Căn hầm rộng nhất, được trang bị đầy đủ và hiện đại nhất là hầm D67. Ít được biết đến hơn là hầm gần khu làm việc của Cục Tác chiến. Mặc dù có quy mô nhỏ hẹp, đơn giản nhưng căn hầm này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta.
Được biết, hầm có kết cấu nửa nổi nửa chìm bằng bê tông nguyên khối, với ba lớp nóc, trong đó có hai lớp bê tông và ở giữa là lớp cát có thể chịu đựng được bom tấn, tên lửa. Nội thất hầm tương đối hiện đại, đồng bộ với hệ thống tiêu đồ, thông tin liên lạc, còi báo động, loa phóng thanh thông báo về máy bay địch.
|
4 phòng nhỏ nơi đặt thiết bị liên lạc với các chiến trường
|
Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh - nguyên Phó cục trưởng Cục Tác chiến, người từng làm việc trong căn hầm từ những năm 1968 cho biết: Lúc bấy giờ, nhiệm vụ thiết kế, xây dựng nhà, hầm được giao cho Bộ Tư lệnh Công binh. Một số bộ phận như máy thông hơi, lọc khí, cửa sắt, điện đài, loa truyền thanh… được nhập từ Liên Xô. Khoảng 300 cán bộ, chiến sĩ từ nhiều trung đoàn chuyên môn được huy động đào, xây hầm từ cuối năm 1965 đến giữa năm 1966 thì đưa vào hoạt động. Để giữ bí mật, Bộ Tư lệnh Công binh đã được lệnh phá sập toàn bộ tầng 2 tòa nhà Cục Tác chiến để ngụy trang, che mắt máy bay do thám của địch. Dưới đống đổ nát hoang tàn đó, các cơ quan, đơn vị vẫn âm thầm hoạt động, đảm bảo hoàn toàn bí mật.
|
Hệ thống lọc khí và các ổ điện của hầm
|
Căn hầm được sử dụng từ ngày ấy cho đến năm 1975. Sau khi giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, căn hầm cùng bao chiến tích lịch sử đã trở thành di tích. Mới đây, với nỗ lực bảo tồn những di tích cách mạng kháng chiến, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long đã lên kế hoạch nghiên cứu, phục dựng căn hầm.
Ông Trần Việt Anh - Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long cho biết: Trung tâm đang gấp rút sửa chữa, phục dựng và chuẩn bị để kịp mở cửa hầm đón khách tham quan vào đúng dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng Điện Biên Phủ trên không (tháng 12/2012). Hy vọng qua di sản này người dân Việt Nam và du khách quốc tế có thể hiểu thêm về lịch sử dân tộc Việt Nam.