Là tỉnh miền núi cao phía Tây Bắc của tổ quốc, địa bàn rộng, mật độ dân cư nông thôn thưa và thường sống không tập trung, địa hình dốc, phân cắt phức tạp, giao thông đi lại khó khăn cho nên Lai Châu gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế-xã hội. Đến cuối năm 2008, tỷ lệ hộ nghèo của Lai Châu là 33,7%. Trong bối cảnh đó, thực hiện Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ, EVN được phân công hỗ trợ ba huyện trên với nhiệm vụ trọng tâm là kéo giảm số hộ nghèo bình quân ít nhất 5%/năm.
EVN đã khẩn trương phối hợp UBND tỉnh Lai Châu tổ chức khảo sát thực trạng, nhu cầu để nghiên cứu và đề xuất các nội dung hỗ trợ với mục tiêu tạo sự chuyển biến giảm nghèo nhanh và phát triển bền vững trên cơ sở các thế mạnh của EVN, đồng thời phù hợp đặc điểm và nhu cầu từng địa phương. Giai đoạn 2009 - 2015, EVN đầu tư 575 tỷ đồng cho chương trình lưới điện và hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững tại ba huyện Than Uyên, Tân Uyên và Phong Thổ. Trong đó, EVN tập trung cung cấp điện cho các hộ dân, làm tiền đề phát triển kinh tế gia đình, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho các hộ nghèo và hỗ trợ một số lĩnh vực khác như xóa nhà tạm; trung tâm đào tạo nghề, trường học nội trú; nhà bán trú dân nuôi; đào tạo sinh viên cử tuyển sau khi tốt nghiệp; khuyến nông, khuyến lâm,...
Được EVN ủy quyền trực tiếp triển khai các chương trình hỗ trợ trên, Giám đốc Công ty Điện lực Lai Châu (thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Bắc - EVNNPC) Cao Ngọc Lạc chia sẻ: Khó khăn lớn nhất trong việc thực hiện chương trình hỗ trợ là địa hình chia cắt rất phức tạp, mật độ dân cư sống không tập trung làm cho chi phí bình quân cấp điện cho mỗi hộ dân cao hơn nhiều so các khu vực khác. Hệ thống hạ tầng giao thông yếu kém, nhiều thôn bản còn không có đường giao thông càng làm tăng khó khăn cho công tác vận chuyển vật tư, thiết bị phục vụ thi công, gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ các dự án. Công ty Điện lực Lai Châu đã thành lập Ban Chỉ đạo chương trình 30a và giao nhiệm vụ cho từng thành viên; phối hợp các huyện xây dựng cơ chế tổ chức thực hiện rõ ràng để các bên có cơ sở thực hiện từ khâu lập duyệt, tổ chức thi công, đến nghiệm thu bàn giao và thanh quyết toán... Nhờ đó, công việc đã được triển khai nhịp nhàng, kịp cả về thời gian và tiến độ.
|
Kỹ sư, công nhân Công ty Điện lực Lai Châu kiểm tra thông số vận hành thiết bị máy biến áp
|
EVN thực hiện đầu tư lưới điện nông thôn theo các dự án năng lượng nông thôn II, sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB), dự án Phát triển năng lượng tái tạo và mở rộng cải tạo lưới điện cho các xã vùng sâu, vùng xa, sử dụng vốn vay Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và dự án cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia tỉnh Lai Châu để cấp điện cho các xã trắng chưa có điện, các thôn, bản, hộ dân chưa có điện. Đồng thời, hỗ trợ bình quân ba triệu đồng/hộ để đấu nối sau đồng hồ đo điện và cấp cho mỗi hộ một ổ điện, một bóng đèn com-pắc. Chương trình hỗ trợ của EVN đã đưa tỉnh Lai Châu từ tỉnh có tỷ lệ số hộ được sử dụng điện thấp nhất cả nước vào năm 2009 (chỉ có 37% số xã và 29,4% số hộ dân có điện), đến nay đạt 100% số xã và 84,8% số hộ dân có điện, vượt trước sáu tháng so với mục tiêu Nghị quyết của tỉnh đề ra. Riêng ba huyện Than Uyên, Tân Uyên, Phong Thổ đạt tỷ lệ 92,5% số hộ dân có điện.
