Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải: Kết tinh nội lực Việt Nam

Trong thời điểm cả công trường đang khẩn trương hoàn tất các công việc cuối cùng để chuẩn bị Khánh thành công trình thủy điện Sơn La - công trình thủy điện lớn nhất khu vực Đông Nam Á, tôi thực sự xúc động và tự hào. Để có được ngày vui trọn vẹn hôm nay, đã có sự hy sinh lợi ích, nhường đất cho thủy điện của hơn 10 vạn người dân đã di chuyển ra khỏi vùng lòng hồ và sự đóng góp công sức của gần một vạn cán bộ, công nhân tham gia thiết kế, quản lý và xây dựng công trình thủy điện Sơn La.

Dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 92/QĐ-TTg ngày 15 tháng 01 năm 2004 gồm 3 dự án thành phần là: dự án xây dựng công trình do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm Chủ đầu tư; dự án di dân tái định cư do Ủy ban nhân dân các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu làm Chủ đầu tư; dự án các công trình giao thông tránh ngập do Bộ Giao thông Vận tải làm Chủ đầu tư. Đồng thời với việc phê duyệt dự án đầu tư, Thủ tướng Chính phủ đã  thành lập Ban Chỉ đạo nhà nước dự án Thuỷ điện Sơn La  tại Quyết định số 09/QĐ-TTg  ngày 15 tháng 01 năm 2004 để giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quá trình thực hiện Dự án.

Dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo nhà nước, với sự tích cực, cố gắng nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, Chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn, các đơn vị liên quan và với sự đồng thuận, ủng hộ của lãnh đạo và nhân dân trong vùng dự án, cả 3 dự án thành phần đã được thực hiện một cách tích cực và đồng bộ. Dự án xây dựng công trình đã được khởi công vào tháng 12 năm 2005, phát điện tổ máy số 1 vào tháng 12 năm 2010 và hoàn thành toàn bộ công trình vào cuối năm 2012, đảm bảo chất lượng và an toàn. Dự án các công trình giao thông tránh ngập đã hoàn thành xây dựng và cơ bản hoàn thành công tác quyết toán. Dự án di dân tái định cư đã hoàn thành di chuyển toàn bộ 20.340 hộ dân ra khỏi vùng ngập lòng hồ và đang khẩn trương hoàn thiện xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu tại các khu, điểm tái định cư, giao đất sản xuất và triển khai các phương án sản xuất cho các hộ dân tái định cư; đời sống của nhân dân đang dần ổn định và từng bước được cải thiện, tạo cơ sở vững chắc để ổn định lâu dài. Dự án cũng đã hoàn thành công tác khai quật, di chuyển các di tích lịch sử văn hoá, các di chỉ khảo cổ và điều tra, kiểm kê, sưu tầm tại thực địa các di sản văn hoá vật thể, phi vật thể, hiện vật dân tộc học… để bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá vùng lòng hồ.

Về đích sớm 3 năm so với Nghị quyết của Quốc hội đồng nghĩa với việc dự án cung cấp sớm hơn cho nền kinh tế quốc dân hàng chục tỷ kWh điện, tương đương giá trị kinh tế hàng chục nghìn tỷ đồng, góp phần quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội đất nước. Tính đến cuối năm 2012, tổng sản lượng điện sản xuất đạt 13,3 tỷ kWh; từ năm 2013, mỗi năm Nhà máy sẽ cung cấp sản lượng điện cho hệ thống điện quốc gia bao gồm cả phần tăng thêm cho Thủy điện Hòa Bình là 10,2 tỷ kWh. Từ năm 2010, hồ chứa Thủy điện Sơn La đã đi vào vận hành góp phần đáng kể vào việc chống lũ về mùa mưa và cung cấp nước về mùa kiệt cho đồng bằng Bắc Bộ. Dự án đã thực hiện xây dựng hạ tầng cơ sở tái định cư và các công trình giao thông tránh ngập theo quy mô phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội vùng Tây Bắc, góp phần nâng cao điều kiện cơ sở hạ tầng cho khu vực và tạo điều kiện để ổn định và phát triển đời sống và sản xuất của nhân dân trong vùng về lâu dài.

