu phát triển và khí hậu đầy tham vọng của Việt Nam.