Website CSDL ngành Điện: Kênh tra cứu thông tin hữu ích

Thư viện số ngày càng được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam.Vì vậy, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có kế hoạch xây dựng một hệ thống các CSDL số dùng chung trong toàn ngành. Với ý tưởng đó, tháng 8/2014, Trung tâm Thông tin Điện lực đã hoàn thiện trang web http://cosodulieu.evn.com.vn và được EVN cho ra mắt vận hành chính thức, nhằm cung cấp các tài liệu đã được số hóa cho các đơn vị và cá nhân trong ngành Điện có nhu cầu nghiên cứu sử dụng.

Giao diện web http://cosodulieu.evn.com.vn

(Ảnh chụp màn hình)

Những bước đi ban đầu

Từ cuối những năm 90 thế kỷ trước, EVN EIC bắt đầu sử dụng Chương trình CDS-ISIS (Computerized Documentation System/ Integrated Sets of Information System) trong môi trường DOS từ các version 2.0 đến 2.3. Mã ký tự tiếng việt là VNLOAT. Từ khi UNESCO phổ biến CDS-ISIS trong môi trường Window, EVN EIC đã chuyển các CSDL từ CDS-ISIS for DOC sang CDS-ISIS for Window Mã tiếng việt sử dụng theo tiêu chuẩn TCVN3 (ABC), chưa sử dụng mã UNICODE. Năm 2012, EVN EIC chuyển toàn bộ hệ thống CSDL sang phần mềm thư viện số iLib 6.5 do Công ty TNHH Giải pháp phần mềm CMC xây dựng. Việc chuyển đổi này đều thực hiện theo tiêu chuẩn ISO 2709 và cấu trúc khổ mẫu Dublin core…

Về biểu mẫu nhập tin, EVN EIC đã soạn thảo các quy định về các yếu tố thông tin thư mục cần đưa vào CSDL, cấu trúc các trường và cách nhập dữ liệu vào các CSDL thư mục sử dụng chương trình CDS-ISIS. Bản quy định này được dựa chủ yếu theo các mã trường do Trung tâm Thông tin Tư liệu KH&CN Quốc gia biên soạn. Từ những năm gần đây, xu thế tự động hóa hoạt động thông tin-thư viện là một tiến trình tất yếu trong việc xây dựng và phát triển từ thư viện truyền thống tới thư viện hiện đại (hay còn gọi là thư viện số) nên EVN EIC đã chuyển đổi toàn bộ cấu trúc các CSDL hiện có sang khổ mẫu biên mục Dublin core để đáp ứng với nhu cầu thực tế.

Cơ sở dữ liệu (hay còn gọi là ngân hàng dữ liệu): CSDL là phương tiện hữu hiệu lưu trữ thông tin, phục vụ tra cứu và cung cấp thông tin phù hợp với mọi đối tượng một cách nhanh chóng, chính xác và đầy đủ. Từ CSDL có thể bao gói và in ra các ấn phẩm hoặc tạo thành bản tin điện tử theo chuyên đề; có thể chuyển giao một phần hoặc toàn bộ CSDL trên CD/ROM hoặc đưa lên mạng, phục vụ rộng rãi nhu cầu trong nước và thế giới.

Các CSDL bắt đầu được EVN EIC xây dựng từ cuối những năm 90 thế kỷ trước, nhưng chỉ thực sự phát triển mạnh từ năm 2005. Lúc đầu chỉ có các CSDL thư mục, chỉ dẫn và sau đó là các CSDL tóm tắt, đến nay EVN EIC đã xây dựng được hệ thống các CSDL toàn văn. Phổ biến nhất vẫn là các CSDL Sách, Tạp chí trong nước và nước ngoài, đề tài nghiên cứu khoa học – công nghệ, ảnh, dự án điện, video, điểm báo, tiêu chuẩn, hội nghị hội thảo…

Các CSDL đó liên kết với nhau tạo nên “ngân hàng” dữ liệu và hình thành thư viện số về KH&CN. Với vai trò là nguồn nguyên liệu cơ bản của hoạt động thông tin nên thông tin KH&CN ngành Điện ngày càng được quan tâm và được thu thập bổ sung một cách chủ động từ nhiều nguồn khác nhau.