Thành công của dự án là sự kết tinh của tinh thần lao động tập thể cần cù, sáng tạo, thể hiện rõ nét sức mạnh trí tuệ của con người Việt Nam. Đây là dự án do người Việt Nam làm chủ từ khâu chỉ đạo, thiết kế, thi công, quản lý đến vận hành, với sự trợ giúp của rất ít chuyên gia nước ngoài trong việc tham gia thiết kế và tổ chức thi công (lúc cao điểm chỉ chưa đến 30 người trong khi Thủy điện Hoà Bình trước đây là gần 900 người). Các đơn vị tham gia dự án đều có năng lực chuyên môn cao, có nhiều kinh nghiệm trong quản lý, điều hành. Chủ đầu tư - Tập đoàn Điện lực Việt Nam mà đại diện là Ban quản lý dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La là Chủ đầu tư giàu kinh nghiệm trong quản lý dự án, thực hiện tốt công tác điều hành - điều độ trên công trường, đảm bảo vốn, thanh toán kịp thời cho các nhà thầu. Tư vấn chính của dự án là Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng điện 1 - đơn vị có uy tín và kinh nghiệm trong công tác tư vấn, thiết kế các công trình thủy điện. Tổ hợp nhà thầu xây dựng gồm: Tổng công ty Sông Đà là Tổng thầu, Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA), Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn và Tổng công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI) đều là những đơn vị thi công thủy điện có nhiều kinh nghiệm.

Nguồn vốn đầu tư dự án do trong nước tự thu xếp, các loại vật liệu xây dựng công trình như sắt thép, xi măng, phụ gia tro bay… hoàn toàn do trong nước sản xuất, không ít các thiết bị công nghệ, nhất là các thiết bị cơ khí thủy công, cầu trục gian máy với sức nâng hơn 560 tấn… được chế tạo trong nước đã thể hiện sức mạnh nội lực của đất nước. Dự án đã nghiên cứu, áp dụng những công nghệ thi công tiên tiến như công nghệ bê tông đầm lăn, tổ chức thi công xây lắp hợp lý đã góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình. Thành công của Dự án đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của đội ngũ cán bộ, công nhân xây dựng thủy điện nói riêng, của đội ngũ cán bộ, công nhân Việt Nam nói chung, tập thể những người làm thủy điện Việt Nam thực sự xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Kinh nghiệm thành công của dự án Thuỷ điện Sơn La hiện nay đang tiếp tục được phát huy ở dự án Thủy điện Lai Châu và tiếp theo sẽ là các dự án quan trọng khác.

Để đảm bảo dự án Thủy điện Sơn La hoàn thành vượt tiến độ, công tác di dân tái định cư, triển khai các công trình giao thông tránh ngập đã được sự quan tâm chỉ đạo sát sao từ phía Chính phủ, Ban chỉ đạo nhà nước, Bộ Giao Thông Vận tải và UBND các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu.

Dự án di dân tái định cư của Thủy điện Sơn La có khối lượng lớn nhất từ trước đến nay, 30 nghìn hộ dân chịu ảnh hưởng, trong đó hơn 20 nghìn hộ dân phải di chuyển. Nhờ có chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư phù hợp với nguyện vọng của người dân, cùng công tác tổ chức, điều hành và thực hiện khẩn trương, quyết liệt của 3 tỉnh Sơn La, Điên Biên và Lai Châu  mà việc giải phóng lòng hồ hoàn thành đúng tiến độ tích nước. Chúng ta mãi biết ơn những người dân vùng lòng hồ đã hy sinh lợi ích riêng để nhường đất cho xây dựng Thủy điện Sơn La.

Bộ Giao thông Vận tải - Chủ đầu tư của dự án thành phần các công trình giao thông tránh ngập đã chỉ đạo các đơn vị giao thông hoàn thành đúng hạn cầu Pa-Uôn và đoạn tránh ngập quốc lộ 279, cầu mới Hang Tôm và đoạn tránh ngập của quốc lộ 12, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tích nước hồ chứa thủy điện và ổn định đời sống dân sinh, cũng như thúc đẩy các hoạt động kinh tế - xã hội khác của nhân dân các tỉnh Tây Bắc.

Một yếu tố nữa trong việc phát huy giá trị nội lực Việt Nam, đó là sự huy động tổng lực các tổ chức chính trị, kinh tế xã hội, các bộ, ngành liên quan và nhân dân cả nước, sự đoàn kết, phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị tư vấn, chủ đầu tư, các nhà thầu thi công, chính quyền địa phương trong quá trình thực hiện dự án. Ban Chỉ đạo nhà nước dự án Thủy điện Sơn La đã hoạt động thực sự hiệu quả, giúp Thủ tướng Chính phủ ban hành, bổ sung đầy đủ và kịp thời các cơ chế, chính sách và hướng dẫn về quản lý và thực hiện các dự án thành phần, theo dõi sát sao quá trình thực hiện và kịp thời tháo gỡ các vướng mắc để đảm bảo tiến độ thực hiện dự án.

Công cuộc chinh phục sông Đà đang dần hoàn thành, đưa những công trình điện thế kỷ trở thành biểu tượng sinh động cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Hoàng Trung Hải
Ủy viên BCH Trung ương Đảng - Phó thủ tướng Chính phủ,
Trưởng ban Chỉ đạo nhà nước dự án Thủy điện Sơn La - Lai châu
 

• 01/01/2013 09:26
• Theo sách Thủy điện Sơn La: Trọn vẹn niềm tin
• 2305