Ngày đầu khai trương, những người sáng lập VietMac chỉ mong bán được 300 suất ăn đã được gọi là thành công. Nhưng con số này đã lên tới hơn 1.600 suất. Ông Nguyễn Thành Dương, đồng sáng lập VietMac và là giám đốc điều hành phải trực tiếp bưng bê phục vụ khách. Trong suốt một tuần đầu mở cửa, ngày bán được ít nhất cũng 1.250 suất. Cũng lúc này, Việt kiều ở nhiều nước cũng bay về thương thảo mua cổ phần VietMac với ý định đưa thương hiệu này ra nước ngoài.
Thành công bước đầu ngoài mong đợi, VietMac nhanh chóng mở rộng thị trường vào TP.HCM. Theo ông Ngô Trọng Thanh, Chủ tịch hội đồng quản trị của công ty, “bất kỳ doanh nghiệp nào nếu không thành công ở TP.HCM thì chưa thể gọi là thành công ở Việt Nam”. VietMac thuê cửa hàng ở đường Nguyễn Văn Trỗi, quận Phú Nhuận, TP.HCM, với giá 135 triệu đồng/tháng (tháng 2/2012). Tuy nhiên, cửa hàng này nhanh chóng đóng cửa sau một thời gian ngắn hoạt động.
Với số vốn đầu tư ban đầu khoảng nửa triệu USD (khoảng trên 10 tỉ đồng) bằng tiền mặt của các cổ đông, không có quỹ đầu tư hay vay vốn ngân hàng, mỗi tháng VietMac phải bù lỗ khoảng 600 triệu đồng do vội vã mở thêm hàng loạt cửa hàng mới. Ban lãnh đạo VietMac buộc phải rà soát lại xem vấn đề nằm ở đâu.
Giá mỗi suất cơm kẹp VietMac dao động từ 20.000 - 30.000 đồng, nhưng giá thuê mặt bằng không hề rẻ. Mặt bằng lớn đã ngốn khoản tiền không nhỏ, trong khi tiềm lực tài chính của VietMac lại có hạn. Thêm vào đó, đồ ăn tại những chuỗi thức ăn nhanh nước ngoài tại Việt Nam là đồ cấp đông, có thể dự trữ để bán lâu dài. Trong khi đó, ở VietMac là thức ăn tươi, chế biến đến đâu phải bán hết đến đó. Người bán phải ước chừng lượng khách để làm số phần cơm. Nếu khách ít thì cơm ế, khách nhiều lại không có cơm để bán.
|
Nhờ có sự năng động và có giải pháp kịp thời, VietMac đã trụ vững thị trường trong nước và thu hút đầu tư bên ngoài
|
Đó là chưa kể, kinh doanh ở Hà Nội rất khác ở TP.HCM. Theo ông Dương, kinh doanh ở TP.HCM rất chú trọng đến dịch vụ trong khi ông là dân Hà Nội mới vào nên chưa hiểu hết văn hóa kinh doanh trong này. “Một người bạn của tôi cũng vào TP.HCM kinh doanh quán cà phê với vốn đầu tư 8 tỉ đồng. Tính hết 3 ca trực, chỉ riêng đội ngũ bảo vệ cũng lên tới 25 người. Lương 4 triệu đồng/người/tháng, mỗi tháng chỉ tính riêng tiền thuê bảo vệ giữ xe cũng mất cả 100 triệu đồng/tháng. Nếu khoản tiền đó dùng để marketing thì có thể giải quyết được bao nhiêu là việc”. Đó là cách tính tưởng chừng rất có lý của ông Dương, nhưng dường như lại không phù hợp khi kinh doanh ở TP.HCM.
Từ những điểm yếu này, VietMac bắt đầu thay đổi chiến lược. Đến tháng 9/2012, VietMac chuyển sang bán những sản phẩm có thể dự trữ đông được như KFC sau khi nhập dây chuyền sản xuất lên tới gần 1 triệu USD. Cùng với việc áp dụng quy trình sản xuất mới, VietMac tung ra nhãn hiệu mới AppeRice, song song tồn tại cùng VietMac. “Tất nhiên sẽ có cảnh mình cạnh tranh với chính mình nhưng việc đưa ra một nhãn hiệu mới sẽ làm cho thị trường sôi động hơn, hấp dẫn hơn chứ cuộc chơi mà chỉ có mình tham gia thì khó mở rộng thị phần”, ông Dương cho biết. Hơn nữa, đối tác mua cổ phần VietMac muốn đưa cơm kẹp ra nước ngoài nhưng lại bị hãng thức ăn nhanh McDonald’s kiện vì thương hiệu có chữ “Mac”.
Để tránh bài toán chi phí cao và khó khăn trong tìm kiếm mặt bằng, AppeRice áp dụng chiến lược "bầy sói", tức là mở những ki-ốt bán hàng có diện tích nhỏ khoảng 5 - 15 m2 với vốn đầu tư khoảng 50 - 100 triệu đồng/ki-ốt. Các ki-ốt này được mở gần các quán bán thức ăn nhanh Lotteria hay KFC. AppeRice dự tính, chỉ trong vòng 6 - 9 tháng có thể thu hồi vốn đầu tư.
Với chiến lược này, từ chỗ phải dẹp hàng loạt cửa hàng, VietMac đã “lội ngược dòng” hoàn toàn lật ngược được tình thế. Đến tháng 11/2012, VietMac đã hòa vốn và bắt đầu có lãi với mức doanh thu và lợi nhuận hàng tháng được giám đốc điều hành Nguyễn Thành Dương chia sẻ là “rất cao”. Tăng trưởng doanh thu đạt khoảng 100%/năm, cao hơn mức tăng trưởng trung bình của ngành này ở Việt Nam (26%).
Theo ông Dương, hiện tại thương hiệu này được định giá 2,5 triệu USD (khoảng 50 tỉ đồng). VietMac đã bán 5% cổ phần cho một đối tác ở Đức cách đây khoảng 5 tháng và sắp tới là một đối tác ở Czech. Ông cho biết, để đi đường dài, VietMac đã chọn phân khúc khách hàng mục tiêu là các em trong độ tuổi từ 9 - 14 tuổi bởi đây là những khách hàng mua thường xuyên và ổn định.