UBND tỉnh Lai Châu đánh giá rất cao nỗ lực của EVN trong công tác đầu tư lưới điện trên địa bàn tỉnh cũng như công tác xóa đói, giảm nghèo tại ba huyện trên. Nhờ có điện, mạng lưới y tế cơ sở được củng cố giúp người dân được chăm sóc sức khỏe tốt hơn; các hoạt động văn hóa, thông tin truyền thông được mở rộng khiến dân trí được mở mang, đời sống tinh thần của người dân được sung túc; giúp nâng cao chất lượng dạy và học ở tất cả các cấp học tại các địa phương, hỗ trợ con em đồng bào các dân tộc đã có đủ điều kiện để học tập. Đặc biệt, việc có điện đã thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa, dịch vụ tương đối rõ nét, thu nhập đầu người tăng cao theo hằng năm.
Cùng với các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, các nội dung hỗ trợ của EVN và với sự nỗ lực vươn lên của các hộ nghèo, trong giai đoạn từ năm 2009-2014, toàn tỉnh đã có gần 33 nghìn hộ thoát nghèo. Trong đó, ba huyện Than Uyên, Tân Uyên và Phong Thổ do EVN trực tiếp hỗ trợ đã có gần 16.100 hộ thoát nghèo, chiếm gần 50% số hộ thoát nghèo toàn tỉnh. Cũng trong giai đoạn này, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm trung bình 5,84%/năm, riêng ba huyện Than Uyên, Tân Uyên và Phong Thổ giảm 6,76%/năm, vượt chỉ tiêu Nghị quyết 30a đề ra (bình quân giảm 5%/năm). Cuối năm 2008, tính chung cả ba huyện có 3.005 nhà tạm thuộc chương trình xóa nhà tạm, bảo đảm đời sống thiết yếu.
Đến hết năm 2010, tỉnh Lai Châu đã hoàn thành việc xóa nhà tạm theo Chương trình 167 của Chính phủ với sự đóng góp của EVN, xóa nhà tạm cho 2.511 hộ, chiếm tỷ lệ 83,6% số nhà tạm được xóa. EVN cũng cam kết hỗ trợ xây dựng 43 nhà bán trú dân nuôi tại các trường do UBND tỉnh lựa chọn. Đến nay, đã hoàn thiện, bàn giao và đưa vào sử dụng 32 nhà bán trú dân nuôi, còn chín nhà sẽ hoàn thành vào cuối năm nay. EVN đã thực hiện hỗ trợ xây dựng hai trường học tại Tân Uyên với tổng kinh phí 18 tỷ đồng; trong đó, đã hoàn thành xây dựng một trường dân tộc nội trú tại thị trấn Tân Uyên trị giá 15 tỷ đồng, hiện đang xây dựng một trường bán trú THCS xã Nậm Sỏ trị giá 3 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành cuối năm nay...
Các dự án cấp điện hoàn thành đưa vào sử dụng đã mang lại hiệu quả thiết thực cho địa phương, qua đó góp phần cải thiện điều kiện sống, sinh hoạt của nhân dân khu vực vùng sâu, vùng xa, nhất là các hộ nghèo. Theo đề nghị của UBND tỉnh Lai Châu về việc tiếp tục hỗ trợ cho ba huyện nghèo tỉnh Lai Châu giai đoạn 2016 - 2020, dựa trên khả năng và thế mạnh của mình, EVN sẽ hỗ trợ tiếp cho ba huyện Tân Uyên, Than Uyên và Phong Thổ với thỏa thuận hỗ trợ tổng mức gần 200 tỷ đồng, quyết tâm chung sức nỗ lực thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, nâng cao đời sống người dân, cải thiện điều kiện cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, thu hẹp khoảng cách chênh lệch về mức sống, củng cố và tăng cường an ninh - quốc phòng, bảo đảm trật tự và an toàn xã hội tỉnh Lai Châu nói riêng và khu vực Tây Bắc nói chung.