Tổn thất tăng do đâu ?
Những tháng đầu năm nay, nhiều công ty điện lực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVN NPC) có chỉ tiêu TTĐN tăng hơn so với kế hoạch và so với cùng kỳ năm trước, tập trung chủ yếu ở khu vực lưới điện phân phối.
Cụ thể, Công ty Điện lực Hải Phòng, hết 6 tháng đầu năm, chỉ tiêu TTĐN là 6,5%, tăng 1,38% so với kế hoạch được giao, nhưng giảm 0,13% so với cùng kỳ năm 2011. Lý giải về vấn đề này, Phó giám đốc Công ty Trần Ngọc Quỳnh cho biết, suy thoái kinh tế trong nước cũng như thế giới thời gian qua đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới một số khách hàng lớn sản xuất công nghiệp như, Công ty Xi măng Hải Phòng, Công ty Thép Việt Ý, Công ty Thép Cửu Long, Công ty Thép POSCO... mua điện tại các trạm biến áp (TBA) 110 kV. Trong đó có cả trường hợp khách hàng phải tạm dừng sản xuất do không tiêu thụ được sản phẩm như Gang thép Vạn Lợi. Sản lượng điện tiêu thụ của các khách hàng này giảm nhiều so với cùng kỳ năm trước đã gây tăng tỷ lệ TTĐN lưới điện 110 kV của Công ty. Bên cạnh đó, tiến độ cải tạo lưới điện từ 6 kV lên 22 kV tại Điện lực Ngô Quyền bị chậm so với kế hoạch cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ TTĐN của toàn Công ty. Mặt khác, do tốc độ tăng trưởng thành phần phụ tải tiêu dùng dân cư (chiếm 34%) tăng 3% so với cùng kỳ (thành phần phụ tải này thường phải chịu tổn thất ít nhất ở ba cấp điện áp trở lên) khiến TTĐN của Công ty cũng bị tăng thêm.
Ngoài ra, còn phải kể đến ảnh hưởng của các sự cố điện cũng góp phần tăng tỷ lệ TTĐN. Ngay ở khu vực nông thôn, nhu cầu sử dụng điện của doanh nghiệp tư nhân và người dân cũng không ngừng tăng lên, kèm theo đó là tình trạng trộm cắp điện ở nông thôn Hải Phòng đã xuất hiện cũng góp phần làm cho TTĐN tăng thêm.
Thái Nguyên là tỉnh có khách hàng sản xuất công nghiệp lớn, chiếm 70% sản lượng toàn Tỉnh và nhu cầu sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt tiêu dùng tăng cao. Thái Nguyên còn mua điện từ nguồn Trung Quốc qua đường dây Thanh Thủy - Hà Giang có điện áp thấp và không ổn định, nên cũng góp phần ảnh hưởng đến TTĐN. Địa bàn các xã thuộc tỉnh Thái Nguyên thường rất rộng, dân cư thưa thớt, chất lượng điện ở cuối nguồn kém nên TTĐN ở những xã này thường rất cao. 6 tháng đầu năm, TTĐN ở Thái Nguyên đạt 6,73%, tăng 0,99% so với cùng kỳ.
Lời giải từ quản lý và đầu tư
Để giải quyết bài toán giảm TTĐN, nhiều công ty Điện lực đang áp dụng quy trình quản lý tiên tiến và tích cực đầu tư chống quá tải cho hệ thống lưới điện bằng cách rút ngắn bán kính cấp điện.
Công ty Điện lực Hải Phòng là một trong những điển hình trong lĩnh vực này. Việc thực hiện công xưởng hóa công tơ theo quy trình khép kín đã mang lại hiệu quả chống tổn thất thương mại và ngăn ngừa sự thông đồng giữa CBCNV Điện lực với khách hàng. Bên cạnh việc ghi chỉ số công tơ đúng phiên, đúng ngày quy định, Công ty còn thường xuyên kiểm tra, rà soát hệ thống đo đếm và chuyển đổi lắp đặt hệ thống đo đếm phù hợp với phụ tải sử dụng điện. Bên cạnh đó, Công ty còn áp dụng Chương trình PSS/ADEPT tính toán tổn thất điện năng kỹ thuật ở các TBA, đường dây do đơn vị quản lý và đang khai thác tối đa các tiện ích trên Chương trình CMIS, đặc biệt phân hệ quản lý tổn thất để theo dõi, tính toán TTĐN theo từng cấp điện áp, từng lộ đường dây, từng TBA. Từ đó khoanh vùng khu vực có tổn thất cao, xác định rõ nguyên nhân để kịp thời xử lý. 6 tháng đầu năm, trong tình hình khó khăn về vốn và lãi suất ngân hàng cao, Công ty đã đầu tư gần 300 tỷ đồng cho hệ thống lưới điện, đạt 83% kế hoạch năm để cấp điện an toàn, phục vụ dân sinh, với hy vọng các doanh nghiệp sau khi được Chính phủ hỗ trợ khôi phục hoạt động sẽ có đủ công suất và sản lượng điện phục vụ cho sản xuất – kinh doanh.