Tính tiện ích của website

Từ hệ thống các CSDL khổng lồ và nhu cầu thông tin KH&CN trong toàn ngành Điện là rất lớn, tháng 8/2014 trang web http://cosodulieu.evn.com.vn đã chính thức ra mắt với các tính năng sau:
- Tra cứu tài liệu số: Đây là tab quản lý và kết nối toàn bộ hệ thống các CSDL của ngành Điện. Khi người dùng chọn Tab Tra cứu tài liệu thì màn hình hiển thị các tiêu chí tìm kiếm và phần hướng dẫn tìm kiếm tài liệu. Người dùng muốn tìm tài liệu theo nhu cầu cần phải khai báo các trường lọc đã định sẵn trên chương trình như: Nhan đề, tác giả, từ khóa, mọi trường…

- Bộ sưu tập: Tổng hợp các tài liệu và sắp sếp theo các nhóm, vùng, thời gian, giúp người sử dụng (NSD) dễ dàng tìm kiếm các thông tin mà không cần phải tra cứu. Người dùng tin có thể chọn cây thư mục cần tra cứu và xem toàn văn tài liệu.

- Điểm báo: Việc phân cấp theo cây thư mục thời gian giúp NSD dễ dàng tìm thấy   các bài báo viết về ngành Điện, được bổ sung đầy đủ hằng ngày, hằng tháng, hằng năm trên thanh công cụ này. NSD có thể xem chi tiết hay tải nội dung bài báo chỉ bằng vài động tác click chuột đơn giản.

- Gửi yêu cầu: Đây là chức năng tương tác giữa NSD và bộ phận quản trị. NSD gửi yêu cầu đến quản trị bằng cách điền các thông tin đi kèm như: Nội dung yêu cầu, họ tên, email, số điện thoại, đơn vị công tác, sau đó nhấn vào nút . Ngay lập tức ban quản trị sẽ trả lời trực tuyến hoặc gián tiếp các yêu cầu của NSD. Điều này làm cho nội dung website trở nên thiết thực hơn với NSD.

- Trang chủ: Khi truy cập Website, bạn đọc sẽ được cung cấp một nguồn thông tin đa dạng về hoạt động KHCN ngành Điện đang diễn ra ở trong và ngoài nước qua các chuyên mục: Tin trong nước, Tin quốc tế.

Bên cạnh các nội dung tin thời sự về các hoạt động KH&CN Điện, NSD còn được tiếp nhận các thông tin hữu ích khác qua chuyên mục giới thiệu: Sách, sản phẩm mới; các sự kiện liên quan đến ngành Điện sắp diễn ra trên thế giới (nếu có nhu cầu tham dự); hay các văn bản pháp quy liên quan đến lĩnh vực điện và KH&CN nói chung. Đặc biệt, website giúp NSD dễ dàng tiếp cận các địa chỉ website của các công ty điện lực nước ngoài (150 đường link); các tạp chí nước ngoài chuyên ngành Điện (32 đường link); các Trung tâm Thông tin - Thư viện trong và ngoài nước (94 đường link) qua tab Thông tin hữu ích nằm ở phía dưới trang web.

Khi truy cập trang Web, NSD còn có cơ hội làm quen với phần mềm tra cứu trực tuyến từ điển kỹ thuật điện Anh – Việt với hơn 36.841 từ có đầy đủ các thuật ngữ chuyên môn trong lĩnh vực điện và một số từ liên quan mật thiết đến điện. Khối lượng từ trong bộ Từ điển kỹ thuật điện trực tuyến này sẽ là một trong những công cụ hữu ích giúp CBCNV ngành Điện tra cứu, sử dụng các tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh. Hệ thống phần mềm này được thiết kế đảm bảo tính sẵn sàng cho phép nâng cấp bổ sung, mở rộng các module (chức năng) quản lý các bộ từ điển mới với các ngôn ngữ khác như: Nga, Pháp, Nhật…

7 tháng – trên 37.500 lượt truy cập

Tính đến hết tháng 2/2015 (sau 7 tháng vận hành) số lượng truy cập vào trang web http://cosodulieu.evn.com.vn là 37.564 lượt truy cập. Đặc biệt, hệ thống CSDL (9 CSDL) được truy cập nhiều nhất với 30.064 lượt truy cập (chiếm gần 80%). Khảo sát thực tế cho thấy, nhu cầu tra cứu thông tin rất phong phú với nhiều lĩnh vực khác nhau: Thủy điện, nhiệt điện, lưới điện truyền tải và phân phối, tự động hóa, cơ khí điện lực...

Tuy nhiên, hệ thống thư viện số ngành Điện còn phải tiếp tục nghiên cứu, cập nhật các tư liệu vào kho “ngân hàng” dữ liệu nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của độc giả. Đây cũng là những khó khăn, thách thức mới, đòi hỏi những cán bộ làm công tác thông tin KHCN ngành Điện phải không ngừng tìm tòi, nghiên cứu, hoàn thiện quy trình cung cấp thông tin một cách hiệu quả nhất.


  • 08/05/2015 10:22
  • Theo Tạp chí Điện lực chuyên đề Quản lý và hội nhập
  • 11121


Gửi nhận xét