Nghề trồng thanh long vốn lắm công phu và tốn kém, trong đó, ánh sáng là điều không thể thiếu. Cung cấp đủ ánh sáng sẽ giúp tăng độ đường, tăng chất lượng thanh long. Để thanh long sinh trưởng và phát triển tốt, người trồng thanh long phải chong đèn từ 9 – 10 h trong 10 - 15 đêm cả đầu và cuối vụ. Thanh long phù hợp với nhiệt độ từ 15 – 35°C, nếu thấp hơn cây sẽ phát triển chậm hoặc không sinh trưởng được.
Dùng điện chiếu sáng giúp thanh long phát triển. Ảnh minh họa
Hiện nay, tại Tiền Giang có hơn 3.000 ha trồng cây thanh long. Trước đây, khoảng 95% diện tích này đã sử dụng đèn tròn 75 W để thắp cho cây. Với mỗi ha thanh long sử dụng khoảng 1000 bóng đèn để chiếu sáng, tổng lượng đèn sử dụng cho các vườn thanh long tại Tiền Giang vào khoảng 3 triệu bóng, lượng điện tiêu thụ là vô cùng lớn. Bên cạnh đó, do sử dụng ở ngoài trời, độ ẩm cao đã khiến cho khoảng 8% - 10% bóng bị nổ, cháy hỏng sau mỗi đợt thắp đèn. Mặc dù biết được những hạn chế đó, nhưng hiện chỉ có một số hộ gia đình của Tiền Giang bắt đầu thay đổi thói quen sử dụng bóng đèn compact thay cho đèn tròn để thắp sáng. Nguyên nhân khiến cho đèn compact chưa sử dụng rộng rãi là do chi phí lắp đặt ban đầu khá cao. Thêm vào đó, do chưa có nhiều người sử dụng nên người dân còn e ngại về hiệu quả cũng như những đặc tính ưu việt của đèn compact so với đèn tròn. Hơn nữa, do đặc điểm là sử dụng để chiếu sáng ngoài trời, nhiều người dân còn lo ngại khả năng bóng đèn sẽ bị mất trộm …
Trong bối cảnh giá điện ngày càng tăng cao, chi phí đầu vào lớn, cuối mỗi vụ, bà con thu lời không bao nhiêu, thì việc đầu tư chuyển đổi công nghệ và thực hiện các giải pháp hợp lý giúp tiết kiệm chi phí sản xuất được xem là phương pháp hiệu quả nhất, tăng thu nhập cho bà con nông dân. Nhận biết được những điều này, từ đầu năm 2011, Trung tâm Tiết kiệm Năng lượng – Sở Công Thương Tiền Giang đã phối hợp với Công ty CP Bóng đèn Điện Quang thực hiện mô hình chiếu sáng thí điểm bằng đèn compact chống ẩm tại một số hộ gia đình trên địa bàn. Sau khi triển khai, hiệu quả của mô hình rất khả quan. Bóng đèn compact chống ẩm với thiết kế đặc biệt đã đáp ứng được những yêu cầu cho chiếu sáng ngoài trời. Đó là, công suất chiếu sáng từ 20 W trở lên cho ánh sáng vàng ấm, đều khắp và phù hợp với thanh long. Có khả năng thắp sáng liên tục từ 8 – 9 h/đêm, từ 15 – 17 đêm/kỳ trong điều kiện ngoài trời, không có chao chụp bảo vệ. Phù hợp với môi trường có độ ẩm cao, có khả năng ngăn ngừa được hiện tượng xâm nhập của nước tưới, nước mưa, sương muối vào bên trong ballast điện tử. Vỏ thủy tinh dày 0,8mm (gần gấp đôi so với bóng thường), có khả năng chịu nhiệt cao. Chuôi đèn làm bằng đồng mạ niken, đáp ứng được môi trường khắc nghiệt như mưa ẩm, gió… Bên cạnh đó, do sử dụng ballast điện tử đặc biệt, ít tỏa nhiệt, bóng đèn compact chống ẩm còn giúp tiết kiệm điện, đảm bảo đúng hiệu suất phát sáng trong điều kiện điện áp thấp và thiếu ổn định (170~180V), tuổi thọ đạt 6000 giờ, gấp 6 lần so với bóng tròn.
Trồng khoảng 1,6 ha thanh long trái vụ, trước đây, mỗi năm, gia đình anh Nguyễn Thanh Tâm - ấp An Khương, xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang sử dụng hết khoảng 1000 bóng đèn sợi đốt để chong cho thanh long. Mỗi tháng, gia đình anh cần khoảng trên 4000 kWh điện. Từ tháng 2/2011, sau khi được Trung tâm Tiết kiệm Năng lượng Tiền Giang lựa chọn làm mô hình để triển khai thí điểm chong đèn compact cho thanh long, anh đã thay 50% số bóng tròn bằng bóng compact. Chia sẻ về những hiệu quả của đèn compact, anh cho biết: “Hiệu quả về tiết kiệm điện năng là thấy rõ nhất, bởi bóng đèn compact sử dụng năng lượng chỉ bằng khoảng 25% so với bóng đèn sợi đốt. Bên cạnh đó, đèn compact còn giúp tỷ lệ kết nụ đạt khoảng 30 – 35 bông/cây. Đây là con số “lý tưởng” nhất cho cây thanh long”.
Ngoài Tiền Giang, Công ty CP Bóng đèn Điện Quang còn triển khai mô hình thí điểm sử dụng đèn compact thay cho đèn sợi đốt tại một số hộ gia đình tại Long An, hiệu quả thu được cũng rất khả quan. Sau khi sử dụng 700 bóng đèn compact thay thế cho một nửa hệ thống đèn tròn chong cho 2 ha thanh long, anh Trương Minh Trung, thôn Cầu Đôi, xã An Lục Long, huyện Châu Thành, tỉnh Long An cho biết: “Bóng đèn compact chỉ tiêu thụ hết khoảng 30% điện năng so với bóng đèn tròn. Bên cạnh đó, bóng đèn rất bền, ngay cả trong điều kiện mưa ẩm, người dân không phải mất công sức, thời gian để đi thu hồi bóng vỡ như trước đây”.
Mặc dù hiệu quả khi sử dụng bóng đèn compact thay thế cho bóng đèn tròn để chong thanh long trái vụ đã thấy rõ, tuy nhiên, để triển khai rộng khắp mô hình này đến nhiều địa phương khác còn nhiều khó khăn. Bởi suất đầu tư thay thế đèn tròn bằng đèn compact vẫn còn khá cao. Anh Tâm chia sẻ: “Trước hiệu quả của bóng đèn compact so với bóng sợi đốt, tôi cũng muốn thay thế hoàn toàn bóng đèn compact cho vườn thanh long của tôi, nhưng giá bóng đắt quá, nên trước mắt mới chỉ thay được một nửa”.
“Với giá bán khoảng trên dưới 40.000 đồng/bóng đèn compact chống ẩm hiện nay, suất đầu tư cho riêng phần chiếu sáng đã “ngốn” khá nhiều chi phí của người dân. Chỉ mong các cấp chính quyền, doanh nghiệp có thêm cơ chế hỗ trợ cho người dân, vừa để giảm thiểu tình trạng thiếu điện, vừa để tăng chất lượng thanh long, giúp người dân có thêm thu nhập” – anh Trung chia sẻ.