Điện lực Hải An có sản lượng điện đứng thứ 3 trong Công ty Điện lực Hải Phòng. Giám đốc Điện lực Vũ Duy Phương cho biết, ngoài việc tổ chức phúc tra công tơ ngay sau khi ghi số điện, thay công tơ do sự cố và kẹt cháy, các đội kiểm tra còn thường xuyên kiểm tra các TBA công cộng có tỷ lệ TTĐN cao để tìm ra nguyên nhân và có hướng khắc phục kịp thời. Bên cạnh đó, Điện lực còn tăng cường kiểm tra khách hàng thực hiện hợp đồng mua bán điện, mục đích sử dụng điện, các điểm có nghi vấn lấy cắp điện. Qua đó, phát hiện hàng chục trường hợp khách hàng sử dụng hệ thống đo đếm chưa phù hợp với phụ tải, từ đó yêu cầu khách hàng thay thế hệ thống đo đếm cho phù hợp. Đồng thời bọc kín gần 1000 điểm hở trên lưới điện hạ thế, đảm bảo an toàn cho công nhân khi tiếp xúc với lưới điện và phòng ngừa khách hàng sử dụng điện có thể câu móc lấy trộm điện trực tiếp. Mặt khác, để chống quá tải lưới điện, năm nay, Điện lực tiếp tục nâng cấp lưới điện bằng việc xây dựng 5 TBA thuộc 3 phường Cát Bi, Đông Hải 2 và Đằng Hải, cơ bản đáp ứng nhu cầu sử dụng điện trên địa bàn với chất lượng đảm bảo đến năm 2014. Công tác nâng công suất các TBA và hoán đổi các máy biến áp giữa non tải và đầy tải, cân pha san tải cũng được tính đến, song song với việc lắp đặt thêm các bộ tụ bù hạ thế. Do vậy, mặc dù quản lý 102 TBA phân phối với tổng dung lượng 35.42 MVA, 75,7 km đường dây trung thế và 188,5 km đường dây hạ thế, bán điện cho 29.533 khách hàng nhưng hết 5 tháng đầu năm, TTĐN trên địa bàn Điện lực Hải An chỉ có 2,52%, trong khi kế hoạch giao là 2,75%.
Điện lực thị xã Bỉm Sơn (Công ty Điện lực Thanh Hóa) cũng có tình trạng tương tự. Với đặc thù chung lưới điện chắp vá, cũ nát, TTĐN bình quân khi tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn là 35,88%, có những TBA tổn thất lên tới 42,39%. Ngoài tồn tại về kỹ thuật, lưới điện nông thôn còn “nổi tiếng” về việc không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật quy định và tình trạng trộm cắp điện dưới mọi hình thức khá tinh vi. Bằng quyết tâm hạ TTĐN tại lưới hạ áp nông thôn, bên cạnh chú trọng sửa chữa thường xuyên, cải tạo tối thiểu, đặc biệt là thay thế công tơ và bao gom dần những khu vực nhạy cảm, đến hết tháng 6 năm 2012, tổn thất bình quân lưới điện nông thôn trong khu vực Bỉm Sơn chỉ còn 11,74%.
Theo Giám đốc Điện lực thị xã Bỉm Sơn - ông Hoàng Hải, việc rà soát lưới điện để đưa ra phương thức vận hành kinh tế các đường dây và TBA, thực hiện nghiêm quy trình nghiệp vụ trong kinh doanh bán điện, tăng cường kiểm tra sử dụng điện, đẩy nhanh công tác đầu tư chống quá tải... đó là những giải pháp không thể thiếu mà hiệu quả trong việc giải bài toán giảm TTĐN cho ngành Điện.